Günlük yaşamda yoğun çalışma temposu, hayat şartları, stres ile beraber, baş ağrısı, kronik yorgunluk, uykusuzluk, hazımsızlık, vücutta atipik ağrılar, çarpıntı, aşırı terleme, kilo kaybı, sık idrara gitme gibi şikâyetler göz ardı ediliyor. Sağlığımızı ertelediğimizden ya da ihmal ettiğimizden dolayı da yakalandığımız hastalıktan çok geç haberdar oluyoruz. Oysa günümüz tıbbında yapılacak çok basit test ve tahlillerle birçok hastalık başlamadan bitirilebiliyor.
Kendinize ayıracağınız birkaç saat, sağlıklı kalmanızı, belki de çok ciddi hastalıkların ortaya çıkmasını engelleyecek. Günümüzde kalp-damar, mide-bağırsak, karaciğer, böbrek, akciğer, meme, tiroid, prostat, kemik erimesi, hipertansiyon, kansızlık ve kanser hastalıkları dahil birçok hastalık erken teşhis edildiğinde organa ve tüm vücuda zarar vermeden önlenebiliyor. Uzmanlar, "Hastalık ortaya çıktıktan sonra tedavisi çok daha zor, zaman gerektiren ve masraflı bir süreç. Ama başlangıçta alınacak tedbirler, bu sürecin yaşanmamasına sebep olur." diyor.
Ahenk Tıbbi Tanı ve Araştırma Laboratuvarı Genel Müdürü Klinik Biyokimya Uzmanı Uz. Dr. Serkan Doğan Zaman gazetesine yaptığı açıklamada, vatandaşın bu konuları ihmal ettiğini belirtiyor. İnsanların bu konuda bilinçlenmesinin önemine değiniyor. Kişinin şikâyeti olmasa bile düzenli olarak yılda en az bir kez bu testleri yaptırması gerektiğini aktaran Doğan, hayati organları bozan önemli hastalıkların çoğunun ilk belirtilerinin yıllarca devam ettiğini ifade ediyor:
"Örneğin; kan yağları yüksekliğinin kalp krizi veya inme'ye yol açması, B ve C türü hepatit virüsü enfeksiyonlarının karaciğer sirozuna neden olması, şeker hastalığının körlük, böbrek yetmezliği ve sinir dokusu tahribatı meydana getirmesi için uzun yılların geçmesi gerekir." şeklinde konuşuyor. 'Vakit yok' bahanesine de bir çözüm bulduklarını sözlerine ekleyen Uz. Dr. Serkan Doğan, "Kişilerin bize haber vermesi halinde evlerine ya da işyerlerine gidiyoruz. Orada gerekli numuneleri alıyoruz. Getirip, laboratuvar ortamında inceliyoruz.'' diyor.
Testlerin anlamları
Açlık kan şekeri: Diyabet (şeker hastalığı)'in tarama, tanı ve tedavisinin takibinde kullanılan testtir.
Üre, kreatinin: Böbrek fonksiyonlarını yansıtan test.
Ürik asit: Gut hastalığının teşhis ve takibi için yapılır.
AST, ALT, ALP, GGT, LDH, CK: Kas, karaciğer ve safra yollarının fonksiyonlarını yansıtan testlerdir.
Total kolesterol, trigliserid, HDL (iyi huylu) ve LDL (kötü huylu) kolesterol: Kandaki yağların oranı olup özellikle kalp damar hastalıkları yönünden önemli risk faktörleridir.
Total protein, albumin: Beslenme bozuklukları, karaciğer, böbrek, sindirim sistemi hastalıkları ve bazı kanser hastalıklarında önemli testlerdir.
Total, direkt bilirubin: Karaciğer ve safra yolu hastalıkları ile ilgili önemli bilgiler verir.
Tam kan sayımı: Anemi (kansızlık), enfeksiyon ve bazı kan hastalıklarının tanısında kullanılır.
Tam idrar tahlili: Diyabet, böbrek ve idrar yolları hastalıklarının tanısında, böbrek taşında yol göstericidir.
Sedimantasyon: Enfeksiyon ve romatizmal hastalıklarda yükselerek bilgi verir.
Demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin: Demir eksikliğine bağlı aneminin teşhisinde kullanılan test.
Vitamin B12, folik asit: Anemiler ve çeşitli sinir sistemi hastalıkları ile ilgili bilgiler verir.
Kalsiyum, fosfor: Kemik erimesinin teşhis ve tedavisinin takibinde kullanılan testlerdir.
HBs Ag, Anti HBs, Anti HCV: Sarılık ve siroz gibi karaciğer hastalıklarına sebep olan virüslerin saptanması, bağışıklığın veya taşıyıcılığın olup olmadığı hakkında bilgi verir.
Anti HIV: AIDS hastalığı oluşturan virüsün taşıyıcılığı olup olmadığına karar verdirici bir testtir.
TSH: Tiroid bezi işlevlerinin değerlendirilmesi için gerekli testlerdir.
Total PSA, Serbest PSA oranı: 40 yaş sonrası erkeklerde prostat büyümesi ve prostat kanseri taramasında kullanılan bir testtir.
Kanser tarama testleri: CEA (tüm vücut tümörleri), AFP (karaciğer, erkeklerde testis, kadınlarda yumurtalık), CA 125 (over, yumurtalık), CA 15-3 (meme), CA 19-9 (kalın bağırsak), kanserlerinin teşhisinde ve takiplerinde kullanılan testlerdir.
Homosistein, lipoprotein (a), high sensitive CRP: Kalp ve damar hastalıklarının genetik ilişkisini araştırmak için yapılan testlerdir.
İnsülin, HOMA-IR: Diyabet oluşumunda sebeplerinden olan insülin direncinin tespiti için bakılan testlerdir.
HbA1c: Son 3 aylık kan şekeri ortalamasını gösteren ve diyabet tedavisinin takibinde kullanılan bir testtir.
Mikroalbuminüri: Diyabetin böbreklerde oluşturduğu hasarın göstergesidir.
ASO, CRP, RF: Romatizmal ve iltihabi hastalıkların teşhisinde kullanılan testlerdir.
Gaitada gizli kan: Kalın bağırsak kanserlerinin erken teşhisi için 40 yaş üzerindeki herkese ve ailesinde mide ve bağırsak kanseri olanlara yılda bir kez önerilmektedir.
