Hülya Karabğlı / ANKARA
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, TBMM Cezaevi Alt Komisyonu'na, ceza infaz kurumları ve infaz uygulamalarına ilişkin brifing verdi. Görsel malzemelerle hazırlanan sunumda, cezaevlerinin 2000 yılından önceki ve sonraki hali anlatıldı. Sunumda, 2000 yılı öncesinde koğuş sistemine göre inşa edilen cezaevlerinin "isyan, firar, haraç alma, arkadaşlarını sorgulama, duruşmaya göndermeme, ölüm orucu veya açlık grevine zorlama, personele saldırı, pankart ve afiş asma, terör eğitimi yapma ve yangın çıkarma" gibi olaylara sebebiyet verdiği ifade edildi.
Aynı sunumda, 2000 sonrası yapılan yeni ceza infaz kurumlerında, Birleşmiş Milletler Minimum Cezaevi Kuralları ve Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu’nun tavsiye kararlarında belirlenen asgari standartlar ve üzerinin gözetildiği belirtildi.
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün TBMM İnsan Hakları Cezaevi İnceleme Komisyonu üyelerine verdiği brifingde, cezaevlerinde yaşanan herhangi bir soruna ise yer verilmedi. Sunumda arama odalarının fotoğrafları da yer alırken tutuklu ve mahkum yakınlarının “çıplak arama” şikayetleri ise kendine yer bulamadı.
Sunumda yer alan değerlendirmelerden bazıları şöyle:
“2000 yılı öncesinde ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin, kalabalık koğuş sistemine göre inşa edilmesi nedeniyle; isyan, firar, haraç alma, arkadaşlarını sorgulama, duruşmaya göndermeme, ölüm orucu veya açlık grevine zorlama, personele saldırı, pankart ve afiş asma, terör eğitimi yapma ve yangın çıkarma gibi olaylara sebebiyet vermiştir.”
2000 sonra 'oda' sistemine geçildi
“45 E Tipi, 22 M Tipi, beş H Tipi ve bir kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere 73 ceza infaz kurumu tamamen oda sistemine dönüştürülmüştür. Ayrıca bu ceza infaz kurumlarında büyük onarımlar yapılarak fiziki zafiyetleri giderilmiş, banyo, tuvalet, mutfak ve yemekhaneleri yenilenmiştir.”
"20 E, M ve H tipi ceza infaz kurumuna; iş atölyesi, kapalı ve açık spor alanları ve kültürel faaliyet sahaları olan ek üniteler inşa edilerek faaliyete geçirilmiştir.”
‘BM ve Avarupa Konseyi standartları gözetiliyor’
“Yeni ceza infaz kurumu projelerinde; Birleşmiş Milletler Minimum Cezaevi Kuralları ve Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulunun tavsiye kararlarında belirlenen asgari standartlar ve üzeri gözetilmektedir.”
“Mahpuslara sağlanan barınma yerleri insan onuruna ve özel yaşama saygı gösterecek biçimde düzenlenmiştir.”
“Hükümlülerin, havalandırma ve ortak kullanım alanları, yaşadıkları odalar ve pencereleri, mahpusların gün ışığında okumalarını veya çalışmalarını mümkün kılmaya yeterli büyüklükte inşa edilmektedir.”
‘Çocuk tutuklu ve hükümlülere meyve, bal ve süt veriliyor’
Ceza infaz kurumlarında barındırılan çocuk hükümlü ve tutuklulara diyetisyen ve doktor kontrolünde, fiziksel, mental ve sosyal gelişimini kapsayacak şekilde günlük iaşenin yanında ilave olarak daha fazla ek gıda (meyve, bal, süt, tatlı vb.) verilmesi sağlanmıştır.
‘Vegan beslenenlerin talepleri karşılanıyor’
Hasta hükümlü ve tutukluya, diyetisyen veya hekimlerin belirleyeceği besinler verilmesi, inancı gereği veya vegan, vejetaryen türü özel bir beslenme şekline sahip hükümlü ve tutukluların taleplerinin karşılanması için Mart 2012 tarihinde iaşe mevzuatımıza ilk defa hüküm konulmuştur.”
‘Gerektiğinde mahkum için uçak kiralanıyor’
“2013 yılı itibarı ile 1091 ring aracı kurumlarımızda bulunmaktadır. Ring araçları konusunda çeşitli üniversitelerimizle teknik şartname konusunda ortak çalışma yapılmış, hükümlü tutuklu nakil araçlarının can güvenliği konusunda gerekli özelliği taşıması en başta olmak üzere, çağın getirdiği teknolojik yenilikleri kapsayacak şekilde modern olmasına azami özen gösterilmiştir.”
“Hükümlü ve tutukluların mahkeme, hastane ve il dışı sevkleri özel olarak dizayn edilmiş bu araçların yanı sıra uçak kiralanması yoluyla da gerçekleştirilmektedir.”
