Caz müziğin yenilikçi kanadında yarım asır geçiren,
muhalif kişilik Charlie Haden bir country albümü yaptı. Çocuklarıyla
birlikte seslendirdiği şarkılar, kendisine müziği öğreten anne babasına
bir saygı duruşu niteliğinde.
Modern cazın keskin sınırlarında geçen etkileyici bir kariyerin
ardından, ünlü basçı Charlie Haden bir country albümü kaydetmek üzere
stüdyoya girdiğinde kendi tabiriyle ‘korkuyordu’. Neyse ki ailesinin ve
dostlarının küçük yardımlarıyla bu işin de üstesinden geldi ve
köklerine uzanan yolculuğunu tamamladı, hatta Grammy adaylıklarına bir
yenisini bile ekledi.
71 yaşındaki basçı, yarım asır önce Ornette Coleman dörtlüsünün bir
parçası olarak caz müziğin şeklini değiştirenlerden biriydi. Şimdi ise
En iyi Country enstrümantalisti dalında Grammy adayı... Ona bu adaylığı
getiren yeni albümündeki ‘Is This America? (Katrina 2005)’ adlı şarkı.
Amerikan hükümetinin kasırga sırasındaki acizliğine yönelik üzüntü ve
isyan duygusunu ortaya döken bu şarkıyı, bestecisi Pat Matheny’le
birlikte çalıyorlar. Albümdeki güncel birkaç besteden biri bu şarkı.
Çünkü ‘Rambling Boy’ daha çok, bir zamanların country şarkıcılarının
meşhur ettiği o eski şarkılardan oluşuyor.
Muhtemelen Haden bu
şarkıları en son, en genç üyesi olduğu Haden Family (Haden Ailesi) adlı
toplulukta anne babası ve kardeşleriyle birlikte söylemişti. Haden
Family, 30’lar ve 40’lar boyunca Ortabatı Amerika’nın en popüler
country topluluklarından biriydi. Şimdi Charlie bu işi, karısı Ruth,
oğlu Josh, kızları Rachel, Petra ve Tanya ile damadı aktör Jack Black
ve Elvis Costello, Vince Gill, Rosanne Cash gibi müzisyen
arkadaşlarıyla birlikte yapıyor.
“Caz kayıtlarıyla aldığım üç Grammy ödülüm ve 15 adaylığım var ama bu
kayıt benim için çok özel. Çünkü bu albümle kendi country kökenlerime
ve küçük bir çocukken söylediğim şarkılara gidiyorum” diyen Charlie
Haden, albümle duygusal bağını şöyle anlatıyor: “Kökenlerim beni hiç
terketmedi, çünkü hatırladığım ilk şey annemle birlikte şarkı
söylediğimizdir. Hayatım boyunca defalarca böyle bir şey yapmak istedim
ama modern müzikle o kadar yoğun uğraşıyordum ki hayalim hiçbir zaman
gerçekleşmeyecek gibiydi.”
Rambling Boy CD’si Haden’ın ilk kayıtlı performansını da içeriyor. 1939
yılında Haden Family’nin yaptığı bir kayıttan alınmış, 22 aylık küçük
kovboy Charlie’nin gospelimsi nidaları...
Bunun dışında Haden’ı albüme
bağlayan ‘Wildwood Flower’ ve adını albüme veren ‘Rambling Boy’ gibi
şarkılar da var. Bu iki şarkıyı annesinin kız kardeşleriyle birlikte
Missouri’deki evlerinin mutfağında söylediği ezgiler olarak hatırlıyor
Haden. “Bu şarkıları yeni bir şekilde seslendirdik ama geleneksel
yanlarına dokunmadık, ne bileyim çılgın bir şey yapmaya çalışmadık,
insanlar içindeki güzel müziği duysunlar istedik” diye anlatıyor
albümü.
Her şey Parker’la başladı
Haden, ailesiyle birlikte yaptığı şarkıcılık kariyerini 15 yaşında
bitirmiş ve basa yoğunlaşmış. Omaha’da bir konserde Charlie Parker’ı
dinledikten sonra istikametini caz müziğine yöneltmiş. 1956’da Los
Angeles’a taşınıp caz öğrenimine başlamış. 1958-60 yıllarında Ornett
Coleman’ın emprovizasyonlarıyla ünlü kuartetinde çalarken bile country
yaparken öğrendiği melodilerden ve armonilerden vaz geçmemiş, onları
sık sık kullanmış. Bugün de o eski Coleman kayıtlarında, Hayden’ın
sololarına kulak kabartanlar kolaylıkla bunu farkedebilir. Sonraki
kariyerinde Quartet West ve solcu Liberation Music Orchestra gibi
toplulukları yönetirken de caz ile bağımsızlık ve kimlik mücadelesi
veren yoksul insanların müziği olarak gördüğü country arasında hep bir
ilişki kurmaya dikkat etmiş Haden.
Bu albümün kayıtları için ilk tohumlar 20 yıl önce annesinin 80. yaşını
kutlamak için biraya geldiklerinde atılmış. O gün Haden’ın kızlarının
da katıldığı küçük aile orkestrası onda böyle bir albüm yapabileceği
fikrini oluşturmuş. Neyse, aradan yıllar geçmiş ve yetenekli, ünlü
country müzisyenleri, aile fertleri hep birlikte stüdyoya girmişler.
“Bir stüdyo çalışmasından çok, aile toplantısı gibiydi” diye anlatıyor
kayıt sürecini.
Evlatlar boş değil
Albüm, Haden’ın ‘indie rock’ sahnesinde görünen çocuklarına da dikkat
çekiyor. Spain grubunun lideri olan Oğul Josh, etkileyici bir baladı,
bir zamanlar Johny Cash’in seslendirdiği ‘Spiritual’ı söylüyor. Üç kız
kardeş ise, bir nevi Haden üçlüsü olarak enerjik şarkılar
seslenidriyor. Mesela çellist Tanya, müzikal kökenledrini keşfetmesini
sağladığı için bu projeden pek memnun, “Ne zamandır konuşuyorduk,
ailece müzik yapmak çok güzel bir şey” diyor. Haden için albümün önemi
ise sadece çocuklarını kendi kökenleriyle buluşturmak değil, belki de
daha çok anne ve babasına saygısını sunmak: “Müzikal olarak sahip
olduğum her şeyi anne babama borçluyum. Çünkü beni iyi müziğe saygı
gösterip ondan ilham alacak şekilde yetiştirenler onlardı”.
