Enflasyon beklentisinin bozulması ve ekonomi yönetimine duyulan güvensizlik, otomobil, televizyon, beyaz eşya gibi tüketim mallarında tüketicilerin talebini erkene çekiyor.
Çünkü bu malları, gelecekte daha yüksek fiyattan almaktan çekiniyorlar. Özellikle ikinci el piyasası da olan otomobilde bu davranış giderek yaygınlık kazanıyor.
Birgün'den Ozan Gündoğdu'nun haberine göre Otomobil sahibi olmak isteyen halk kesimleri artık otomobili bir yatırım aracı olarak görmeye başladı. “Yarın daha pahalıya alacağıma, bugünden alayım elimde değerlensin” şeklinde özetlenebilecek bu yaklaşım, yüksek faizlere rağmen taşıt kredisi talebini de artırıyor.
Öte yandan alım gücünün otomobil fiyatları karşısında giderek erimesi de ikinci el piyasasını güçlendiriyor.
Otomobil Distribütörleri Derneği’nin (ODD) verilerine göre Haziran ayında 62 bin 348 otomobil satıldı. Üstelik bu sayı taşıt kredisi faizlerinin yıllık yüzde 22’nin üzerinde olduğu dönemde gerçekleşti.
Taşıt kredisi faizlerinin benzer biçimde yüksek seyrettiği (yüzde 26-28 arası) dönem olan 2019 yılının haziran ayında satılan otomobil sayısı 36 bin 24’tü. Faizler hemen hemen aynı düzeyde olmasına rağmen satışların 2 yıl öncesine göre yüzde 73 artması tüketici davranışındaki değişiklikten kaynaklanıyor.
Otomobil fiyatlarındaki artış nedeniyle otomobil, tıpkı geçmişte konutta olduğu gibi bir yatırım malına dönüşmüş durumda.
Orta gelirli halk kesimler tasarruflarını otomobil alarak değerlendirmekte bir sorun görmüyor, “nasıl olsa fiyatı artacak” diye bekliyor. Faizler yüksek olmasına rağmen, taşıt kredisi talebi de giderek artıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre geçen yılın Mayıs ayında bankaların taşıt kredisi alacağı 7,2 milyar TL’ydi. Bu yılın aynı döneminde bu tutar yüzde 98’lik artışla 14,1 milyar TL’ye yükseldi.
Hazine için ÖTV'den vazgeçmek zor
Bu yılın ilk 6 ayında motorlu taşıtlardan tam 31,2 milyar lira ÖTV toplandı. Bu tutarın büyüklüğü geçmiş yıllarla kıyaslandığında daha net anlaşılıyor. Geçen yılın aynı döneminde toplanan ÖTV, 11,1 milyar TL’ydi. 2019’un aynı döneminde ise aynı tutar 4,5 milyar TL olarak gerçekleşmişti.
Otomobil fiyatı arttıkça, oran olarak hesaplanan ÖTV tutarı da artıyor. Satışların da hız kazanmasıyla Hazine için otomobillerden alınan ÖTV giderek önem kazanıyor.
Toplam ÖTV tahsilatı içinde motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’nin payı yüzde 32. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 14, 2019’un aynı döneminde ise yüzde 7’ydi. Dolayısıyla artık Hazine için otomobilden toplanan vergiden vazgeçmek eskisinden çok daha zor.
