Çiğdem (Colchicum)
Zambakgiller ailesindendir. Güneş sever ama yarı gölgede de mutlu olur. Erken dönemde, bulunduğu iklime bağlı olarak, ocak sonu ya da şubat ayı başında çiçeklenir. Nisan sonuna kadar da çiçekli kalır. Ülkemizde 22 kadar çeşidi vardır. Anadolu’nun neredeyse tamamında doğal olarak yetişir. Organik maddece zengin, yumuşak ve geçirgen toprak ister. Küçük soğanlar halinde satılır. Toprağa 5–10 santimetre derinliğinde dikilmelidir. 5–10 santimetre dikim aralığında bahçenize ya da saksınıza yerleştirebilirsiniz. Bakımı ve yetiştirilmesi kolay bir bitkidir.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Nergis (Narcissus)
Amaryllidaceae ailesindendir. Nemli, geçirgen ve organik maddece zengin toprakta yetiştirebilirsiniz. Güneş ve yarı gölge sever. 20–30 santimetreye kadar boylanır. Nergis soğanları sonbaharda dikilmelidir. Kışın son günlerinde çiçek açar. Sarı, beyaz ya da turuncu çiçekleri, kokuludur. Solan çiçekleri hemen kesilmelidir. Böylece açacak yeni çiçeklere de fırsat vermiş olursunuz. Dayanıklı bir bitkidir. Bakım için potasyum ve fosforca zengin gübre takviyesi yapılmalıdır. Üzerinde bulunan zarımsı kılıf yırtıldıktan sonra kesebilir, nergislerinizi evde ağırlayabilirsiniz.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Dağ lalesi (Anemone)
Ranunculaceae ailesinin bir üyesidir. Humusça zengin ve geçirgen toprak ister. Kesme çiçek olarak da sık kullanılır. Dağ lalesinin çok fazla çeşidi vardır. Mor, kırmızı ve beyaz renkte güzel çiçeklere sahiptir. Sonbaharda, küçük yumrularını bir gece suda beklettikten sonra dikimini yapabilirsiniz. Mart-mayıs döneminde çiçeklenir. 10–15 santimetre boya ulaşan dağ lalesi, çiçek tarhlarında ya da saksılarda güzel bir görüntü oluşturur. Çiçeklenme döneminde sıvı çiçek gübresi verin. Yarı gölge ya da güneş, güzel çiçeklerini sergilemesi için idealdir. Çiçekler soldukça kesmeyi ihmal etmeyin. Böylece vazo içerisine yerleştirebilirsiniz.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Süsen (Iris)
Iridaceae ailesindendir. 300 kadar türü vardır. Kış sonu ve ilkbaharın ilk günlerinde çiçek açar. Yapraklarını dökmez. Kök, sap ve yumrularını ayırarak çoğaltabilirsiniz. Geçirgen, hafif kumlu toprak onun için idealdir. Fazla su istemez. Güneş ya da yarı gölge sever. 60 santimetre kadar boylanabilir. Bordür, kaya bahçeleri ve büyük saksılarda yetiştirebilirsiniz. Oldukça dekoratif görüntüye sahip çiçekleri vardır.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Kardelen Galanthus
Amaryllidaceae ailesindendir. Beyaz çiçekleri kış ortasından nisan ayına kadar üzerindedir. Soğuğa dayanıklıdır; karın altından bile gülümsemeye devam eder. Soğanlar sonbaharın ilk aylarında dikilir. Üç yılda bir yavru soğanlarının temizlenmesi gerekir. Bu işlem yapılmazsa bitkinin çiçeklenmesi azalır, keyifsizleşir. Geçirgen, humusça zengin toprakta yetiştirebilirsiniz. Toprak nemli kalacak şekilde sulama yapın.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Ağlayan Gelin Fritillaria imperiaris
Ülkemizde doğal olarak Hakkâri ve Adıyaman’da yetişir. Çiçeği ters laleye benzer. Endemik bir türdür. Sonbaharda dikilen soğanları şubat sonu, mart başında açar. Soğuk iklim bitkisidir. Dayanıklıdır. Formu, kan kırmızı, göz kamaştırıcı rengi ve kadife hassaslığındaki çiçeğiyle estetik bir görüntüye sahiptir. Genellikle her sapta altı çiçek meydana gelir ve çiçekleri ters şekilde büyür. Boyu 60–80 santimetre arasındadır. Geçirgen, zengin toprak ister.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Arap sümbülü Muscari
Hyacinthaceae ailesindendir. Ülkemizde özellikle Akdeniz Bölgesi'nde, Toros Dağları’nın denize bakan makilik alanlarında, kayalık ve taşlıklarda doğal olarak yetişir. Mart sonundan itibaren çiçeklenme başlar. Üzüm salkımını andıran mavimsi mor, pembe ya da beyaz çiçekler açar. Bu bitkiler çok hoş kokuludur. Ancak geçirgen ve kuru toprak sever. Güneşli ve yarı gölge alanlarda yetiştirebilirsiniz.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Allium
Alliaceae ailesi üyesidir. İlkbahar aylarında yeniden açar ve birçok farklı türü vardır. 5–150 santimetreye kadar boylanabilir. Kesintisiz güneş ışığı ister. Geçirgen toprak yetişmesi için idealdir. Kanaatkârdır; fakir toprakta bile yetişebilir. Büyük saksıda ya da taş bahçelerinde yetiştirirseniz, güzel bir görüntü elde edersiniz. Kesme çiçek olarak da kullanabilirsiniz.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Lale Tulipa
Liliaceae ailesindendir. Geçirgen, hafif kumlu, organik maddece zengin toprak arar. Çiçek açması için, soğanlar uzun zaman serinliğe ihtiyaç duyar. Çok sayıda türü, bu türlerin de melezleri vardır. Soğuk hava koşullarında yetiştirebilirsiniz. Soğanı büyük olan lalenin çiçeği de büyük olur. Güneş ya da yarı gölge sever.
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Sümbül Hyacinthus
Hyacinthaceae ailesindendir. Soğanları 5-8 santimetre aralıklarla dikebilirsiniz. Bahçe de ya da saksılara diktiğiniz sümbül soğanları şubat sonu, mart başında açar. Geçirgen ve az kumlu toprağa bayılır. Toprak nemli kalacak şekilde sulama yapmaya devam edin. Ama, fazla su soğanların çürümesine yol açar; unutmayın. Dona dayanıklıdır. Serin yer sever. Güneş ya da yarı gölgeye yerleştirmeye dikkat edin.
