Avrupa Birliği (AB) ile gerçekleştirilen mutabakat kapsamında Avrupa'ya gönderilecek mültecilerden eğitimli olanların Türkiye'den ayrılmasına izin verilmediği öğrenildi.
Cumhuriyet’ten Duygu Güvenç’in haberine göre; Yunanistan’dan iade edilen her bir Suriyeliye karşılık, bir Suriyelinin Avrupa’ya yerleştirilmesini öngören mutabakatın uygulama aşamasında sorunlar yaşanıyor. Türkiye'nin, yeniden yerleştirilmek için AB’ye ilettiği ailelerin bazılarına “eğitimli” olduğu için son anda çıkış izni vermediği belirtildi.
“1’e 1” mutabakatı gereğince Avrupa’ya yerleştirilen 462 Suriyelinin belirlenmesi sürecinde; Ankara’nın son anda karar değiştirmesi üzerine üniversite veya teknik eğitimi olan mültecilerin gidişi engellendi.
Üniversiteyi ikinci sınıfta terk etmiş bir kadın, beraberinde 4 çocuğuyla uçağa binmek üzere beklerken, Türkiye’den çıkışına izin verilmedi. Birleşmiş Milletler’in belirlediği “kırılganlık” ölçütlerine uygun olan kadın, eğitimini tamamlayamadığı için tekniker kategorisinde yer alıyor.
Benzer olayların Hollanda, İsveç, Almanya ve Fransa’ya yerleştirilecek olan Suriyelilerle yaşandığı ifade ediliyor.
AB üyesi ülkeler, ilk grubun sorunsuz gitmesine karşın peş peşe yaşanan bu durumu Brüksel’e iletti. AB Komisyonu’ndan bir yetkili de bu iddiaları doğrulayarak; “Komisyon, bir grup mültecinin eğitim seviyeleri nedeniyle yeniden yerleştirmesinin Türkiye tarafından reddedildiğinin farkındadır. Komisyon, ilk olarak Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından kırılganlık kategorisine göre belirlenen bu mültecilerle ilgili, Türk yetkililere endişelerini iletti; yeniden yerleştirme sürecindeki adaylarda eğitim düzeyi olumlu veya olumsuz bir ayrıcalık nedeni olmamalı” dedi.
"Eğitim bir kırılganlık kriteri"
İddialar karşısında Göç İdaresi, soruları yanıtsız bıraktı. Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili ise, eğitimin kırılganlık önünde bir kriter olduğunu söyledi. Yetkili, bu tür olayların yaşandığını doğrularken, “Kişiler, Avrupa’ya yerleştirilmek için yanlış bildirimde bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Rekor İsveç’te
Yeniden yerleştirme ile Türkiye’den Avrupa’ya giden toplam 456 Suriyelinin ülkelere dağılımı şöyle: Finlandiya 11, Almanya 157, İtalya 10, Litvanya 5, Lüksemburg 27, Hollanda 52, Portekiz 7, İsveç 187. Yunanistan’dan Türkiye’ye gönderilenlerin sayısı ise 462. Gönderilenlerden sadece 18’i sığınma talebinde bulunmadı.
Kırılganlık ölçütleri neler?
Avrupa’ya yerleştirilecek Suriyelilerin belirlenmesinde etkili olacak kırılganlıık ölçütleri; “engelli, bakıma ve tedaviye muhtaç kişiler ile risk altındaki kadın ve kız çocuklarından” oluşuyor. BM’nin bu kriterlerinin yanı sıra ülkeler de mülteci alımında kendi kriterlerini uyguluyor. Eğitim düzeyi bu süreçte belirleyici olurken; bazı ülkeler akrabalık şartı, bazıları da akrabalık bağlarının bulunmaması şartlarını arıyor. Özellikle genç erkek veya genç kadın mültecileri kriterleri arasında bulunduran ya da etnik kökenine göre Suriyeli mültecileri kabul edenler de bulunuyor.
Türkiye üzerinden Avrupa’ya giden birçok Suriyeli'nin eğitimli ve daha iyi ekonomik şartlara sahip olduğu ancak buna karşın Türkiye’de kalan Suriyelilerin birçoğunun eğitim düzeyinin düşük olduğu biliniyor.
Türkiye üzerinden gidenler arasında bilim insanı Suriyeli Refai Hamo da vardı. Hamo, ABD Başkanı Barack Obama tarafından özel konuk olarak ağırlandı. İnternetteki bir yazısıyla milyonların tanıdığı bir kişi haline gelen Hamo'nun icadı olan elektrik sistemi, İstanbul metrosunda kullanılıyor.
270 bin kişi geldi
1’e 1 mutabakatı ile eşzamanlı olarak Türkiye üzerinden Yunanistan’a geçenleri kabul etmeye başlayan Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı mülteci ve sığınmacı sayısı 269 bin 451’e ulaştı. AB ile 4 Nisan’da uygulamaya başlanan mutabakat ile Türkiye’ye Yunanistan’dan iade edilen mültecilerin sayısı da 386.
