Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Dr. Arzu Çerkezoğlu, "Kısa çalışma ödeneğini 31 Mart'ta bitirmek çok ciddi bir mağduriyet yaratacak. İşçiler işten çıkarma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. Kısa çalışma uygulaması bütün işçilerin yararlanması sağlanarak pandemi boyunca devam etmeli, en düşük kısa çalışma miktarı da asgari ücret olmalıdır" dedi.
RS FM'de Ali Çağatay'la Seyir Hali programında 31 Mart'ta kısa çalışma ödeneği uygulamasının son bulmasını değerlendiren DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu, bu kararın işten çıkarmalar ve işyeri kapatmalarda artışa yol açacağı değerlendirmesinde bulundu. Çerkezoğlu, ücretsiz izne çıkarmaların da artacağını, şu an kısa çalışma ödeneğinden yararlanan 1,3 milyon işçinin işten çıkarma veya asgari ücretin altında olan ücretsiz izin desteği ile belirsizliğe sürükleneceğini söyledi.
Çerkezoğlu, pandemi döneminde devletin yerine getirmesi gereken temel görevleri "Pandemi hem hasta sayıları olarak hem yarattığı ekonomik ve toplumsal etkilerle devam ediyor. Vaka sayılarımızda her gün ciddi bir artışın yaşandığı dönemdeyiz. Böylesi bir salgında devletin ve devleti yöneten siyasi iktidarların üç tane temel görevinin olduğunun altını çiziyoruz: Birincisi yurttaşların sağlığını güvence altına alacak politikalar, ikincisi bütün çalışanların işini güvence altına alacak politikalar ve üçüncüsü bütün yurttaşların gelirini güvence altına almak" diye sıraladı.
"Bugüne kadar 3,7 milyon işçi arkadaşımız kısa çalışma uygulamasından yararlandı"
Kısa çalışma ödeneğini tanımlayan Çerkezoğlu, pandemi boyunca bu uygulamadan işçilerin ne ölçüde yararlandığını "Türkiye tarihinin en büyük iş ve istihdam kaybını yaşıyoruz. Yüzbinlerce iş yeri kapandı. Binlerce insan işini kaybetti. Çok ciddi bir işsizlik tablosuyla karşı karşıyayız. Böylesi bir süreçte bizim yasalarımızda zaten var olan yöresel kriz, sektörel kriz ya da pandemi gibi zorlayıcı sebep diye ifade ettiğimiz koşullarda işçilere çok önemli bir sosyal destek olan kısa çalışma uygulaması var. Bunun anlamı bir işyerinde saydığım nedenlerden dolayı çalışma saatleri azalırsa oradaki işçilere devletin verdiği işsizlik sigortası fonundan ödenen bir sosyal destektir. Pandemi süresince bu düzenlemeyi devreye soktuk ve toplamda bugüne kadar 3.7 milyon işçi arkadaşımız kısa çalışma uygulamasından yararlandı. Kısa çalışma ödeneği ücretin yüzde 60'ına tekabül ediyor" diye anlattı.
"Kısa çalışmayı 31 Mart'ta bitirmek, işçileri işten çıkarma tehlikesiyle karşı karşıya bırakacak"
Çerkezoğlu, kısa çalışma ödeneği uygulamasının sona ermesinin işçileri işten atılma riski ile karşı kaya bırakacağını "Belirli bir süre çalışmış olmak, sigortalılık süresi gibi kısa çalışmadan yararlanma koşulları var. Biz en başından beri pandemide bu koşulları tümden kaldıralım, bütün işçiler kısa çalışmadan yararlanabilsin ve en düşük kısa çalışma ödeneği miktarı da asgari ücret olsun dedik. Ama koşullarda çok az iyileştirme yapıldı. Şimdi hükümet diyor ki biz bu kısa çalışmayı 31 Mart'ta bitiriyoruz. Bu çok ciddi bir mağduriyet yaratacak. Bu işçiler açısından işten çıkarma tehlikesiyle karşı karşıya kalmak olacak" diye söyledi.
"İşverenlere işçileri tek taraflı ücretsiz izne çıkarma hakkı verildi, ücretsiz izin işçinin onayına tabiidir"
İşverenlerin işçileri Kod-29 ile işten atabildiğine ve ücretsiz izne başvurabildiğine dikkat çeken Çerkezoğlu, ücretsiz izne çıkarılan işçiler konusunda "Bir işten çıkarma yasağı getirildi ama bu yasağın bir çeşit istisnaları var. Kod-29'la 25'e 2. madde işten çıkarmalar bir taraftan devam ediyor. Öbür taraftan işten çıkarma yasağı ile birlikte işverenlere işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarma hakkı verdiler. Oysa ücretsiz izin işçinin onayına tabiidir. İşverenler işçileri ücretsiz izne çıkartabiliyor ve çoğu zaman bu suistimal ediliyor" dedi ve ekledi:
"Şu anda ücretsiz izne çıkarılan işçilerin sayısı yaklaşık 2,5 milyon"
"Bu durumda yine işsizlik sigortası fonundan günde 39 lira ayda 1168 liraydı 2020 yılı boyunca, 2021 yılında buna 7 lira zam yapıldı günde 47 lira yani asgari ücretin yarısı kadar 1000 küsur civarında nakit ücret desteği ile işçiler yaşamak zorunda bırakılıyor. Ücretsiz izne çıkartılan işçilerin sayısı da yaklaşık 2.5 milyon şu anda" dedi.
"Çok ciddi işten çıkarmalar ve işyeri kapatmalar olacak"
Çerkezoğlu, kısa çalışma ödeneği sonlandıktan sonra yaşanacakları "Şimdi kısa çalışma ödeneği 31 Mart'ta sonlandırıldığında çok ciddi işten çıkarmalar ve işyeri kapatmalar olacaktır. Özellikle küçük esnaf, yanında üç-beş kişi çalıştıranlar açısından kısa çalışma ödeneği bir can suyuydu. Ücretsiz izne göndermelerle kısa çalışmadan yararlanan işçileri aylık bin lira gibi belirsiz bir sürece sürüklemiş olacağız" diye yorumladı.
"Bütçeden tek bir kuruş ne yazık ki ayrılamıyor"
Milli gelirin çok kısıtlı bir bölümünün pandemide halka destek olarak kullanıldığını belirten Çerkezoğlu, bu desteklerin bir kısmının sağlık harcamaları olduğunu kalanının ise işsizlik fonundan karşılandığını "Milli gelirimize oranla sadece yüzde 1.1'ini destek olarak veriyoruz ve sağlık harcamaları dahil buna. Onu çıkarttığınızda binde 7'ye kadar geriliyor. Milli gelirimizin 1.1'ini yurttaşlara destek olarak ayırabildik. Onun dışındaki diğer ödemeleri zaten kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izne çıkartılan işçilere verilen nakit ücret desteği hepsi tümüyle işsizlik sigortası fonundan zaten işsiz işçiye ait olan paradan. Bütçeden tek bir kuruş ne yazık ki ayrılamıyor" diye ifade etti.
"Pandemi boyunca işsizlik sigortası fonu işçilere tahsis edilmeli"
Çerkezoğlu pandemide yapılması gereken politikaları "Bizim bu konuda önerimiz şudur: Kısa çalışma uygulaması bütün işçilerin yararlanması sağlanarak pandemi boyunca devam etmeli, en düşük kısa çalışma miktarı da asgari ücret olmalıdır. İşten çıkarma yasağı da bütün istisnaları kaldırarak devam etmeli ancak ücretsiz izin uygulamasına son verilmelidir. Bu süreçte işçileri koruyacak en önemli mekanizmalar olacaktır. Bunun da kaynağı mevcuttur. İşsizlik sigortası fonunda hala önemli miktarda para bulunmaktadır. Pandemi boyunca işsizlik sigortası fonu işçilere tahsis edilmeli işverenlere fondan yapılan ödemelere de son verilmelidir" diye sıraladı.
