ABD'de 4 Kasım'da yapılacak başkanlık seçiminin iki adayı, Demokrat Barack Obama ile Cumhuriyetçi John McCain, gerek ABD'yi, gerekse dünyayı etkileyecek konularda neredeyse tamamen zıt görüşlere sahip.
İki adayın önemli konulardaki fikirleri şöyle:
KÜRTAJ
McCain: Kürtaj hakkına karşı. Amerikan Yüksek Mahkemesinin, özel hayatın gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle 1973'te iptal ettiği kürtaj karşıtı yasaların tekrar gündeme getirilmesinden ve kürtaja kısıtlama getirilmesinden yana. Ancak yine de kürtajın yasaklanması için anayasal bir değişiklik peşinde değil.
Obama: Kürtaj hakkından yana.
AFGANİSTAN
McCain: Afganistan'daki Amerikan kuvvetlerinin güçlendirilmesininden yana. Ancak ek kuvvet hakkında belli bir rakam telaffuz etmedi.
Obama: Afganistan'daki 36 bin Amerikan askerine, Irak'tan yapılacak takviyeyle 7 bin kişilik ek kuvvet göndermekten yana. Pakistan'ın harekete geçmemesi halinde, bu ülkedeki terör hedeflerini tek taraflı vurma tehdidinde bulundu.
KÜBA
McCain: Özgür ve açık demokrasi yolunda ilerlediğine inanılması halinde, Küba'ya yaptırımların hafifletilmesi gerektiğini söyledi.
Obama: Küba'da ailesi bulunanların bu ülkeye gidiş-gelişlerine ve ABD'de yaşayan Kübalıların ardında bıraktıkları ailelerine para göndermelerine yönelik kısıtlamaların hafifletilmesini istiyor. Küba lideri Raul Castro ile masaya şartsız oturmaya hazır. Göze çarpacak şekilde demokratik değişiklik olması halinde ticari ambargonun da hafifletilmesinden yana.
ÖLÜM CEZASI
McCain: Ölüm cezasının genişletilmesinden ve temyiz hakkına sınır getirilmesinden yana.
Obama: Halkın da cezasını adil bulacağı suçlar söz konusu olduğunda ölüm cezasının uygulanmasından yana.
EĞİTİM
McCain: Okul seçimini, özel veya değil, ailelerin yapmasından yana. Ayrıca evde eğitim izninin de tanınmasını istiyor. Devlet üniversiteleri için daha çok kaynak ayrılması taraftarı.
Obama: Okul öncesi evrensel programların teşvik edilmesini, ancak zorunlu tutulmamasını istiyor. Eğitmen-rehber programlarının genişletilmesinden ve eğitmenlerin, standart test sonuçlarına bağlı kalmadan ödüllendirilmesinden yana.
ENERJİ
McCain: Açık denizde sondaj yapılması, 2030 yılına kadar 45 nükleer enerji reaktörü açılması gerektiği fikrini savunuyor. Arktik Ulusal Doğal Hayat Sığınağı'nda sondaj yapılmasına karşı çıkıyor. Benzinde galon başına yaklaşık 20 kuruş olan vergiyi kaldırmayı planlıyor.
Obama: Açık denizde sondajın sınırlı şekilde artırılması gerektiğini düşünüyor. Arktik'teki rezervlerin kullanılmasına karşı çıkıyor. Benzine uygulanan verginin kaldırılmasını istemiyor.
EŞCİNSEL EVLİLİKLERİ
McCain: Anayasada, eşcinsel evliliklerini yasaklayan bir düzenlemeye gidilmesine karşı. Aynı cinsiyetten olanlara herkes gibi sigorta ve benzeri yardımlardan faydalanmasından, evliliğe eyaletlerin karar vermesinden yana.
Obama: McCain gibi Obama da eşcinsel evliliklerin yasaklanmasını öngören bir anayasa değişikliğine karşı. Sivil örgütleri destekliyor ve hemcinslerin evliliğine eyaletlerin karar vermesi gerektiği fikrini savunuyor.
KÜRESEL ISINMA
McCain: Cumhuriyetçi olmasına karşın Başkan George Bush ile farklı fikirleri paylaşıyor. Sera gazı salımını, daha sıkı yakıt verimi standartlarıyla azaltmayı ve gaz salımını, 2050 yılına kadar yüzde 60 oranında düşürmeyi planlıyor.
Obama: Enerji tedarikinde üretimi artırmak için 150 milyar dolar değerinde 10 yıllık bir programı bulunuyor. Sera gazı salımını 2050 yılına kadar yüzde 80 oranında azaltmayı amaçlıyor.
SİLAH KONTROLÜ
McCain: Saldırı amacıyla kullanılan silahlara yasak getirilmesi fikrine karşı. Ancak kontrolün gerekliliğini savunuyor.
Obama: Tüm yarı otomatik silah tiplerinin yasaklanması ve ateşli silahlar konusunda daha sıkı kısıtlamalar getirilmesini savunuyor.
SAĞLIK HİZMETLERİ
McCain: Sağlık sigortasını daha ödenebilir hale getirmek için bireye 2500, aileye 5000 dolarlık geri ödemeli kredi imkanı tanınmasını istiyor.
Obama: Çocukları zorunlu sigorta kapsamına dahil etmek istiyor. Yetişkinler için ise bunu zorunlu tutmuyor. Herkesi sigorta kapsamına sokmak için çalışanların sigorta masraflarına ortak olmasını, hem özel hem de kamu çalışanların bu programa dahil edilmesini amaçlıyor.
İSKAN
McCain: Hacizle karşı karşıya kalan ev sahiplerine, işlemlerini yasal yollardan yaptırmış olmaları halinde yardım etme niyetinde.
Obama: Zor duruma düşen ev sahipleri için yıllık yüzde 10 olan tutsat faizlerinde vergiyi kredilendirme, alıcıların ödeme koşullarında kıyas yapabilmeleri için puanlama sistemi, tutsat dolandırıcılığından vurgun yiyenler için fon, tutsat dolandırıcıları için yeni cezalar ve iskan sorunu yaşayan eyalet ve bölge yönetimlerine yardım amaçlıyor.
GÖÇ
McCain: ABD'de yasa dışı yollardan kalanlara, İngilizce öğrenmeleri, geçmişlerinin temiz olması, ceza ödemeleri ve vergileri karşılayabilmeleri halinde yasal ikamet izni verilmesine yönelik 2006 yılındaki önergeye destek verdi. İlk olarak sınır kontrolünü sağlayacağını belirtiyor.
Obama: 2006 yılındaki önergeye Obama da destek verdi.
İRAN
McCain: Daha sert yaptırımlar uygulanmasından yana. Doğrudan yapılacak üst düzey görüşmelere karşı.
Obama: Önceleri, İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad ile koşulsuz görüşebileceğini açıklamıştı. Daha sonra ise Ahmedinejad'ın, masaya oturulacak doğru kişi olmayabileceğini ifade etti. İranlı yetkililerle doğrudan diplomasinin, daha sıkı uluslararası yaptırımlar konusunda baskı oluşturabilmesi için ABD'ye fırsat vereceğini düşünüyor.
IRAK
McCain: Asker çekilmesi için takvim oluşturulmasına karşı çıkıyor ve son stratejinin başarıya ulaştığını düşünüyor. Savaşa girme kararına destek veriyor. ABD'nin Irak'ta kalıcı barış gücü tutma fikrine sıcak bakıyor.
Obama: Savaş karşıtı açıklamalarda bulunmuş, asker sayısının artırılması fikrine sıcak bakmadığını söylemişti. Irak'taki muharip güçlerin 16 ay içinde çekilmesini planlamıştı. Daha sonra, başkanlık koltuğunda karşılaşacağı zorlukları göz önüne alarak, askerlerin tamamen çekilmesi konusunda takvim belirlenmesinin imkansızlığından bahsetti."
