Hülya Karabağlı
Ankara
"Başkanlık sisteminde" kilitlenen TBMM Uzlaşma Komisyonu ara formülde uzlaştı. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, rejim değişikliği gerekçesiyle uzlaşma sağlanmadan başka bir maddeye geçilmeyeceği konusunda CHP ve MHP'nin ısrar etmesi üzerine komisyona Temel Hak ve Özgürlükler Maddesi'ne geçilmesini önerdi. Öneri kabul edildi. Bu arada, partiler 'başkanlık sistemi' krizini genel merkezlerine taşıyacak. Yola nasıl devam edileceği konusunda taktikler alındıktan sonra, kriz masaya yatırılacak.
CHP: Masadan asla kalkmayacağız
TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in Başkanlığı'da, toplanan komisyonda da kriz aşılamadı. AKP, Başkanlık sistemi önerisinin yazılarak çalışmalara devam edilmesini istedi. Ancak, CHP, rejim sisteminin değiştiğini ve bunun üzerinde anlaşma sağlanmadan bir başka maddeye geçilemeyeceğini söyledi. CHP; "Bu sistem zaten sorunlu olan demakrasimizde diktatörlüğe neden olur" dedi. CHP, bu önerinin daha öcekiler de olduğu gibi parantez içine alınıp yazılmasına da karşı çıktı. CHP, AKP kanadına, " Biz bu oyunlara gelmeyiz. Asla masadan kalkmayacağız" dedi ve AKP'den önerisini geri çekmesini istedi.
AKP'li Şentop: Ne önereceğimizi CHP'ye mi soracağız!
Komisyon üyesi AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, “Ne önereceğimizi CHP’mi soracağız. Bu CHP dayatmasıdır” dedi. Şentop, uzlaşma sağlamayan maddeler için uygulanan ‘paranteze alma’ işleminin başkanlık sistemi önerisinde de yapılabileceğini ve yola devam edebileceğini söyledi. Bir partinin diğer partileri gözeterek teklif hazırlamasının ''ayıp ve siyasi etiğe aykırı'' olduğunu savunan Şentop, ''Başkanlık sistemi için (AKP kabul etmeyeceğimizi bile bile verdi) deniliyor. Bu da komik bir şey. Mesela CHP de bugünkü sistemden farklı olarak klasik parlamenter sistem önerisini AK Parti'nin kabul etmeyeceğini bile bile verdi'' diye konuştu.
Şentop, sistem tartışmasının tam zamanı olduğunu, bunun ancak yeni anayasa yapım sürecinde tartışılabileceğini işaret ederek, bugüne kadar partilerin çeşitli önerilerde bulunduğunu, bunların müzakere edildiğini, mutabakat olanların kaleme alındığını, mutabakat olmayanların ise paranteze konulduğunu söyledi.
Türmen: Ortak parametre bulunmalı
CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen, AK Parti'nin başkanlık sitemine dayalı öneriler verdiği diğer üç partinin ise parlamenter sistemi önerdiğini belirterek, ''Müzakerelerin parametresi değişti, ortak parametre bulunmalı. Bu toplantıda o amaçla yapılıyor. Ne önerirsek önerelim, aynı dili konuşmayacağız'' dedi.
Türkiye'nin geleneklerinin parlamenter sisteme uygun olduğunu savunan Türmen, başkanlık sisteminin demokrasi açısından kötü sonuçlarının olabileceğini öne sürdü.
Türmen, ''Bu hükümet meselesi değil, demokrasi meselesi. Bu durumu aşmak zorundayız. Nasıl devam edeceğiz, bunun yöntemi elbette öteki partiye ait'' diye konuştu.
MHP Konya Milletvekili Faruk Bal da siyasi partiler arasında görüş farklılığı bulunmasının normal olduğunu, bu nedenle yeni anayasa çalışmalarında gelinen durum için ''kriz'' yorumu yapmanın doğru olmadığını söyledi.
AK Parti'nin başkanlık sistemi önerdiğini belirten Bal, ''Bundan sonra yasama, yürütme, yargı önerileri de bu sistem arayışına göre belirlenecek. Talepler gündeme getirilecek, uzlaşma olmadığı için de parantezlerin sıklaşması, çoğalması normal. İktidar partisi, Türkiye şartlarına uymayan, Türkiye'yi bir bilinmeze iten bu talepten vazgeçmeli'' görüşünü ifade etti.
Anayasa Uzlaşma Komisyonu bünyesindeki 1 Numaralı Yazım Komisyonu, şerh içeren hususların giderilmesini; 2 Numaralı Yazım Komisyonu ise 'yasama' ve 'yürütme' ana başlıklarındaki ortak maddeleri müzakere etmeye devam edecek.
Yapılan yazılı açıklamada, Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun TBMM Başkanı Cemil Çiçek başkanlığında bugün toplandığı anımsatılarak, şunlar kaydedildi:
''1 Numaralı Yazım Komisyonu, çalışmalarına gelecek haftadan itibaren devam edecek ve kataloğa eklenen maddeler ile daha önce kabul edilen ancak şerh içeren hususların giderilmesini müzakere edecektir.
2 Numaralı Yazım Komisyonu ise 'yasama' ve 'yürütme' ana başlıklarındaki hükümet sistemlerine göre farklılık arz etmeyen ortak maddeleri müzakere etmeye devam edecektir"
