Birleşmiş Milletler'in (BM) Suriye'deki taraflarca yapıldığı iddia edilen insan hakları ihlallerini araştırmak üzere yaklaşık 6,5 yıl önce kurduğu Suriye Soruşturma Komisyonu'nun hazırladığı raporun sonucu açıklandı.
8 Temmuz 2017 - 15 Ocak 2018 arasındaki altı aylık dönemi kapsayan rapora göre, "ulaşılabilen tüm bilgiler" 13 Kasım'da Halep'in batı kesimindeki Atarib kasabasında bir pazar yerinin vurulduğu hava saldırısının bir Rus uçağı tarafından düzenlendiğini ortaya koydu.
Rusya, Türkiye ve İran tarafından çatışmasızlık bölgesi ilan edilen bir noktayı hedef alan ve civardaki evlerle bir polis karakolunu da vuran saldırıda 84 kişi hayatını kaybederken 150 kişi de yaralanmıştı. Raporda, Suriye'deki Rus hava üssü Hmeymim'den kalktığı belirlenen uçağın bölgeyi güdümlü olmayan silahlarla vurduğu belirtildi.
BM komisyonu böylece ilk kez Suriye'deki sivil ölümlerin sorumlusu olarak doğrudan Rusya'yı işaret etmiş oldu.
Raporda pazarın kasten hedef alındığına dair kanıt bulunmadığı belirtildi. Ancak bu eylemin "ayrım gözetmeksizin yapılan ve sivil ölümlerle sonuçlanan saldırılar düzenleyerek işlenen savaş suçu anlamına gelebileceği" ifade edildi.
Uluslararası hukuk ihlali
Rapora göre ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyonun Mart 2017'de Rakka yakınlarındaki bir okula düzenlediği üç hava saldırısında ise 150 sivil hayatını kaybetti. ABD Savunma Bakanlığı o dönem söz konusu saldırılarda yaklaşık 30 militanın öldüğünü ve sivil can kaybı yaşanmadığını bildirmişti.
Saldırının yapıldığı alanda IŞİD'li olduğuna dair kanıt bulunamadığı belirtilen raporda, koalisyonun siviller koruma yükümlülüğünü yerine getirmeyerek uluslararası hukuku ihlal ettiği duyuruldu.
Raporda Esad rejiminin kuşatma altında tuttuğu Doğu Guta'da kimyasal silah kullandığına dair ifadeler de yer aldı. Raporun ilgili bölümünde "Hükümet güçleri, Doğu Guta'da silahlı savaşçılara karşı kimyasal silah kullanmaya devam etti" denildi.
BM raporu, hem Suriye'deki hem de diğer ülkelerdeki görgü tanıkları ve mağdurlarla yapılan 500 görüşme sonucunda yazıldı. Esad rejimi, araştırmayı yürüten BM görevlilerinin Suriye'ye girmesine izin vermemişti.
rtr,AP/CÖ,HS
© Deutsche Welle Türkçe
