Birçok firma kur ve faiz artışlarına dayanamayıp iflasa sürüklenirken, sanayicilerden “maaşları ödeyemiyoruz” tepkisi geldi. Ankara Sanayi Odası (ASO) ekonomi yönetimine sunduğu raporda, birçok sanayicinin maaşları ödeyemediği için işçi çıkarma aşamasına geldiğini bildirip işçi maaşlarının 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenmesini talep etti. ASO, kur artışı yüzünden bankaların sanayicilerden ek kredi teminatı istemeye başladığını da ekonomi yönetimine iletti.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre ASO Başkanı Nurettin Özdebir, “Zora giren firmaların ödeyemediği işçi maaşının yarısını işveren, kalan yarısını da 6 ay süreyle İşsizlik Fonu ödesin istiyoruz" dedi.
ASO Başkanı Nurettin Özdebir, bir grup gazeteciyle yaptığı sohbette, ekonomi yönetimine sundukları çözüm paketinin ayrıntılarını anlattı. Ekonomide yaşanan durumu ‘kriz' yerine, ‘Ekonomik Darboğaz' olarak niteleyen Özdebir, sanayicilerin içine düştüğü darboğazın aşılması için hazırladıkları raporu Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın yanı sıra sanayi, ticaret ve ulaştırma ile ilgili bakanlara sunduklarını söyledi.
Ödeyemez hale geldiler
Özdebir, kur ve faizlerdeki artış ile ekonominin içinde bulunduğu durum nedeniyle çok sayıda sanayicinin fabrikalarda çalıştırdığı işçilerine maaş ödeyemez hale geldiğini bildirdi. Destek verilmemesi halinde bu firmaların işçilerini işten çıkarmak zorunda kalacağı uyarısında bulunan Özdebir, “Aslında birçok firma için bu darboğaz durumu geçici. Firmalara bu süreçte maaş desteği verilirse birçok firma işçisini bugün işten çıkarmaz ve işler örneğin 6 ay sonra düzeldiğinde yeni işçi almak durumunda kalmaz” diye konuştu.
"İşe gelmesin, fon ödensin"
Özdebir, çok sayıda işçinin işsiz kalmasına da yol açacak bu durumun çözümü için kısa çalışma ödeneği olarak bilinen ve kriz dönemlerinde uygulanan sistemin hayata geçirilmesini istedi. “Kısa çalışmanın derhal çıkması lazım” diyen Özdebir, “Zora giren firmaların ödeyemediği işçi maaşının yarısını işveren, kalan yarısını da 6 ay süreyle İşsizlik Fonu ödesin istiyoruz. Bu sistem 2008 krizi sonrasında uygulandı. Sistemin mevzuatı hazır ama karar alınması lazım. Ben bugün o işçileri işten çıkarsam hepsine Fon'dan zaten işsizlik maaşı verilecek. İnsanlar işsiz kalacağı gibi bu işin Fon'a bir maliyeti olacak. Onun yerine insanlar işinde kalsın, çalışılan sürenin maaşını patron, işçinin izinde olduğu dönemin maaşını da Fon ödesin. Bu düzenlemenin 6 aylık bir dönem için hayata geçirilmesi gerektiğini ilgili bakanlara ilettik” dedi.
"Kriz varsa uygulanıyor"
Kısa çalışma ödeneği sistemi, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nun Ek 2'nci maddesi gereğince, genel ekonomik kriz yaşanması ya da belirli bir sektör veya bölgede kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde uygulanıyor. Bu durumlarda işçilere 3 ayı geçmemek üzere kısa çalışma ödeneği veriliyor. İşsizlik fonundan 2005 ila 2018 yılları arasında 228 bin 610 işçiye toplam 212 milyon 500 bin lira ödeme yapıldı.
"Hazine 40 milyar liralık tahvil versin"
ASO'nun, ekonomi yönetimine sunduğu darboğazı aşma paketinde yer alan önerilerden bazıları şöyle:
– Reel sektörün devlette bekleyen 40 milyar liralık KDV alacağının yerine Hazine uzun vadeli çok düşük faizli devlet tahvili versin. Firmalar bu tahvilleri bankalara teminat olarak sunup kredi alıp sıkıntılarını çözsün.
– KDV ve peşin vergilerin taksitlerle ödenmesinin yolu açılsın.
– Kur artışı nedeniyle bankalar firmalardan ek teminat istemeye ve kredileri geri çağırmaya başladı. Sorunun çözümü için BDDK düzenlemelerinin acilen hayata geçirilmesi gerekiyor.
– Kur artışı kamuya iş yapan firmaları zora düşürdü. Yapılmış ihaleler için ya fiyat farkı verilmeli ya da ihaleler iptal edilmeli.
– Kamunun ilaç alımlarına uyguladığı Euro kuru 2.69 TL'den 4.25 TL'ye çıkarılsın ve kurlar yıldaiki defa belirlensin.
– Firmalarımızın karayolları ve DSİ'den olan 40 milyar liranın üzerindeki hak edilmiş alacakları acilen ödensin.
