Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili ve CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Dünya Basın Özgürlüğü Günü mesajında, "Düşünceyi ifade özgürlüğü ve özellikle basın özgürlüğü konusunda Türkiye’nin içinde bulunduğu durum içler acısıdır." düşüncesini dile getirdi.
Tanrıkulu, "Tüm baskılara rağmen dürüst, kalemini kıran ama satmayan gazetecilerin gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyeceğine, özgür haber, özgür basın için mücadelenin sonuna kadar süreceğine inanıyoruz. Gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyen; gerektiğinde hapishane hücresini yalılara tercih etmekte duraksamayan; kalemini, fotoğraf makinesini satmayan onurlu Gazetecilerin Dünya Basın Özgürlüğü günü kutlu olsun!" dedi.
Tanrıkulu mesajında, "3 Mayıs “Dünya Basın Özgürlüğü Günü”nde Türkiye’de tablo yine son derece karanlık... Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün 2020 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında 50.02 puanla 154. sırada yer almıştır. (Türkiye, daha önce listede 157. sıradaydı. Ancak bu üç sıra ilerleme Türkiye’de durumun düzelmesinden çok diğer ülkelerdeki kötüye gidişten ve 1. Yargı Reformu Paketi düzenlemesi ile bazı gazetecilerin tahliye edilmesinden kaynaklanmaktadır…) Endeksin ilk üç sırasında Norveç (7.84), Finlandiya (7.93) ve Danimarka (8.13) yer almaktadır. Bağımsız Gazetecilik Platformu’nun verilerine göre, 1 Mayıs 2020 itibariyle 102 gazeteci cezaevinde, Türkiye Gazeteciler Sendikası verilerine göre ise 85… Odatv soruşturmasında tutuklanan gazeteciler Barış Terkoğlu, Hülya Kılınç, Barış Pehlivan, Ferhat Çelik, Aydın Keser, Murat Ağırel hakkında iddianame hazırlandı. Aynı zamanda Erk Acarer hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Yazar Nurcan Baysal hakkında Twitter paylaşımı nedeniyle soruşturma açıldı. Ses Kocaeli Gazetesine silahlı saldırı düzenlendi.Çağrı Haber gazetesinin sahibi Ulvi Tanrıverdi, İzmir Menemen’de saldırıya uğradı. Independent Türkçe’ye erişim engellendi. Cumhuriyet Muhabiri Hazal Ocak hakkında 'hakaret' suçlamasıyla dava açıldı." ifadesini kullandı.
Tanrıkulu mesajında şunları kaydetti:
Cumhuriyet gazetesinin Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanını kaçak inşaatına ilişkin haberine erişim engeli getirildi, Cumhuriyet Gazetesi Yazı İşleri Müdürü İpek Özbey, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Olcay Büyüktaş Akça, Muhabir Hazal Ocak ve Foto Muhabiri Vedat Arık ifadeye çağrıldı.
Kocaeli’de yerel gazete sahibi para cezası nedeniyle gözaltına alındı. 1 Mayıs’ta Taksim’e yürümek isteyenleri takip eden Önsöz TV Muhabiri Sena Şat gözaltına alındı. Fatih Portakal hakkında 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. RTÜK, Halk TV’ye 5 kez program durdurma cezası verdi. Gazeteci Buse Söğütlü hakkında 'hedef gösterme' suçlamasıyla dava açıldı. Gazeteci Zülal Koçer hakkında soruşturma açıldı. Gazeteci Oktay Candemir hakkında 3 ayrı soruşturma açıldı. Ankara ve Diyarbakır Baroları hakkında soruşturma başlatıldı. Kocaeli Koz Gazetesi Yayın Yönetmeni Gökhan Karabulut kısa süreli gözaltına alındı. Türkiye’de AKP Hükümetleri döneminde 2002 yılından 2019 yılı sonuna kadar en az 721 gazeteci tutuklandı:
2002 17
2003 15
2004 veri yok
2005 veri yok
2006 22
2007 9
2008 23
2009 37
2010 9
2011 36
2012 5
2013 1
2014 2
2015 8
2016 145
2017 206
2018 56
2019 130
Düşünceyi ifade özgürlüğü ve özellikle basın özgürlüğü konusunda Türkiye’nin içinde bulunduğu durum içler acısıdır. Bu yılın Ocak ayında en az 4, Şubat ayında en az 16, Mart ayında en az 19, Nisan ayında en az 2 gazeteci (toplam 41) gözaltına alınmıştır.
“Bağımsız İletişim Ağı”nın (BİA) Ocak, Şubat, Mart aylarına ilişkin “Medya Gözlem Raporu”nda da Cumhurbaşkanın, Cumhurbaşkanı seçildiği Ağustos 2014 tarihinden bu yana en az 62 gazetecinin TCK’nın 299. maddesi uyarınca hapis/para cezasına mahkum edildiği belirtilmiştir. Raporda, Corona Virüs nedeniyle gündeme gelen İnfaz Yasası düzenlemesinin gazetecileri kapsamayacak şekilde hazırlandığına dikkat çekilmiştir. Ocak-Şubat-Mart 2020 döneminde görülen 74 duruşmada 121 gazetecinin, silahlı terör örgütüyle bağlantılı suçlar ve Cumhurbaşkanına hakaret başta olmak üzere toplamda 25 farklı suçlama nedeniyle yargılanmasına devam edildiği ifade edilen raporda, gazeteciler hakkında 18 beraat, 13 hapis ve 2 adli para cezası kararı verildiği dile getirilmiştir.
Basın İlan Kurumu’nun Evrensel ve BirGün Gazetelerine verdiği ilan kesme cezaları hatırlatılan raporda, internet yasakları konusunda şöyle denilmiştir:
“Ocak-Şubat-Mart 2020 döneminde, üç haber sitesi sansürlendi. Hazine ve Maliye Bakanının Kanal İstanbul güzergahında arazi aldığına yönelik çıkan 232 haber linkine (Cumhuriyet.com.tr, Bianet.org, Diken, BirGün, Artı Gerçek, Gazete Duvar, T24, Odatv, Sputnik Türkiye, Evrensel, Halk TV, Tele1, Gerçek Gündem, vs) erişim engeli getirildi. Konya’da bir TIR şoförünün geçim sıkıntısından kendini asması gibi içeriklere bu dönemde erişim engeli getirildiBirkaç sayfasında Türkiye aleyhinde ifade barındırdığı gerekçesiyle iki yıl sekiz ay süreyle Türkiye'de sansürlü olan Wikipeia sitesi, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararının ardından erişime açıldı.”
Rapora göre RTÜK, bu yılın ilk üç aylık döneminde haber, film ve program yayınları nedeniyle televizyon kuruluşlarına 89 para cezası, iki uyarı cezası ve beş program durdurma cezası vermiştir.
Raporda, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin, düşünceyi ifade özgürlüğü kapsamına giren davalarda sorunlar saptadığı için Türkiye’yi “nitelikli izlemeye” aldığı da vurgulanmıştır.
Sivil toplum örgütlerinin ve uluslararası kuruluşların düşünceyi ifade özgürlüğü (ve bu başlıkla birlikte “basın yayın özgürlüğü”, “toplantı gösteri özgürlüğü”, “örgütlenme özgürlüğü”) hakkındaki raporları ve çalışmaları, AKP Hükümetinin muhalefet bir tarafa en ufak bir itirazı bile dinlemediğini ve yaftaladığını göstermektedir.
Tüm baskılara rağmen dürüst, kalemini kıran ama satmayan gazetecilerin gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyeceğine, özgür haber, özgür basın için mücadelenin sonuna kadar süreceğine inanıyoruz.
Gerçekleri yazmaktan vazgeçmeyen; gerektiğinde hapishane hücresini yalılara tercih etmekte duraksamayan; kalemini, fotoğraf makinesini satmayan onurlu Gazetecilerin Dünya Basın Özgürlüğü günü kutlu olsun!"
