Pandemi, ticaret savaşı, yangınlar, kuraklık ve kar fırtınaları üst üste gelince, küresel çapta çip kıtlığı baş gösterdi. Sadece ocak ayında dünya üzerinde 40 milyar dolarlık çip satıldı, üreticiler her gün artan talebe yetişemez oldu.
Çip kıtlığı hafife alınacak bir kriz değil, çünkü saatlerden buzdolaplarına kadar neredeyse tüm elektronik cihazların çiplere ihtiyacı var. Özellikle de otomotiv sektörünün.
Otomotiv şirketleri üretim durdurdu
Haftalık yayınlanan Gazete Oksijen'in haberine göre; Otomotivde yaşanan çip sıkıntısı, Türkiye’yi de doğrudan etkilemiş durumda. Oyak Renault, Bursa’da üretime 1 hafta ara verirken, Tofaş da 5 Nisan’a kadar iki hafta süreyle üretime durdurduğunu duyurdu. Avrupa’da da Volkswagen, Toyota, Peugeot gibi devler düşük kapasite ile üretim yapıyor.
Türkiye’de bazı markalar bu yüzden araç bulunurluğu konusunda problemlerle karşılaşmaya başladı. Herkesin korkusu, salgının başında üretim durduğunda ortaya çıkan otomobil tedarik sorununun tekrarlanması.
Otomobillerde ortalam 20 çip kullanılıyor
Bir otomobilde ortalama 20 çip kullanılıyor. Audi Q7 gibi bazı modellerde bu sayı 38’e kadar çıkıyor. Hava yastığı, ABS, ESP, park kamerası, park sensörü, park yardımcısı, elektronik park freni, dört çeker sistem, motor, kapı, ışıklandırma, müzik sistemi, bilgi-eğlence ekranı, mikrofon gibi sistemleri çipler yönetiyor.
Aynı zamanda, dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar gibi ev-ofis eşyalarına yönelik ekstra talebin de krizin bu noktaya gelmesinde payı var. Pandemiyle birlikte birçok insan evden çalışmaya başladı. Aynı dönemde oyun konsollarına talep de patladı. Herkes zihnini küresel salgından uzak tutacak bir şeylerin arayışına girdi.
Üretim neden artırılamıyor?
Birçok şirket, maliyetleri düşürmek için düşük stok seviyeleriyle çalışıyor. Ayrıca yarı iletken üretimi yapan fabrikaların kapasitesi sınırlı. Yeni fabrikalar inşa etmek büyük yatırım gerektiyor, üretime geçebilmek de en az birkaç yıl alıyor.
Ne kadar sürecek?
Bazı analistler, üretimin yoluna girmesinin bir yıl kadar süreceğini, ardından çeşitli şirketlerdeki stok seviyelerinin normal düzeye ulaşmasının altı ay daha alacağını söylüyor. ABD’li yonga üreticisi Broadcom, 2021 üretiminin yüzde 90’ının şimdiden satın alındığını açıkladı.
Diğer veriler, çip endüstrisinin son birkaç yıldır üretim kapasitesinin sınırına dayandığını gösteriyor. Bu yüzden daha önce de doğal afetler nedeniyle geçici “çip kıtlıkları” yaşanmıştı.
Çip nedir?
Çipleri olmazsa olmaz yapan, üstlendikleri temel görev. Buna “elektriği yönetmek” diyebiliriz. En yalın haliyle, hepsi aslında transistör. 100 yıl önce vakumlu tüplerle çalışan radyolardaki lambalarla bugün kullandığımız bilgisayarlar aynı temel fonksiyon üzerinde çalışıyor. Elektriği kuvvetlendiriyorlar, anahtarlama yaparak sinyali kesip açıyorlar.
Haberin tamamı için tıklayın...
