Bebeğinizin uykusunu bölen 8 sabotajcı

Bebeğinizin mışıl mışıl uyumasını bekliyorsunuz. Sonrasında gülücükler atarak uyanması, size mutlu mutlu bakmasını istiyorsunuz. Haklısınız, uyku bebeğinizin huzuru ve sağlığı açısından olmazsa olmazlardan. Ama sizi üzen, geren bir şeyler var. Bebeğiniz uykuya dalmakta zorluk çekiyor ya da uykusunu almadan uyanmasına rağmen tekrar uykuya geçemiyor. Nerede hata yaptım diye düşünüyorsunuz. Formsante dergisinde yayımlanan haberde, bebeğin uykusunu bölen sebepler anlatılıyor.

Bebeğinize uyku düzeni oluşturun

İyi gece uykusunun sırları

1. Parlak ışıklar

Bebeğinizi uyuttuğunuz odanın ışıklandırılması son derece önemli. Parlak ışıklar gözlerini yorar ve uykuya dalmasını engeller. Bu nedenle bebeğinizi bol ışık alan bir odada uyutmaya çalışmayın. Pek çok anne, özellikle 6 aydan küçük bebeğini uyurken de görebilmek için oturma odası ya da salonda uyutur. Ancak bu mekânlar genel olarak ışıklıdır, ışık olmasa bile televizyon açıktır. Televizyonun parlak ışığı da bebeğin uykuya dalmasını engelleyen nedenlerden biridir. Bu yüzden mümkünse ya uyutacağınız odayı loş ve sessiz hale getirin ya da odasında uyutmayı tercih edin. Odanın aydınlatması için gözü yormayacak dolaylı aydınlatmaları kullanmanızda yarar var. Ayrıca ışığın parlaklık derecesini ayarlama olanağı tanıyan dimmerler size büyük kolaylık sağlayacaktır. Uyku saatinden yarım saat önce iyice loş hale getirerek onu uykuya hazırlayabilirsiniz.

2. Odanın rengi

Renk uzmanların ısrarla üzerinde durdukları konu; odanın duvarlarının renginin bebeğin uykusunu etkilemesidir. ‘Renklerle uykunun ilgisi olabilir mi?’ diyenler için belirtelim; huzur veren renkler bebeğin sakinleşmesine yardımcı oluyor. Dolayısıyla uykuya dalmasını kolaylaştırıyor. Renklerin bu özelliğini atalarımız yüzyıllar önce keşfetmiş. O yüzden bebek için pembe ve mavi renkler tercih ediliyor. Her ikisinin de ortak özelliği huzur vermesi, sakinleştirmesi. Tabii bu iki renge yeşili de eklemek mümkün. Kırmızı, turuncu gibi güçlü ve enerji veren renkleri duvar boyası olarak değil, aksesuarlarda ya da eşyalarda kullanmakta yarar var.

3. Televizyon

Televizyon artık çağımızın vazgeçilmez iletişim araçlarından biri. Neredeyse onunla kalkıyor onunla yatıyoruz. Onunla eğleniyor, onunla öğreniyoruz. Evde bu kadar seyredilen bir nesne daha yok. İşte bu renkli kutu, sizi ne kadar cezp ediyorsa bebeğinizi de o kadar etkiliyor. Özellikle annelerin, biraz ev işi yapmak biraz da sevdiği işlere zaman ayırmak adına bebeği televizyonla baş başa bırakması, bebekte bile televizyon seyretme alışkanlığı geliştiriyor. Bu alışkanlığı olan bebeği televizyon başından kaldırıp yatırmanın ne kadar zor olduğunu tahmin edebilirsiniz. Bebek uykusu gelse, gözleri kapansa bile televizyon karşısından ayrılmak istemiyor. İşte onu, bu noktaya getirmemek için tedbir almalısınız. Uyku saatinden en az yarım saat önce televizyonu kapatarak başka bir oyunla ilgilenmesini sağlamanızda yarar var.

Bunları biliyor musunuz?

■ Belki bebeğinizin uykuya dalmasını engelleyen durumların bir kısmı, uykunun genel özelliklerinden kaynaklanıyor olabilir. Uyku, sanıldığının aksine oldukça karmaşık bir süreç. Hem beynin işlevi hem de psikolojik durumla ilgili olarak değişmeler gösteriyor.

■ Uzmanlar, özellikle uykunun dönemlerine dikkat çekiyorlar. Yaşamın ilk günlerinden itibaren uyku üç döneme ayrılıyor: Uykuya dalma, rüyasız uyku ve rüyalı uyku.

Uykuya dalma döneminde kişinin yavaş yavaş çevre ve beden ile ilgili algıları azalarak uyku dönemine geçiyor. Bu süreci gayet iyi bilirsiniz. Bebek kendini yavaş yavaş salar ve göz kapakları yavaşça kapanır.

■ Rüyasız uyku dönemi, proteinlerin yeniden oluşturulduğu ve fiziksel yorgunluğun atılarak dinlenmenin sağlandığı bir dönem. Oldukça önemli, çünkü rüyasız uyku sırasında büyüme hormonu salgılanıyor. Yani bebeğinizin büyümesini sağlayan hormon iş başında.

■ Rüyalı uyku dönemi ise, uyuyan kişinin göz kapaklarında ve gözlerinde hareketlerin başlaması ile fark ediliyor. Rüya ile uyumlu olarak beden hareketlerinin ortaya çıkmaması için kasların gerginliği kendiliğinden kayboluyor. Kasların bu özelliği olmasaydı gördüğümüz rüya ile hareket edebilir, hatta yataktan kalkıp dolaşabilirdik! Ama bu özellik yenidoğan bebeklerde tam olarak oluşmadığından sadece el ve ayaklarda ya da yüzde bazen de bedeninde küçük hareketler oluşturuyor.

4. Gün boyu hareket

Bebekler, her şeyi merak ederler, her şeyi denemek isterler dolayısıyla bu merak, onların neredeyse gün boyu hareket etmesi anlamına gelir. Koşturup duran bebeğin enerjisine hayran kalmamak mümkün değildir. Adeta yorulmak bilmezler. Ancak hareket aynı zamanda vücut kimyasının da değişmesi demektir. Hareketliliği nedeniyle kan akışı hızlanır. Tabii vücudunda soluk alıp verişinden kalp atım hızına kadar bir dizi değişiklik yaşanır. İşte bu değişiklik onun uykuya dalmasını zorlaştırır. Siz kolayca uykuya dalmasını istiyorsanız uyku saatinden yarım saat önce onun daha sakin bir oyun oynamasını sağlamaya çalışın. Bu süreçte bebeğinizin vücut kimyası düzene girecek, normal haline dönecektir.

5. Kafein

“Hadi canım, ben bebeğime kafein mi vereceğim!” dediğinizden eminiz. Haklısınız, ona ne çay ne de kahve veriyorsunuz. Ama biz şöyle soralım; kakaolu içecek, çikolata ya da sulandırsanız bile kolalı içecekleri sofrasına koyuyor musunuz? Muhtemelen pek çok anne bu soruya evet diyecek. Çünkü kafein deyince ilk akla gelen çay, kahve ve kolalı içecekler oluyor. Ama günlük hayatta kafein; kakaolu içeceklerden, çikolataya hatta çocuklar için kullanılan bazı ağrı kesicilere kadar pek çok yerde kullanılıyor. Siz farkına varmadan uzattığınız bir dilim çikolatalı pastanın içindeki kafein bebeğinizi daha enerjik yapabildiğinden uykuya dalmasını da zorlaştırabiliyor. Bu durumu göz önüne alarak uyku saatinden 1 saat öncesine kadar kafein içeren gıdalardan uzak tutmanızda yarar var.

6. Bozuk uyku düzeni

Uykuya dalmasını zorlaştıracak nedenlerden biri uyku düzenindeki değişiklikler olabilir. Bazı bebekler geceyle gündüzü karıştırırlar. Gündüz uykuyu alırlar, gece gözlerini kapatmak bilmezler. Üstelik sizin gözlerinizden uyku aktığı bu saatlerde ilgi çekmekten ve oyun oynamaktan büyük zevk alırlar. Biraz ilgi göstermeyin, ağlamaya başlarlar. Bu durumda yapmanız gereken tek şey, acil bir uyku çizelgesi hazırlamak ve yavaşça bebeğinizi buna hazırlamaktır. Gündüz mümkün olduğu kadar oyun oynayarak az uyumasını sağlamak, gece daha iyi uyumasına neden olabilir.

7. Rüyalar

Belki bebeğinizin uykudan uyanmasına neden olan rüyalarıdır. Malum, rüyalar, uykuyu böler. Özellikle rüya gergin bir durumu konu ediniyorsa… Birçok anne baba özellikle uyuyan bebeğine bakarken şu sorunun yanıtını arıyordur; acaba rüya görüyor mu? Uzmanların bu soruya verdiği yanıt, evet! Çünkü rüyalar, birçok ruhsal olayın gerçekleştiği anlar.

Rüya sırasında gerilimler boşalıyor ya da bilinçaltından serbest bırakılıyor. Gündüz uyanıkken algılanan duyumlar, rüya aracılığıyla yeniden yapılanıyor, anlamlandırılıyor. İşte rüya nedeniyle sinirli bir şekilde uykusundan uyanan bebek, sakinleşmeden uykuya dalmakta zorluk çekebiliyor. Size işinize yarayacak bir bilgi; bebeklerde yetişkinlere göre rüyalı döneme geçiş, daha az zaman alıyor. Yenidoğanlarda ve bebeklerde rüyalar uykuya daldıktan 30-45 dakika sonra ortaya çıkıyor. Yani uykuya yatırdıktan sonra bebeğiniz 40 dakika civarında uyanmışsa, uykusuzluk nedenlerinden biri kötü bir rüya olabilir.

8. Değişiklikler

Bazı bebekler muhafazakâr olur. Değişikliklerden çabuk etkilenirler. Yatağının yerinin değişmesi, başka bir odada uyuma, odasındaki eşyaların yerinin değiştirilmesi, gezmeye gidilen mekânı yadırgama, eve gelen misafirler gibi pek çok şey onun uykuya dalmasını zorlaştırabilir. Bebeğinizin değişikliklere verdiği tepkiyi gözlemlerseniz onun bu değişikliklerden ne kadar etkilendiğini anlayabilirsiniz. Eğer ciddi bir tepki veriyorsa ve sizin de bu değişikliği yapmanız zorunluysa, uykuya dalmadan önce sevdiği şeyleri yapmaya dikkat edin. Örneğin banyo yaptırmak, sevdiği bir oyuncağı uyurken sevmesine izin vermek gibi…

Burun açma ilaçlarına dikkat!

Bazı ilaçlar, bebeğin uyarılmasına neden olduğu için uykuya dalmasını zorlaştırır. Bu ilaçların başında burun açıcılar geliyor. İçindeki maddeler (lide pseudoephedrine veya diphenhydramine) çocuğunuzun uykusunu kaçırabileceği için öncelikle doktorunuza danışın ve içeriğinde bu maddelerin olup olmadığını öğrenin. Eğer varsa, bebeğin uykusunu alması için gece değil, gündüz kullanın.