Kulaktan kulağa yayılan bazı yanlış bilgiler, diyet yapanlara yarardan çok zarar veriyor. Uzman Diyetisyen Dilara Koçak, Milliyet gazetesinde yayımlanan yazısında (20.02.09), diyetle ilgili doğru bilinen yanlışları anlatıyor. Koçak’ın yazısı şöyle:
“Kulaktan kulağa yayılan bazı yanlış bilgiler, diyet yapanlara yarardan çok zarar veriyor. Bugün gerçek olmayan bu yaygın inanışları bilimsel açıklamalarıyla ele alıyoruz.
Zayıflamak için en doğru yolun “dengeli beslenip günlük yaşam aktivitelerini artırmak” olduğunu her fırsatta dile getirmemize rağmen deyim yerinde ise “Efsane”ler kulaktan kulağa çok daha hızlı yayılıyor. Bugün gerçek olmayan üç efsane ve bilimsel açıklamalarını sizlerle paylaşmak istedim. Sağlıklı olmak için hayatınızı zorlaştırmayın, daha esnek ama belirli bir çerçeve içinde bir beslenme modelini tercih edin.
EFSANE 1
Diyette havuç, mısır ve bezelyeyi unutun
GERÇEK: Bu sebzeler yavaş sindirilen lif içerir ve doygunluk hissinizi artırır. Günlük diyetinizden bu nişastalı sebzeleri uzaklaştırmak yerine diğer sebzelerle birlikte rahatlıkla tüketebilirsiniz.
Havuç: İçerdiği A vitamini ile iyi bir antioksidandır. 100 gramında (yaklaşık bir orta boy) 42 kalori içerir. Orta büyüklükte yarım havuç A vitamininin günlük gereksinimine yüzde 67 oranında katkı sağlar. Havuç, bilinen en iyi karotenoid kaynaklarındandır. A vitamini de yağda eridiği için havucun biyoyararlılığını artırmak için yağ eklenerek tüketilmelidir. Kilo verme diyetlerinde havuç yeşil salata içinde renk olarak yer alıyor ise rahatlıkla tüketebilirsiniz ama sadece havuç salatası tüketmek isterseniz yanında yoğurt ve tam tahıl ekmeği ile bir öğün olarak düşünülebilir.
Mısır (taze): Mısır; B1 (tiamin), B5 (pantotenik asit), folat, lif, C vitamini, fosfor ve maganezin iyi bir kaynağıdır. İçeriğindeki folat ile kalp sağlığını destekleyici etki göstermektedir. Folat, doğum anomalilerini engellemenin yanı sıra homosistein seviyelerini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca içeriğindeki yüksek tiamin ile hafızayı korumaktadır. Pantotenik asit yardımı ile stres altında dahi enerji üretimini desteklemektedir. 1 dilim ekmek yerine 2 çorba kaşığı haşlanmış mısır veya 1 su bardağı patlamış mısır yiyebilirsiniz.
Bezelye: 100 gramında 84 kalori içerir. Çözülebilir lif içeriği ile kabızlığı önler ve kalp damar sağlığının korunmasında, özellikle kandaki kötü kolesterol düzeyini düşürmesiyle etkilidir. Bezelye, 8 vitamin, 7 mineral, lif ve protein içeriği ile günlük diyette yer alması gereken önemli bir besindir. C vitamini, K vitamini, manganez, lif, folat ve tiamin çok iyi bir kaynağıdır. Aynı zamanda A vitamini, fosfor, B6 vitamini, protein, niasin, magnezyum, riboflovin (B2 vitamini), bakır, demir, çinko ve potasyumun iyi bir kaynağıdır.
Bezelye özellikle kemik sağlığının devamlılığı için önemli besin öğeleri içerir. K vitamini bu konuda görev yapar. Ayrıca içeriğindeki folik asit ve B6 vitamini ile kardiyovasküler sağlık için önem taşır.
EFSANE 2
Öğünler dışında atıştırmayın
GERÇEK: Arada yapılan atıştırmalar iştah kontrolünde en büyük yardımcılardır! Üstelik ana öğünlerde çok yemek yemenizi önler. Kilo kaybetmek istiyorsanız günde 5 - 6 öğün tüketmeniz gerekiyor, bu şekilde kan şekeri dengesi ve metabolizmayı hızlandırma daha kolay olur. Ancak burada önemli olan nokta, atıştırmalık olarak hangi besinleri seçtiğimizdir. Kalorisi yüksek cips, şeker ve kurabiyelerden uzak durmalısınız. 100 - 200 kalori civarında sağlıklı seçimler yapabilirsiniz. Ara öğünlerde protein ve lifin beraber yer alması sizi oldukça tatmin edecektir. Örneğin; elma dilimleri ile 1 - 2 kaşık fıstık ezmesi, tam tahıllı kraker ile ayran veya az yağlı yoğurt ile meyve veya kuru kayısı ile ceviz gibi.
EFSANE 3
Kırmızı etten uzak durun
GERÇEK: Vejetaryen beslenmede olduğu gibi günlük diyette etin yer almaması daha az kalori alınacağı anlamına gelmez. Şöyle düşünün; kremalı bir pasta, patates ve pane edilmiş sebze kızartmaları. Hepsi de etsiz yapılan yiyecekler ancak hepsi de bol kalori ve yağ içermekte.
Bu nedenle vejetaryen olan her yemeğin kilo vermenize yardımcı olacağını düşünmeyin.
Çeşit çeşit yağlı peynir, yağda pişirilmiş yiyecekler ve hazır yiyecekleri tüketmek ile az işlem görmüş sebze ve meyve, tam tahıllı besinler ve kuru baklagilleri tüketmek arasında büyük farklar bulunmaktadır. Eğer etsiz bir beslenme tercih edecekseniz, vejetaryen besinlerin etiket bilgilerine, atıştırmalık ürünlere ve şekerlemelere iki kere dikkat etmelisiniz. Görünür yağı ayrılmış kırmızı etin sağlıklı bir diyetin parçası olduğu da unutmayın.
Kırmızı et günlük beslenme için önemli demir, magnezyum ve çinko için önemli bir kaynaktır. Eksik tüketimi özellikle çocuk ve gençlerde büyüme ve konsantrasyon güçlüğü yaratabilir.”
