Hülya Karabağlı / ANKARA
CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, Hayata Dönüş Operasyonu’nun 13. yıl dönümü nedeniyle yazılı açıklama yayımladı. Tanrıkulu açıklamasında, “Cezaevlerindeki baskıcı, hukuk ve insan haklarıyla bağdaşmayan uygulamalar devam ettiği sürece ‘Hayata Dönüş’ operasyonu devam ediyor demektir” dedi.
20 Ekim 2000’de F tipi hücrelerdeki şartların iyileştirilmesini ve tecridin kaldırılmasını talep eden bazı tutuklu ve hükümlüler, açlık grevi ve ölüm orucuna başlamıştı. Eylemin 60. günü 19 Aralık’ta başlayan operasyonla eylemdeki tutuklu ve mahkûmlar zorla alınarak hastanelere kaldırılmış ve beslenmişti. Cezaevlerine yapılan bu baskınlar sırasında ve hastanelerde 2 asker ve de 30 tutuklu ve mahkûm ölmüştü. Operasyonda ayrıca fosfor içerikli bombalar kullanıldığı iddia edilmişti.
Sezgin Tanrıklulu’nun Hayata Dönüş operasyonuyla ilgili açıklaması şöyle:
“19 Aralık 2000 tarihinde, Türkiye’nin cezaevleri eşine az rastlanır bir vahşete tanıklık etmişti. “Hayata Dönüş” adı verilen ve cezaevlerindeki siyasî mahkûmların iradesini kırmaya yönelik olan operasyonda 28 kişi hayatını kaybetti. Onlarca mahkûm yaralandı veya bir daha iyileşemeyecek fizikî, psikolojik tahribatlar yaşadı.
‘Hayata Dönüş’ operasyonu, devletin cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülere esir muamelesi yaptığının açık deliliydi. Nitekim operasyondan bir buçuk ay önce başlayan açlık grevleri de F Tipi cezaevlerine karşı gerçekleştirilmişti. Fakat bu direnişe katliamla yanıt verildi. Üstelik katliamın sorumluları, operasyon fikrini ortaya çıkaranlar ve uygulayanlar, tüm dünyanın gözleri önünde yaşanan bu vahşet operasyonundan sonra cezasız kaldı."
‘Cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü sayısı 140 bine ulaştı’
"Diğer yandan aradan geçen 13 yıl, cezaevlerindeki koşulları mahkûmlar bakımından daha da ağırlaştırmıştır. Deyim yerindeyse bugün cezaevlerinde yaşanan uygulamalar, 19 Aralık öncesinden çok daha katı ve temel insan haklarından yoksundur. 2005 yılında 50 bin civarında olan tutuklu ve hükümlü sayısı, bugün 140 bine dayanmıştır. Cezaevlerinde hasta mahpuslar ölüme terk edilmekte, tahliyeleri için verdiğimiz tüm gayretler, AKP’nin reddiyle hükümsüz kılınmaktadır.
Benzer bir biçimde cezaevlerinde intihar vakaları, sağlık sorunlarından dolayı gerçekleşen ölümler, hasta tutuklu ve hükümlülere yönelik insan haklarıyla bağdaşmayan uygulamalar, tecrit, keyfi disiplin cezaları vs. devam etmektedir. Dolayısıyla ‘Hayata Dönüş’ AKP’nin uygulamalarıyla operasyonun 13. yıldönümünde de devam etmektedir.”
