T24 - Ankara kulislerinde iki sürpriz gelişme ve iki iddia var. Erken seçim mi?: AKP Meclis'i Anayasa Mahkemesi'nin kararını açıkladığı gün açık tutacak... Erdoğan için mi?: Başbakan görevinden istifa etmeden Cumhurbaşkanlığı'na aday olabilecek
Başkentte dün yaşanan iki sürpriz gelişme siyasette Türkiye’yi siyasette sıcak bir yazın beklediğini ortaya koyarkan kulislerde iki senaryo konuşulmaya başlandı.
AKP, dün Başbakan Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile 1 Temmuz’da tatile girmesi gereken TBMM’yi Anayasa Mahkemesi’nin Anayasa değişikliklerini görüşeceği 5 Temmuz’da açık tutma kararı aldı.
Bu karar ‘Değişikliklik iptal edilirse hükümet erken seçim karara alacak’ yorumlarını beraberinde getirirken AKP’liler, böyle bir planlarının olmadığını, Başbakan’ın iptal kararı durumunda TBMM’nin açıklama yapması için bu kararı aldığını söyledi. İkinci gelişmeyse TBMM Anayasa Komisyonu’nda yaşandı.
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle ilgili ayrıntıları düzenlemek için hazırlanan tasarı, komisyonda Başbakan’ın istifa etmeden Köşk’e aday olabilmesini sağlayacak şekilde düzenlenerek kabul edildi. Bu gelişme de Başbakan Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığına aday olmayı planladığı iddialarının ortaya atılmasına neden oldu.
Can’ın teklifi kabul görmedi
AKP’nin son yapılan Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında, AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ Anayasa Mahkemesi’nde yaşanacak gelişmelerle ilgili parti yönetimini bilgilendirdi.
Bunun üzerine Anayasa Mahkemesi Raportörü Osman Can’ın, “İptal kararı çıkması halinde hükümet yok hükmünde saymalı ve kararı Resmi Gazete’de yayımlamadan değişikliği referanduma sunmalı” önerisi de gündeme geldi. Bazı MYK üyeleri bu öneriyle ilgili hukuki görüş isteyince, Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, özgün bir düşünce olarak tartışılabileceğini ancak kabul edilemez olduğunu söyledi. Çiçek “Çünkü Anayasa Mahkemesi kararının Resmi Gazete’de yayımlanmamasına yönelik önerisi devlet teamüllerine aykırıdır. Böyle bir durum kaosa neden olur” dedi. AKP’nin hukukçu yöneticileri de Çiçek’e destek verdi.
Can’ın önerisiyle ilgili yorum yapmayan Erdoğan’sa bütün hazırlıkların Anayasa paketi iptal olmayacakmış gibi yapılmasını, referandum hazırlıklarının ve kampanyanın yürütülmesini istedi. Toplantıda Anayasa Mahkemesi’nin paketi 5 Temmuz tarihinde görüşeceğini söyleyince Erdoğan “Karar tarihinde Meclis açık olsun” talimatını verdi. AKP TBMM Genel Kurulu’na, Meclis’in 1 Temmuz’da tatile girmeyip çalışması için grup önerisi getirecek. AKP, Meclis’i en az 15 Temmuz’a kadar çalıştırmayı planlıyor.
Bu arada dün TBMM Anayasa Komisyonu’nda Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu Tasarısı kabul edildi. Yeni yasama yılında yasalaştırılması planlanan tasarıya alt komisyonda eklenen ve Başbakan’ın istifa etmeden Köşk’e aday olabilmesini öngören düzenleme olduğu gibi kabil edildi.
Cumhurbaşkanları seçim kampanyalarını, ABD usulü bağış sistemiyle yürütecek. Tasarıyla gelen bazı düzenlemeler şöyle: * Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yurt dışında yaşayan Türkler da oy kullanabilecek. Cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir yapılacak. Bir kişi, en fazla iki kez seçilebilecek.
Bir yıl ertelenebilecek
* TBMM, savaş nedeniyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmediğine karar verirse, seçim bir yıl geriye bırakılabilecek.
* Cumhurbaşkanlığına, en az 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle aday gösterilebilecek. En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde, oylarının toplamı yüzde 10’u geçen siyasi partiler, ortak aday gösterebilecek.
* Cumhurbaşkanı adayı gösterilen hakimler ve savcılar, yüksek yargı mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsünde çalışanlar, belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar, aday listesinin kesinleştiği tarih itibarıyla görevlerinden ayrılmış sayılacak.
* Yüksek mahkeme üyeleri, hakimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile subay ve astsubaylar hariç olmak üzere, Cumhurbaşkanı adayı gösterilen devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından Cumhurbaşkanının seçildiğinin ilan edilmesini takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine dönebilecekler.
* Propaganda döneminde Başbakan, bakanlarla yasaklara ilişkin hükümler de dahil olmak üzere propagandayla ilgili konularda da Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak. Böylece Cumhurbaşkanı adayı olan Başbakan ve bakanlar, propaganda döneminde makam aracı ve uçaklar da dahil kamu kaynaklarını kullanamayacak.
* Adaylar, kampanyaları için yurt içinden bağış alabilecek. Her bir kişinin adaylara yapabileceği nakdi yardım, her bir tur için en yüksek devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını geçemeyecek.
* YSK, bir ay içinde, seçim hesaplarını inceleyerek varsa usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit edecek. Tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla YSK tarafından adaylara uygun bir süre verilecek. Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazineye intikal ettirilecek.
