Artık modern tıpta “En iyi tedavi, hiç hasta olmamaktır” görüşü, gün geçtikçe en önemli slogan oluyor. Yani hastalıkları ortaya çıkmadan önlemeliyiz artık. Bunun için de ilk adım check-up yaptırmak veya son zamanlarda çok kullanılan bir tabirle, check-up’tan geçmek.
Diyabetten kansere check-up rehberiNe kadar sağlıklısınız? Mini check-up
Check up demek, kişinin hiçbir şikâyeti olmadığı ve kendini sağlıklı hissettiği bir sırada, doktor kontrolünde yapılan bir seri tetkik ve muayenelerle o kişinin tıbben sağlıklı olduğunu kanıtlamak demektir. Aslında bu açıdan bakarsanız check-up’ınızı yapan doktor ne denli bir mesuliyet altında, gözünüzün önüne getirebiliyor musunuz? Bir hastalık nedeniyle doktora gittiğinizde doktorunuza onu yönlendirecek birtakım şikâyetlerden bahsedersiniz. Dr. Hasan İnsel, Milliyet Cafe’de yayımlanan yazısında, check-up’tan geçmeden önce yapılması gerekenleri anlatıyor.
Sağlığınızı riske atmayın Şikâyetiniz olmadan “Ben sağlıklı mıyım doktor bey” demek için check-up a gittiğinizde ise, doktorunuzu yönlendirecek şikâyetiniz yoktur. Doktorunuz size önemli görünmeyen müphem belirtileri, sizin anlattığınız ve size bir şey ifade etmeyen ipuçlarını, birtakım tetkik ve incelemeleri kendi klinik tecrübe ve sezgisiyle birleştirip, ileride sizin başınıza gelmesi muhtemel tehlikeleri önleyecektir. Hakikaten zor, dikkat isteyen ve çok mesuliyetli bir doktorluk bu. Üstelik artık check-up anlayışı daha da değişti. Şimdi geçerli olan yeni check-up anlayışında, doktorunuz bu bulguları ileriye projekte ederek ileride olması muhtemel hastalıklardan sizi koruyacak yaşam tarzınızı planlayıp, sağlığınız için ileriye yönelik bir takım önerilerde de bulunacak.
Sadece kan tahlilleri yaptırmak check-up için yeterli değildir. Doktorunuzun klinik muayenesi, sizinle ve ailenizle ilgili aldığı bilgiler, yaptıracağı tıbbi tetkik ve incelemeler ve en önemlisi doktorunuzun bilgi birikiminin süzgeci olmadan, sadece kan tahlilleri yaptırarak check-up yaptırdım derseniz, kendinizi aldatır, çok kıymetli yıllarınızı ve hatta sağlığınızı, bir probleminiz olmadığına inanarak gereksiz yere riske atarsınız.
Doktorunuza vereceğiniz bilgileri not edin
Check up’ınızı yapan doktorunuza siz de yardımcı olabilirsiniz. İnsanlar doktor karşısında söylemeyi planladıkları birçok şeyi unutuyorlar. Doktorunuza gitmeden birkaç gün önceden cebinize veya çantanıza bir kağıt kalem koyun ve size önemli görünmese bile aklınıza gelen yaşamınızdaki veya vücudunuzdaki önemli, önemsiz, tüm değişiklikleri not edin. Mesela eskiden kabızdım şimdi artık bu problemim aniden geçti hatta çokluk ishal gibi oluyor cümlesi doktorunuza size ifade ettiğinden çok başka şeyler ifade edebilir, bu bilgiyi değerlendirip, sizden kolonoskopi yaptırmanızı isteyebilir. Yapılmış tetkik, inceleme veya tahlil olarak elinizde ne varsa lütfen yanınıza alın. Bu eski gerekmez demeyin, örneğin bugün akciğerde görülen minik bir nodülün, yıllar önce de orada olduğunun bilinmesi sizi ve doktorunuzu birçok gereksiz işten kurtarabilir.
İlaçlarınızı yanınızda getirin İlaçlarınızı küçük beyaz hap ve uzun yeşil kapsül diye tarif etmeniz size bir şey ifade etse de, doktorunuza pek yardımcı olmaz. Mümkünse ilaçlarınızı beraber getirin, getiremezseniz okunur bir şekilde bunları kullanış şekliyle birlikte bir kağıda yazın ve check-up’ın ilk günü doktorunuza verin. Check-up randevusu alırken bu ilaçlarınızı söyleyin ve check-up’a gelirken sabah alıp almamanız gerektiğini sorun. Besin takviyeleri ve vitaminleri de not etmeyi unutmayın, bunlardan herhangi bir fayda bekliyorsanız fayda eden her şeyin zarar da verebileceğini unutmayın ve doktorunuza bunları danışın.
Açlık süresi önemli
Aç karnına gelin demek aç karnına gelmek demektir. Nasıl olsa beni bekletirler, ben her ihtimalde bir parçacık ekmek peynir atıvereyim ağzıma veya ağzımın pası gitsin yarım bardak portakal suyu içeyim demek, bazı testlerin sonuçlarını etkileyebilir. Çokluk gerekli ilaçlarınızı almak için bir yudum su içmek zarar vermez, böyle bir durumu önceden sorun, içtiyseniz muhakkak bunu söyleyin. Check-up’a gelmeden önceki gece alkol almayın ve mümkünse 12 saat önceden yemek yemeyi kesin. Eğer açlık süreniz 10 saatten kısa ise bunu lütfen bildirin. 8 saat öncesine kadar su, az miktarda şekersiz çay veya kahve içebilirsiniz normalde.
Doktorunuzun elinde sizinle ilgili ne denli çok bilgi olursa, onun herhangi bir ilave araştırmaya gerek olup olmadığına karar vermesi ve sizin hayatınızla ilgili, ileriye yönelik planlamalar yapması o denli kolay olur, bu bakımdan sağlığınızla ilgili yapılmış olan eski tetkik ve incelemelerinizi doktorunuza göstermek için yanınızda getirmeyi unutmayın.
