Cumhuriyet gazetesinden Ceyda Karan, Anadolu Ajansı’nın (AA) Türkiye’nin Irak’ın Duhok şehrinin Şeria kasabasına inşa edeceğini duyurduğu kamp yerine gitti. Karan, “Şaria’dakilerin Türkiye’nin insani yardımına dair bilgileri yok. BM, UNICEF, Save The Children’ın yardım gönderdiğini söylüyorlar” dedi. Türkiye’nin Ezidi köyü Şekhan’ın güneyindeki Germawa’da kamp kurma planını, insani yardımları koordine eden Hıdır Domli’ye soran Karan, “Oraya gitseniz bir kaç Türkmen dışında kimseyi bulamazsınız” yanıtını aldı.
Ceyda Karan Anadolu Ajansı’nın (AA) Türkiye’nin Irak’ın Duhok şehrinin Şeria kasabasına inşa edeceğini duyurduğu kamp yerini inceledi. Cumhuriyet’te “Aa... Türkmen de yok, kamp hazırlığı da” başlığıyla yayımlanan izlenimler şöyle:
Aa... Türkmen de yok, kamp hazırlığı da
Anadolu Ajansı’nın (aa) Türkiye’nin Duhok’un Şeria kasabasında inşa edeceğini duyurduğu kampa gittik.
“Uykudan uyanmış gözleri mahmur..
Ömrümde görmedim böyle gelini.
Gelini gelini, Türkmen gelini..
Saramadım a be gel gör halimi.. halimi…”
Erbil-Duhok yolunda bir kaç kelime dışında Türkçe bilmeyen Kürt şoförüm Berevan Ayop, İbrahim Tatlıses CD’sinden bu türküyü çığırıyor. Bütün Türkçe şarkıları ezberlemiş zaten, “Türkmen gelini” benden güzel söylediğini belirtmeliyim. Günlerdir Erbil, Duhok ve Zaho’da Sincar saldırısı sonrası kaçan Irak’ın Türkmenlerini arıyorum. İki ay önce Telafer’e Irak Şam İslam Devleti (Daiş) terörü musallat olduğunda onbinlercesi yerinden yurdundan olmuş, pek çoğu Kürt bölgesine ve Şengal’e kaçmıştı. Ağustos başındaki IŞİD saldırısında ise sığındıkları yerlerden tekrar sürüldüler. Bir haftadır dolanıyorum, Ezidilerle birlikte canını kurtarmış tek tük Türkmenlerden söz ediliyor. Bir de hazirandaki ilk saldırıda Tel Afer’den kaçan Türkmenlerin Erbil-Musul yolunda kaldığı Hazer kampından. Ezidiler, Sünni Türkmenlerin Daiş egemenliğinde kaldıklarını, Şii Türkmenlerin ise büyük kısmının Irak’ın güneyine taşındığını anlatıyor.
AA’nın yanlışları
Erbil’de havaalanı yakınında havadan Bağdat’a aktarılmadan önce konuldukları inşaat firmasına ait hangarın bulunduğu tesise girebilmek mümkün olmadı. Bu yüzden Anadolu Ajansı’nın 16 Ağustos 2014 tarihli haberini gördüğümde heyecanlandım. Dün hemen soluğu Duhok’un 15 kilometre kadar yakınındaki 12 bin nüfuslu Şaria (Sharia) kasabasında aldım. Burası bir Ezidi köyü. AA’nın haberinde belirtildiği haliyle Şareyn diye bir yer de yok. Ama daha ilginci haberde anlatılanların tümüyle yanlış olması…
AA haberinin özeti şuydu:
“AFAD, Ezidiler için Zaho’da 16 bin, Türkmenler için Duhok’a 15 kilometre mesafedeki Şareyn’de 20 bin kişilik kamp kuruyor. Bölgeye 109 tırlık yardım gönderildi. Ezidiler için kurulacak kampı Duhok valiliği, Türkmenler için kurulacak kampı ise Kızılay ve AFAD yönetecek. TİKA, Türk Kızılayı, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarının insani yardımları AFAD koordinasyonunda Irak’a ulaştırıldı.”
Şaria’dakilerin Türkiye’nin insani yardımına dair bilgileri yok. BM, UNICEF, Save The Children’ın yardım gönderdiğini söylüyorlar. Şaria’da ağır makinalar kasabanın girişindeki araziyi çadırlar için düzlemiş. İnsani yardımları koordine eden Hıdır Domli, Şaria’da Ezidiler için bir kamp kurulduğunu, ‘Kardos’ isimli bir Türk firmasının araçlarının çalıştığını söylüyor. Şaria’nın civarındaki inşaat halindeki binalarda yaşayan Ezidilerin burada ikamet edeceğini anlatıyor. Türkmenler için kamp inşa edilip edilmeyeceğini sorduğumda, “Onlar ilk saldırıda Sincar’dan Erbil’e kaçtılar. Çoğu Irak’ın güneyine gittiler. Şii oldukları için” diyor, kasaba ve civarında Türkmen bulunmadığını aktarıyor. Domli, Türkiye’nin bir ara Ezidiler için Duhok’un girişinde son bir kaç gündür defalarca geçtiğim Ezidi köyü Şekhan’ın güneyindeki Germawa’da kamp kurmayı düşündüğünü aktarıyor, “Oraya gitseniz bir kaç Türkmen dışında kimseyi bulamazsınız” diye ekliyor.
Hıdır Domli gibi çok iyi İngilizce konuşan ve Hunt isimli petrol firmasında tercüman olarak çalışan Sincarlı Ezidi genç Farhan Mahllo, araya girerek “Bize ne zaman pasaport verecekler” diye soruyor. Yanıt veremiyorum. Tıpkı Zaho’dan Habur’a gitmek üzere ilerlerken yolda durup konuştuğum Gümrük civarına çadır kurmuş Ezidilere veremediğim gibi…
Türkmen vekiller de doğruladı
Irak hükümetinin Şii Türkmenleri hava yoluyla –Zira son saldırılarla Kürt bölgesi ile Irak arasında çok dar bir kara şeridi kaldı- Necef ve Kerbela’ya taşıdıklarını Irak Kürdistan Parlamentosu’nun Türkmen vekilleri de dile getiriyor, buna itiraz ettiklerini de belirterek. Bağdat’tan gelen dünya haberlerinde de Şii Türkmenlerin okullara konulduğunu görüyorum. En son Habur’a geçerken Türk tarafındaki muayene noktasında konuştuğum görevliye bir hafta önce pasaport alamadıkları için Türkiye’ye geçemeyen 450 aileyi soruyorum. Hiç haberi yok. Irak’ın Şii Türkmenleri Irak’ın kuzeyinde yaşadıkları coğrafyadan sökülüp atılmışlar. Yüzlerce yıldır itiş kakışları eksik olmasa da farklı dini ve etnik grupların bir arada yaşadığı bu topraklar radikal Irak Şam İslam Devleti belası yüzünden yangın yerine dönmüş vaziyette. Bu yangında kavrulanlar maalesef azınlıkta olanlar, arkasında desteği olmayanlar. Benim bulabildiğim tek Türkmen 35 yaşındaki Abbas, “Irak’ın kuzeyi Şiilerden, güney Sünnilerden temizleniyor. Bu iş Irak’ın bölünmesine gidiyor. Ortadoğu’nun yeni görünümü bunlar olacak” demişti. AA ise ‘kamu yayıncılığında’ çığır açan PR haberciliğine devam edecek muhtemelen…
Peşmerge karadan ilerliyor
Irak’ta peşmerge güçleri Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) elindeki Musul Barajı’nı almak için başlattığı kara harekâtında ilerleme kaydederken ABD de havadan destek veriyor. Bölgedeki gazeteciler de büyük bir güçle karşı karşıya kalan IŞİD’in barajdan çekilebileceğini bildiriyor. Stratejik Musul Barajı, Kuzey Irak’a elektrik ve su sağlıyor. IŞİD 7 Ağustos’ta barajı ele geçirerek büyük bir insani felaket tehdidi yarattı. Amerikan savaş uçakları Erbil ve Musul Barajı yakınlarındaki IŞİD hedeflerini dün de bombaladı. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’ndan (CENTCOM) yapılan açıklamada, Amerikan savaş uçakları ve uzaktan kumanda edilen insansız hava araçlarıyla düzenlenen 9 hava saldırısında, toplam 14 aracın vurulduğu, bunlardan bazılarının Amerikan kuvvetlerinin üç yıl önce Irak’tan çekilirken bıraktığı zırhlı araçlar olduğu belirtildi.
