Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanı Mehmet Uçum, 24 Haziran seçimlerinde muhalefetin parlamento çoğunluğunu kazanması durumunda sistemin tıkanacağını ve seçimin tekrarlanabileceğini belirtti. 7 Haziran'da da çoğunluk kaybedilince ülke tekrardan seçime gitmişti. Uçum'un açıklaması Erdoğan'ın "B ve C planlarımız var" sözlerini akla getirdi.
‘Son çare’ formülü
24 Haziran seçimlerine sayılı günler kala Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanı Mehmet Uçum’un yaptığı açıklama tartışma yarattı. ABD’li Bloomberg haber ajansına konuşan Uçum, 24 Haziran seçimlerinde Türkiye’deki seçmenin parlamentoda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la işbirliğine girmeyi reddeden bir muhalefeti seçmesi durumunda Türkiye’de seçimlerin tekrarlanabileceğini ifade etti.
Cumhuriyet'te yer alan habere göre Uçum, “Eğer muhalefet parlamentoyu alır ve Erdoğan yeniden seçilirse siyasetçiler vatandaşların ‘birbirlerini denetleme ve işbirliği yapmalarını’ istediğini anlamalı. Eğer başaramazlarsa parlamento ya da cumhurbaşkanı yeni seçime gitme kararı alabilir” diye konuştu. Uçum, bunun son çare olacağını, böyle bir durumun ülkeyi çıkmaza sokacağını belirterek, “Bu seçimler Türkiye’yi parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçirecek. Bu geçiş eğer tüm taraflar dahil olmuyorsa başarılamaz” görüşünü belirtti.
İstikrar vaadi sözde kaldı
AKP ve MHP’nin TBMM’den ortaklaşa geçirdiği ve tartışmalı 16 Nisan referandumunda kabul edilen anayasa değişikliğiyle birlikte parlamenter sistem yerine gelecek başkanlık sisteminin Türkiye’de istikrar sağlayacağı, krizlere sona erdireceği söylemleri dile getirilmişti. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın danışmanı Uçum’un henüz 24 Haziran seçimleri gerçekleşmeden yeniden seçimi gündeme getirmesi başta oy kullanacak seçmeni istikrarsızlıkla tehdit etmek anlamına geldi. Seçim olmadan yeni bir seçimin gündeme gelmesi ise istikrarsızlıkların son bulacağı söylemiyle parlamenter sistem yerine getirilen başkanlık sisteminin söz konusu istikrar vaadinin havada kaldığını gösterdi.
Bir dönemden vazgeçecek
Uçum’un gündeme getirdiği senaryonun Erdoğan tarafından hayata geçirilmesi yeni anayasa hükümleri kapsamında bazı yaptırımları da beraberinde getiriyor. Buna göre 24 Haziran’da yapılacak seçimle yürürlüğe girecek yeni anayasa hükümleri Cumhurbaşkanının parlamentoyu seçime götürme kararı alması durumunda Cumhurbaşkanı seçiminin de tekrarlanmasına hükmediyor. Bu kapsamda yeni sistemde iki dönem Cumhurbaşkanı olarak görev yapma hakkı olan Erdoğan’ın seçimleri yenileme kararı alması durumunda bir döneminden vazgeçmesi de gerekecek. Uçum’un 24 Haziran’a 17 gün gibi kısa bir süre kala gündeme getirdiği muhalefetin parlamento çoğunluğunu kazanması durumunda yeniden seçim olacağı çıkışı akıllara 7 Haziran seçimlerinin ardından yaşananları getirdi. 7 Haziran 2015 tarihinden sonra AKP parlamentoda tek başına iktidar olma çoğunluğunu kaybetmişti. 7 Haziran’dan sonra Türkiye’de art arda yaşanan terör olaylarının ardından hükümet kurulamayınca 1 Kasım 2015 tarihinde erken seçim kararı alınmış, 1 Kasım’da AKP yine tek başına iktidar olma çoğunluğunu ele geçirmişti.
"İmkânlardan bahsettim"
Uçum, demecine gelen tepkilerin ardından Twitter hesabından açıklama yaptı. Uçum, seçimleri muhalefet kazanırsa yeniden seçime gidilir gibi bir ifade kullanmadığını, cumhurbaşkanı sisteminin imkanlarından bahsettiğini iddia etti.
"Sonuçları bir görelim..."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz haftalarda kendisinin cumhurbaşkanlığını kazandığı, ancak parlamentoda “karışık bir tablonun ortaya çıkması” durumunda ne yapacağıyla ilgili bir soruya “Önce seçim sonuçlarını bir görelim. Sizin dediğiniz anlamdaki bir neticeye göre hazırlıklarımız şüphesiz olacaktır. A, B, C planlarımız var” açıklaması yapmıştı. Erdoğan’ın bu çıkışı seçimin yenilenmesine yönelik bir planlama yapıldığı yorumlarına neden olmuştu.
Muhalefet 310-320 arası
24 Haziran’da yapılacak seçimlerde barajın sıfırlanması amacıyla CHP, İYİ Parti, SP ve DP’nin ittifak yapması ve HDP’nin de barajı geçmesi durumunda AKP-MHP ittifakının parlamentoda çoğunluğu kaybedeceği hesaplanıyordu. 1 Kasım sonuçlarına göre yapılan similasyon çalışmalarına göre muhalefetin yeni dönemde 600 sandalyeden oluşacak parlamentoda 310-320 milletvekili kazanabileceği hesaplanıyor.
Albayrak’a göre 24 Haziran
Enerji Bakanı Berat Albayrak, 24 Haziran seçimi için çektiği “Ya Milli Bağımsızlık Ya Esaret” adlı videoda Türkiye’nin önünde AKP iktidarı ya da esaret şeklinde iki seçenek olduğunu öne sürdü. Seçmeni esaretle korkutan Albayrak’ın mesajı şöyle: “Türkiye karar verecek, Ya milli bağımsızlık ya esaret. Milli bağımsızlık sözle olmaz, kararlı adımlarla olur. Milletine güvenmekle olur, uzmanlıkla olur, emekle olur. 24 Haziran karar zamanıdır. Türkiye karar verecek. Ya milli bağımsızlık ya esaret.”
