T24 - CHP, seçim kampanyası döneminde açıkladığı kapsamlı raporlarla sonuçlanan uzman ekip çalışmasını "Politika Notları" başlığı altında sürekli hale getiriyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Sencer Ayata'nın "siyasi tartışmalara yeni bir boyut kazandıracağını" vurguladığı "Politika Notları"nın ilki, değiştirilen yapısı uluslararası bilim çevrelerinde de tartışmalara yol açan Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) konusunda hazırlandı. "Türkiye Bilimler Akademisi AKP Kıskacında" başlığını taşıyan Politika Notu'nda "Paydaşlarla hiçbir müzakere süreci yürütülmeden, şeffaf olmayan ve dayatmacı bir anlayışla hayata geçirilen bir değişiklikle TÜBA’nın bilimsel ve kurumsal özerkliği yok edilmektedir. Siyaset üstü kalması gereken TÜBA’ya yapılan AKP müdahalesi ile kuruma partizanca bir yön verilmek istenmektedir. Böyle bir bilimler akademisi dünyadaki diğer akademiler nezdinde tüm saygınlığını yitirmeye mahkûmdur" deniliyor. "Çoğulcu demokrasinin siyasal iktidardan bağımsız özerk kurumların varlığını gerektirdiği" vurgulanan belgede, "AKP iktidarının bütün gücü elinde toplayan ve çoğulculuk yerine çoğunlukçuluğu hedefleyen otoriter iktidar anlayışı, Türkiye’de özerk kurumların varlığını giderek ortadan kaldırmaktadır" görüşü dile getiriliyor. Belgede TÜBA'ya üye seçimlerinin "liyakat temelinde bilim insanlarınca yapılması", "kurumun aşağıdan yukarı demokratik bir şekilde yönetilmesi", "üye sayısının akademinin kendisi tarafından belirlenmesi" ve "kurumun siyasal iktidardan bağımsız hale getirilmesi" öneriliyor.
CHP, 12 Haziran seçimleri öncesinde büyük ilgi gören raporlara ilişkin çalışmalarını "Politika Notu" adı altında kurumsallaştırıyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Sencer Ayata, "Politika Notu" çalışmasını şu açıklamayla kamuoyuna duyurdu:
"Cumhuriyet Halk Partisi, “Bilim, Yönetim ve Kültür Platformu” (BYKP) olarak ekte ilk örneğini sunduğumuz ‘Politika Notları’ çalışmasını sizinle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz.
Seçim döneminde değerli uzmanlar, bilim insanları, politikacılar ve diğer paydaşların katkıları ile hazırlanan Aile Sigortası, Demokrasi, Sivil Toplum, Gençler, Çocuklar, Kadınlar başta olmak üzere çeşitli konuları kapsayan CHP raporları siyaset dünyasının ve kamuoyunun büyük ilgisini çekmişti. Farklı konulara ilişkin yeni raporlar hazırlamaya devam ederken, siyasi tartışmalara yeni bir boyut kazandıracağını umduğumuz ‘Politika Notları’ çalışmasını başlatıyoruz.
Demokrasinin güçlenmesi kamuoyunun önemli konularda tam olarak aydınlatılmasına bağlıdır. Bu kapsamda siyasi partilere düşen temel bir görev yurttaşlara farklı düşünce seçeneklerini en iyi biçimde sunmak olmalıdır. Demokrasilerde yaygın kanı odur ki, en doğru karar verebilen yurttaşlar tüm seçenekleri ve onların olası sonuçlarını en iyi bilen yurttaşlardır. İşte bu amaçla ‘Politika Notlarında’ kamuoyunda önem kazanan konuları derinlemesine tartışarak CHP’nin çeşitli sorunlara ilişkin farklı görüşlerini ve bakış açılarını ortaya koymaya çalışacağız.
‘Politika Notları’ katılımcı bir anlayış ön planda tutularak hazırlanacaktır. Çalışmalar uzmanların yanı sıra, politikacılar, medya mensupları, sivil toplum temsilcileri ve aydınların aktif katılımı ile yürütülecektir. CHP’nin tarihinden kaynaklanan eşsiz deneyimin, zengin uzman kadrolarının sahip olduğu bilgilerin ve derin entelektüel birikimin bu çalışmalara büyük güç katacağına inanıyoruz.
‘Politika Notları’ kısa ve düzenli aralıklarla görsel ve yazılı medya, posta ve internet üzerinden yaygın bir okur kitlesine ulaştırılacaktır.
‘Politika Notlarının’ ülkemizde siyasi tartışmanın niteliğini artırarak demokrasinin güçlenmesine katkı yapmasını arzu ediyoruz. Amacımıza ulaşmamız sizlerin yapacağı değerlendirmeler ve eleştiriler sayesinde mümkün olacaktır."
TÜBA raporunun özet ve tam metni
Prof. Ayata başkanlığında çalışan CHP Bilim, Yönetim ve Kültür Platformu'nun hazırladığı rapor, özetle şu görüşleri içeriyor:
TÜBA’nın bilimsel özgürlüğünü ve kurumsal özerkliğini yok eden yasal düzenleme bilim dünyası ve diğer paydaşlar ile hiçbir müzakere yürütülmeden dayatmacı bir anlayışla hayata geçirilmiştir.
TÜBA ile ilgili yaşanan gelişmeler sadece bir kurumun nasıl oluşacağına yönelik teknik bir tartışma olmaktan çok uzaktır.
Bilimsel Özerkliğin Kaybı
Söz konusu olan sadece bir bilim kurumunun özerkliği değil, bir ülkede özgür bilimsel düşüncenin var olup olmamasıdır.
Siyasal iktidara bağımlılık ile özgür bilimsel düşünce ve araştırma bir arada var olamaz. Bu tür müdahaleler sonucunda bilimsel düşünce ve araştırma devlet güdümü altına girmektedir.
Günümüzde ekonomik ve toplumsal gelişmenin başlıca kaynağı bilim ve teknolojidir.
Partizan amaçlar uğruna Türkiye’nin yaratıcı, inovasyona dayalı, yüksek artı değerli bilgi ekonomisine geçiş süreci, en özlü ifade ile ekonomik ve toplumsal gelişmesi tehlikeye atılmaktadır.
Hükümetin bu anlayışı ve uygulaması sonucunda elliye yakın bilim insanı TÜBA üyeliğinden istifa etmiştir. Bu demokratik bir ülkede benzeri görülmemiş bir olaydır.
Uluslararası bilim dünyası bu kararı protesto etmiş, yapılan uygulamayı bilimsel özerkliğe ve demokrasiye aykırı bulmuş ve uygulamanın devam etmesi durumunda ilgili kuruluşları TÜBA’yı tanımamaya davet etmiştir.
Kurumsal Özerkliğin Kaybı
Aynı ölçüde büyük bir tehlike, çoğulcu demokrasinin iyi işlemesi için büyük önemi bulunan özerk kurumların ve onların sağladığı aşırı güç temerküzünü dengeleyen mekanizmaların yok edilmesidir.
Çoğulcu demokrasi siyasal iktidardan bağımsız özerk kurumların varlığını gerektirir.
AKP iktidarının bütün gücü elinde toplayan ve çoğulculuk yerine çoğunlukçuluğu hedefleyen otoriter iktidar anlayışı, Türkiye’de özerk kurumların varlığını giderek ortadan kaldırmaktadır.
Kurumsal özerklik sadece o kurumlar için değil toplumun özgürlüğü, refahı ve kalkınması için önemlidir. Kurumsal özerklik iktidar gücünün demokratik yoldan sınırlandırılarak demokrasinin yaşatılması için gereklidir.
CHP’nin Anlayışı: Özgür Bilim ve Çoğulcu Demokrasi
CHP özgür düşünceyi, bilimsel özgürlüğü ve çoğulcu demokrasiyi yaşatan tüm özerk kurumların varlığını sonuna kadar koruma kararlılığı içindedir.
Bu doğrultuda siyasi iktidarı Türkiye’nin bilimsel geleceğini ve demokratik rejimini böylesine tehdit eden bir büyük yanlıştan en kısa zamanda kurtulmaya davet ediyoruz.
CHP'NİN TÜBA RAPORUNUN TAM METNİ İÇİN TIKLAYINIZ
