ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bu hafta yapacağı toplantıda yaklaşık 10 yıl aradan sonra ilk kez faiz artıracak olması ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşün büyük bölümü emtia ihracatçısı olan gelişmekte olan ülkelerin para birimleri üzerinde yarattığı baskı ile kur ve faiz bugün yönünü yukarı çevirdi. Borsa İstanbul ise son 20 ayın en düşük seviyesine geriledi. Uzmanlar dolardaki hareketlenmeyi değerlendirdi.
Piyasalar yarın başlayıp, Çarşamba TSİ 21.00’de karar açıklayacak olan ABD Merkez Bankası Fed’in faiz kararı öncesinde hareketlendi.
Dolar, saat 14.18 itibariyle TL karşısında yeniden 3 lira sınırına yaklaştı ve en yüksek 2,9970’yi gördü.
Cuma günü akşam saatlerinde 2.9875'i test eden dolar/TL, bu sabah ise 08.30'da 2.9632/2.9645 seviyesinde işlem gördü.
Yılsonu nedeniyle işlem hacimlerinin oldukça azaldığı piyasalar yarın başlayacak ve kararları Çarşamba günü açıklanacak Fed toplantısını beklerken, petrol fiyatları ise 11 yılın en düşük seviyesine doğru gerilemeye devam ediyor.
TL daha iyi performans gösterdi
Reuters haber ajansının analizine göre, bugün Güney Afrika randı, Maliye Bakanı olarak Pravin Gordhan'ın atanmasının ardından geçen haftaki sert değer kayıplarının önemli bölümünü telafi ederken, dolar karşısında değer kazanan nadir para birimleri arasında yer aldı. Geriye kalan gelişmekte olan para birimlerinde yüzde 0.3 ile yüzde 0.7 arasında değer kaybı yaşandı. TL ise bugün dolar karşısında yüzde 0.3 değer kaybı ile bir miktar daha iyi performans gösterdi.
ALB Foreks Araştırma Uzmanı Enver Elkan, dolardaki yükselişle ilgili şu yorumu yaptı:
"Yılsonu nedeniyle işlem hacimlerinin oldukça azaldığı piyasada Çarşamba günü sonuçları açıklanacak ve 10 yıllık aradan sonra ilk kez faiz artırımına gitmesi beklenen ABD Merkez Bankası'nın (Fed) kararı haftanın en önemli gündem maddesi olacak. Hali hazırda siyasi ve ekonomik sebeplerden dolayı yüksek olan risk primi, Fed kararlarının sonuçlarının da kestirilememesi nedeniyle ciddi bir endişe kaynağı. Bu kapsamda, Fed’in faiz kararı yaklaştıkça gelişmekte olan ülke kurlarındaki fiyatlamalar negatif yönde eğilim gösteriyor, bu ülkelerdeki riskten kaçış da doları ön plana çıkarıyor. Fed nasıl bir açıklama yaparsa yapsın, piyasadaki etkilerin ilk tepkiden öteye gidebilmesi için içerideki hikayemizin de buna katkı sağlaması gerekiyor. İçerideki fiyatlamaların kalıcı olarak pozitife dönmesi, Fed’in beklentiler dahilinde yumuşak bir tutum sergilemesi ve içeride olumsuzluk oluşturan hikayelerde pozitif gelişmeler olması senaryolarının beraber gerçekleşmesi durumunda olacak. Böyle bir ortamda da meydana gelen güvensizlik sabah saatlerinde 2,95 aşağısını gören dolar/TL’nin, öğleden sonra 2,99 üzerini görmesine neden oldu. Türkiye’nin kendi iç dinamikleri ve gelişmekte olan ülkelerdeki olumsuzluklar, Fed sonrası sermaye çıkışlarının boyutunun öngörülememesine ve bu kapsamda TL’nin de değer kaybetmesine neden oluyor.“
Destek Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Emre Özgüven ise, “24 Kasım tarihinde Rusya ile patlak veren kriz sonrasında dalgalı bir seyir izlese de kur tarafında 2.90 seviyelerinde bir dengelenme olduğunu gözlemlemiştik. Buna karşın geçtiğimiz Cuma günü ile birlikte ılımlı seyrin bozularak kurda sert yükselişler kaydedildiğini görüyoruz. Piyasalardaki FED odaklı seyrin bu rallinin arkasındaki en önemli sebep olduğu söylenebilir. Fed’in yaklaşık olarak 10 sene sonra faiz silahını yeniden kullanacak olması gelişmekte olan ülke para birimlerini etkisi altına almaya başlarken, iç piyasada TL tarafında da zayıf seyrin devamı ile kritik 3.00 sınırına gelindiğine şahit olduk. Bu bağlamda Rusya ile yaşanan krizin boyutlarının cari açık üzerinde 10 milyar dolara yakın bir ek yük getireceği beklentileri, buna ek olarak hükümetin geçtiğimiz hafta açıkladığı 2016 eylem planında reformlardan ziyade vaatlerin ön plana çıkması, ayrıca süregelen güvenlik endişeleri de TL varlıklarındaki zayıflıkları tetiklemektedir" değerlendirmesini yaptı.
Cuma da yükseldi
Fed kararı öncesi gelişmekte olan ülke para birimlerinde geçen hafta hızlanan çıkışlarla Cuma günü illikit piyasada 2.9875 ile 6 Ekim'den bu yana en yüksek seviyeyi test eden dolar/TL'de ve benzer gelişmekte olan para birimlerinde dolara karşı değer kaybının devam edip etmeyeceği izlenecek.
Borsa 20 ayın dibinde
Güne yükselişle başlayan BIST 100 endeksi ise döviz kurları ve faizlerdeki yükseliş eğiliminin negatif etkisiyle 71.695,94 puan seviyesinden düşüşe geçerek 31 Mart 2014 tarihinden bu yana en düşük seviyesi olan 69.498,70 puana kadar geriledi.
Altında son durum
Diğer emtia fiyatları ile birlikte altının ons fiyatında da gerilemeler dikkati çekiyor. Altının onsu yüzde 1'e yakın değer kaybıyla 1.066 dolar seviyesine kadar geri çekildikten sonra şu dakikalarda kayıplarının önemli bir kısmını telafi ederek 1.072 dolar seviyelerine çıktı.
Kapalıçarşı'da altının gram fiyatı ise dolar/TL'deki yükselişin, altının ons fiyatındaki düşüşle dengelenmesi nedeniyle yatay bir seyir izliyor. Şu dakikalarda altının gramı 103,10 lira, çeyrek altın 171 lira, Cumhuriyet altını ise 695 liradan satılıyor.
Kritik toplantı yarın başlıyor
Fed toplantısı yarın başlayacak ve 16 Aralık'ta sonuçlanacak. Fed öncesi ise iç piyasada jeopolitik gelişmeler ve veri gündemi izlenecek. İç piyasada bugün izlenecek bir veri bulunmazken dış piyasada saat 1200'da açıklanacak Ekim ayına ilişkin Euro bölgesi sanayi üretimi takip edilecek. Yarın ise iç piyasada işsizlik verileri, Hazine ihaleleri ve bütçe gerçekleşmeleri takip edilecek.
