Hazine ve Maliye Bakanlığı, Temmuz 2019'a ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Merkezi yönetim bütçesinde, temmuz ayında 9,9 milyar lira fazla, ocak-temmuz döneminde ise 68,7 milyar lira açık verdi. Buna göre, geçen yıl temmuzda 9,3 milyar lira faiz dışı fazla verilirken, bu yılın aynı ayında 17,6 milyar liralık faiz dışı fazla oluştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın geçen yıl eylül ayında açıkladığı Yeni Ekonomi Programı'ndaki hedefe göre, bütçe açığının 2019 yılında toplam 80.6 milyar TL olması bekleniyordu.
Ocak-temmuz döneminde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,5 yükselerek 496,4 milyar lira, bütçe giderleri de yüzde 22,7 artışla 565,1 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Böylece, merkezi yönetim bütçesi temmuzda 9,9 milyar lira fazla, ocak-temmuz döneminde ise 68,7 milyar lira açık verdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre, geçen yıl temmuzda 9,3 milyar lira faiz dışı fazla verilirken, bu yılın aynı ayında 17,6 milyar liralık faiz dışı fazla oluştu.
Merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 960 milyar 976 milyon liralık ödenekten, geçen ay 83 milyar 533 milyon lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 60 milyar 713 milyon lira olmuştu.
Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin yüzde 9'u kullanılarak 75 milyar 813 milyon lira harcandı. Temmuzda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,5 artarak 21 milyar 427 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,5 artarak 3 milyar 444 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 43 milyar 375 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9'u harcandı.
Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 67 milyar 551 milyon liralık ödeneğin yüzde 11,7'si geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,2 artışla 7 milyar 910 milyon lira olarak gerçekleşti.
Cari transferler geçen ay Temmuz 2018'e göre yüzde 57,7 artarak 30 milyar 114 milyon lira oldu.
Bütçede öngörülen 391 milyar 337 milyon lira ödeneğin yüzde 7,7'si harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 14 milyar 911 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 475 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 64 milyon lira, mahalli idare payları 5 milyar 179 milyon lira olarak gerçekleşti.
Temmuzda 9 milyar 123 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 2 milyar 241 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 553 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 azalışla 7 milyar 720 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Geçen yılın temmuz ayında 61 milyar 842 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 51,1 artarak 93 milyar 433 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı yüzde 7,3 artışla 58 milyar 322 milyon lira oldu.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri temmuzda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 487,3 artarak 32 milyar 598 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 2 milyar 32 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 481 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 22,9, gelir vergisi yüzde 16,8, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6,1 kurumlar vergisi yüzde 72, harçlar yüzde 11 ve damga vergisi yüzde 3,6 diğer vergiler tahsilatı yüzde 11,1 artarken, özel tüketim vergisi yüzde 1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 2,2, azaldı.
Ocak-temmuz dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçesi, ocak-temmuz döneminde 68 milyar 682 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı açık 10 milyar 219 milyon lira oldu.
Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 460 milyar 404 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 22,7 artarak 565 milyar 100 milyon liraya yükseldi. Ocak-temmuz döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 21,1 artışla 506 milyar 636 milyon lira olarak hesaplandı.
Söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,4 yükselerek 58 milyar 464 milyon liraya çıktı.
Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 415 milyar 443 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 19,5 artarak 496 milyar 417 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 4,8 artışla 366 milyar 65 milyon lira oldu.
Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 127,8 artışla 114 milyar 485 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-temmuz döneminde 11 milyar 267 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 4 milyar 600 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Vergi türleri itibarıyla ocak-temmuz dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 31,7, gelir vergisi yüzde 17,7, damga vergisi yüzde 9,4, kurumlar vergisi yüzde 6,1 ve ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 3,4 artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 12, özel tüketim vergisi yüzde 3,7 ve harçlar yüzde 1,7 azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 8,7 artış gösterdi.
Personel giderleri
Personel giderleri, ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26,7 artarak 147 milyar 263 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,5 artışla 25 milyar 119 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,8 yükselerek 39 milyar 824 milyon lirayı buldu.
Bu dönemde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24,8 yükselişle 229 milyar 383 milyon lira olarak belirlendi. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 112 milyar 976 milyon liralık transfer yapıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36'lık artışı ifade ediyor.
Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı 11 milyar 963 milyon lira oldu.
Ocak-temmuz döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 11 milyar 921 milyon lira, mahalli idare payları 41 milyar 97 milyon lira olarak belirlendi.
Söz konusu dönemde 40 milyar 88 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 9 milyar 570 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderlerinin 15 milyar 389 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-temmuz döneminde, faiz giderleri de yüzde 39,4 artarak 58 milyar 464 milyon liraya yükseldi.
