TRT'den sorumlu Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç TRT'de yayımlanan "Yeni Güne Merhaba" adlı programın konuk seçimlerinde cinsiyetçilik yapıldığı iddialarına “Programda sağlık, mühendislik, günlük yaşam (itfaiye, kombi, ambulans hizmetleri, beyaz eşya, kuru temizleme vs.) gibi konularda ağırlıklı olarak erkek konuklara; psikoloji, çocuk, yemek, evlilik gibi alanlarda ise kadın konuklara yer verilmektedir’’ yanıtını verdi.
Evrensel gazetesinden Çağrı Sarı'nın haberine göre, HDP İstanbul Milletvekili Levent Tüzel, TRT Anadolu’da TRT-Diyanet logosuyla yayımlanan programda cinsiyet ayrımcılığı yapıldığını iddia etmiş ve buna yönelik Arınç’ın cevaplaması istemiyle Meclis Başkanlığına soru önergesi sunmuştu.
Tüzel: “TMMOB Gıda Mühendisleri Odasından 21 Kasım 2013’teki program, gıdalardaki etiket kodları konusunda görüş bildirmek üzere, özellikle ‘bay mühendis’ talebinde bulunulmuştur. Kanalın özellikle erkek mühendis talebinde bulunması, meslek odası ve kadın örgütlerinin haklı tepkilerine neden olmuştur. Israrla bu talepte bulunulmasını, kadına karşı ayrımcı bir yaklaşım olarak değerlendiriyor musunuz?" diye sormuştu.
Arınç’tan cevap
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, önergeye ilginç bir yanıt verdi: “Programda sağlık, mühendislik, günlük yaşam (itfaiye, kombi, ambulans hizmetleri, beyaz eşya, kuru temizleme vs.) gibi konularda ağırlıklı olarak erkek konuklara; psikoloji, çocuk, yemek, evlilik gibi alanlarda ise kadın konuklara yer verilmektedir. Ekran görselliği ve renkliliği oluşturulması amacıyla konusu ve konseptine uygun olarak davet edilen konukların bir bölümde kadın ise, diğer bölümde erkek olmasına dikkat edilmektedir” dedi.
Öte yandan Tüzel aynı soruyu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na da sordu ancak Bakanlık cevap vermedi.
‘Sözümüzü söyleme yetimiz var’
Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız TMMOB’a bağlı Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Beyza Metin, Arınç’ın açıklamasını, devlet televizyonunun iktidarın gerici emellerine nasıl alet edildiğinin en büyük göstergesi olduğunu ifade etti. Metin, “İktidarın cinsiyetçi yaklaşımlarıyla oluşturduğu, kadının günden güne sosyal alanlardaki varlığını ortadan kaldırmayı amaçlayan politikalarını kendine vazife gören devlet kurumlarından TRT’nin gün geçmiyor ki, cinsiyetçi programlarına yeni birisi eklenmesin” dedi. Metin, “Kendilerince daha nitelikli işleri erkeklerin, onun dışında kadının zaten annelikten kaynaklı doğal görevleri olan işleri yapması gerektiği savunusu, AKP iktidarının kadına yaklaşımını bir kez daha gözler önüne seriyor” ifadelerini kullandı. Metin şöyle dedi; “Biz kadın mühendisler olarak, aynen erkek meslektaşlarımız gibi şantiyelerde, fabrikalarda, proje bürolarında; bir de üzerimizde ev işlerinin ağırlığı var iken, mesleğimizi icra ediyoruz. Ve erkek meslektaşlarımız kadar sözümüzü söyleme yetimiz ve hakkımız var” dedi.
.jpg)
Medya İzleme Grubu’ndan Melek Özman ise, “Soru önergesine verilen yanıt, korkunç. Anayasa'ya da ayrıca aykırı. Hukuki olarak kadınlar ve erkekler arasında bu şekilde konu dağılımı yapmak cinsiyet ayrımcılığıdır ve suçtur. TRT bir devlet kanalı olarak bu suçu işleyemez. Kadınların işi çok zor” dedi.
Yatay ayrımcılık
Galatasaray Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver ise Bülent Arınç’ın açıklamasının kendisini şaşırttığını söyledi. Tanrıöver şöyle konuştu: “Bildiğim kadarıyla ona bağlı olan Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü medyada cinsiyetçilikle mücadelede açısından, en azından belli araştırmaların yapılmasına ve bu yönde çalışmalar yapılmasını destekler bir görünüm veriyordu. Bu konuda bir iki toplantı ve sempozyum düzenlediler. Oysa biz yaptığımız bütün çalışmalarda medyada cinsiyetçi temsillerden birinin de bu olduğunu söylüyoruz ki biz buna 'yatay ayrımcılık' diyoruz. Yani belli alanların kadınlara belli alanların erkeklere özgü gösterilmesi en büyük ayrımcılıklardan bir tanesi.
Çocuk ya da evlilik gibi konular, ev odaklı alanlar, kamusal hayatın ve siyasal alanın dışındaki alanlar... Kadınların ekranı renklileştirme amacıyla çağrılması, kadınları nesneleştirmeye hatta cinsel nesneleştirmeye gidiyor. Muhafazakar bir hükümet benim bildiğim cinselliği kadın bedeninin görünmesi olarak anlarken bunu yapması şık olmuyor."
O konuk nasıl çağrılmıştı?
TRT Diyanet, Gıda Mühendisleri Odası'ndan etiketleme konusunda görüş bildirecek “bay mühendis” talep etmiş, Gıda Mühendisleri Odası ‘ayrımcılık’ gerekçesiyle talebi geri çevirmişti. Sonrasında da GMO, erkek mühendis talep etme gerekçelerini sordu.
TRT’nin verdiği yanıt da Arınç’ın yanıtı gibiydi: “Mühendislik gibi konularda ağırlıklı olarak erkek konuklara yer veriliyor.”
TRT Anadolu Kanal Koordinatörü Osman Gökmen’in imzalı olarak, Gıda Mühendisleri Odası'na gönderdiği cevapta itfaiye, kombi hizmetleri, kuru temizleme erkeklerin yapacağı işler; psikoloji, çocuk, sanat, el becerileri gibi alanlar ise kadınların işleri olarak sıralanmıştı.
.jpg)
