Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 30 Eylül’de açıklaması beklenen ‘Demokratikleşme Paketi’ sürprizlere gebe. Düşünce, ifade, örgütlenme özgürlüğünü genişletmeyi amaçlayan paketin içerisinde ‘tutuklu gazetecileri’ yakından ilgilendiren düzenlemelerin yer aldığı öğrenildi.
Radikal gazetesinden Ömer Şahin’in haberine göre, iç ve dış kamuoyuna demokrasi mesajı vermek isteyen hükümetin, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) sürecini de olumsuz etkileyen ‘tutuklu gazeteciler’ sorununa neşter vurmaya kararlı olduğu söyleniyor. Bu çerçevede, Türk Ceza ve Terörle Mücadele Kanunu’nda (TMK) bazı değişiklikler öngörülüyor.
Gazetecilerin tutuklanmasına yol açan yasa maddelerine bakıldığında en fazla ‘terör örgütü üyeliği’, ‘terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’, ‘hiyerarşi içerisinde yer almamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek’ suçlamalarıyla dava açıldığı görülüyor. AK Parti’den yansıyan bilgiler, iç ve dış kamuoyunda eleştiri konusu olan bu maddeler revize edileceği şeklinde. ‘Terör örgütü üyeliğinin’ net kriterlere bağlanacağı, ‘kitleleri silah ve şiddete yöneltmeyen propaganda faaliyetlerinin’ suç kapsamına girmeyeceği şeklinde değişiklikler yapılabileceği, gelen bilgiler arasında. Son açıklanan verilere göre cezaevindeki gazeteci sayısı 67. Bu kişilerden 9’u tutuklu, 15’i hükümlü, 43’ünün ise yargılaması devam ediyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ay sonu basın toplantısıyla kamuoyuna açıklanması beklenen ‘Demokratikleşme Paketi’nde yer alması beklenen diğer düzenlemeler şöyle:
Cemeevlerine statü
Paketin önemli bir başlığı da Alevilere ilişkin. Cemevlerine ‘inanç ve kültür merkezi’ statüsü verilirken dede ve cemevi çalışanlarına maaş bağlanacak. Dede ile beraber güvenlik görevlisi, hizmetli dahil cemevlerinde 4 kişiye devlet kadrosundan maaş verilmesi düşünülüyor.
Özel okullarda Kürtçe
Anadilde eğitim paketin içerisinde yer almasa da özellikle Kürtçe eğitim için esnek bir model bulundu. ‘Türk Tipi’ olarak bakılabilecek çözüm önerisi devlet okulları yerine özel okullarda çoktan seçmeli dille eğitimin önünün açılması şeklinde. Özel okullar, istedikleri takdirde Kürtçe veya Arapça gibi dillerde eğitim verebilecek. Bunun için belirli oranda öğrencinin talebi aranacak.
Kamuda başörtüsü özgürlüğü
Kamuda kılık-kıyafeti düzenleyen 12 Eylül dönemine ilişkin yönetmelik kaldırılıyor. Buna göre kadınlar için başı açık olmayı mecbur kılan madde yürürlükten kalkıyor. Kamuda başörtüsü özgürlüğünün önü açılıyor. Yönetmelik değişikliğinin erkeklere sakal özgürlüğü ve kıyafet esnekliği sağlaması da bekleniyor.
Dersim’in adı iade ediliyor
12 Eylül ve daha önce isimleri değiştirilen yerleşim merkezleri eski adlarına dönebilecek. Bu kapsamda Tunceli’nin ismi yeniden Dersim olacak. Siirt’te Aydınlar olarak değiştirilen Tillo ile darbe döneminde Güroymak yapılan Norşin eski adlarını alacak.
Ruhban Okulu açılıyor
Türkiye ile Yunanistan arasında ‘mütekabiliyet’ şartı nedeniyle krize neden olan Heybeliada Ruhban Okulu, 42 yıl sonra açılıyor. Ruhban Okulu’nun yüksekokul düzeyinde açılışına izin verileceği tahmin ediliyor. Pakette, Süryanilere ilişkin önemli bir düzenleme bulunuyor. ‘Süryanilerin Kudüsü’ olarak bilinen Mor Gabriel Manastırı’na ait olan araziler iade edilecek. Mor Gabriel olayına benzeyen yani ibadethane olduğu halde el konuların taşınmazların yeniden ibadethane olarak kullanılması için iadesi de gündemde.
Yüzde 5 seçim baraşı
AK Parti, yüzde 10 seçim barajı ısrarından vazgeçme eğiliminde. Artık bir işlevi kalmadığı düşünülen barajın yüzde 5’e kadar indirilmesi tartışılıyor. AK Parti yönetimi, yüzde 7 ve 5 seçeneklerini müzakere ederken yüzde 10 oranının aşağı çekilme olasılığı yükseldi. Demokratikleşme Paketi ile seçim sistemi de değiştiriliyor. ‘daraltılmış bölge’ modeli ağırlık kazanırken 550 olan milletvekili sayısına dokunulmuyor.
Küçük partilere hazine yardımı
Siyasi partilere yapılan Hazine yardımı kriteri değişiyor. 12 Eylül sonrası yüzde 7 ve üzerinde oy alan partiler Hazine yardımı alabiliyordu. Özellikle Meclis’e giremeyen, oy oranı düşük partilerin şikâyetçi olduğu bu sistem değişiyor. Pakette yüzde 3 ya da 5 oranında oy alan partilerin de Hazine’den yardım alabilmesinin önü açılıyor.
