Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, "Kimyasal silahlar envanterinin çıkarılması veya devri gibi konuyla zaman kazandırılmaya çalışılırsa, Beşşar Esad'ın bundan sonraki katliamlarına yeşil ışık yakılmış olur" dedi.
Suriye'deki kimyasal silah tartışmalarını değerlendiren Davutoğlu, dünyanın neresinde olursa olsun kimyasal silahlara sahip olmanın bir suç olduğunu belirterek, "Eğer bir ülke kendi iradesiyle bu kimyasal silahlardan arındırılma gibi bir tavır ortaya koyarsa bu olumlu gelişmedir" diye konuştu.
'Esed'in bundan sonraki katliamlarına yeşil ışık yakılmış olur'
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un, Suriyeli mevkidaşı Velid Muallim'e ilettiği Suriye'deki birtakım kimyasal silahların uluslararası denetçilere bırakılması teklifinin Türkiye'yi tatmin etmeyeceğine dikkati çeken Davutoğlu, şunları söyledi:
"Bugün böyle kozmetik bir yöntemle eğer geçmişte uygulanan o büyük suçu unutturmak adına nerede olduğunun tespit edilmesi bile aylar alacak olan bir kimyasal silahlar envanterinin çıkarılması veya devri gibi konuyla zaman kazandırılmaya çalışılırsa, Beşşar Esed'in bundan sonraki katliamlarına yeşil ışık yakılmış olur."
Bu konuda uluslararası toplumun caydırıcılıktan vazgeçmemesi gerektiğini altını çizen Davutoğlu, "Bunu yapmak zaten bir sorumluluktu. Şu anda da kim kimyasal silahların yasaklanmasına üye değilse yapması gereken bir sorumluluğu yerine getirmemiş demektir. Bunu yapmak, dediğim gibi bir taraftan da zımnen suçu kabul etmektir. O da işin ayrı bir boyutu. Yani bunu yapalım ve 'siz bizi cezalandırmayın' demek aslında bir suç işlediğini kabul etmek demek" değerlendirmesinde bulundu.
Savaşsız çözüm önerisi nasıl başladı
Beşşar Esad'ın Şam'da kimyasal silahlarla çoğu çocuk bin 700 sivili katletmesi ve ABD'nin askeri müdahale kararı alması üzerine doruğa çıkan Suriye krizinde ibre son iki günde tekrar savaşsız çözüme yöneldi. Suriye'ye müdahale konusunda 'savaşsız çözüm' stratejisi ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin Londra'da, "Esad yönetiminin elindeki tüm kimyasal silah rezervini teslim etmesi durumunda askeri bir operasyonu önleyebileceğini" sözlerini dile getirmesiyle başladı..
Bunun üzerine Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Moskova'da yapılan basın toplantısında , "askeri harekatı engelleyecekse, Suriye kimyasal silahları uluslararası topluma teslim etmeli" diyerek savaşsız bir çözüm önerisine destek verdi. Aynı toplantıya katılan Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim de Lavrov'la beraber yaptığı açıklamada, "Obama, Amerikalıların, Avrupalıların ve İngiliz Parlamentosu'nun sesine kulak vermeli" ifadelerini kullandı. Şam yönetimi de Rusya'nın teklifini 'memnuniyetle' karşıladıklarını açıkladı.
Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Suriye'nin kimyasal silahlarının uluslararası denetime verilmesi ve imha edilmesi, aksi takdirde bu ülkeye karşı askeri güç kullanılması yönünde bugün BM Güvenlik Konseyi'ne karar tasarısı sunacağını açıkladı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Merziye Afham, Rusya’nın, Suriye’deki kimyasal silahların denetlenmesi önerisini memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. Afham, Rusya’nın olası bir savaşı engellemek için Suriye’deki kimyasal silahların denetime açılması önerisi hakkında, bölgede yeni bir savaşı engelleyecek tüm girişimleri olumlu karşıladıklarını ancak denetimin tüm taraflar için geçerli olması gerektiğini belirtti.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ise, Güvenlik Konseyi'nden, "Suriye 'nin kimyasal silah stoklarının ülke içinde bir yere nakledilerek uygun bir şekilde imha edilmesini talep etmelerini isteyeceğini" açıklayarak Suriye'ye müdahaleden vazgeçileceğinin sinyallerini güçlendirdi.
ABD'den temkinli iyimserlik
Bu gelişmeler üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, kimyasal silahların kontrol altına alınmasıyla ilgili her türlü adımı olumlu bulduklarını ancak Esed rejiminin söylediklerinin aksini uyguladığını bu nedenle konuyla ilgili 'ciddi ve derin şüphelerinin' bulunduğunu vurguladı. Harf, Rusya'nın teklifini dikkatli biçimde inceleyeceklerini ama yine oyalayıcı bir taktik olmasını istemediklerini dile getirdi. Harf, Suriye yönetimine geri adım attıran askeri müdahale seçeneği için Kongre'ye sunulması beklenen tasarının hızlı biçimde geçirmesinin daha önemli hale geldiğini de bildirdi.
