Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişi öngören ancak içeriğinde "Başkan" yerine "Cumhurbaşkanı" ifadesi kullanılan anayasa değişikliği teklifinde ilk tur görüşmeleri sona erdi. Değişiklik teklifinin 18. ve son maddesi de TBMM Genel Kurulu'nda 344 oyla kabul edildi.
11 maddede şimdi ne olacak?
Açık oy, Şeker TV, kavga ve değiştirilemez maddeler; bir haftalık anayasa maratonunda neler yaşandı?
Oylamada 131 milletvekili ret, 1 milletvekili çekimser oy verdi. 2 boş oy verilirken, 3 oy da geçersiz sayıldı.
Anayasa değişikliği teklifinin 18. maddesi, partili Cumhurbaşkanı kavramını düzenliyor.
18. maddeye göre, "Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine" dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda cumhurbaşkanının görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek.
Milletvekili sayısının 600'e çıkarılması, TBMM seçimleri ve cumhurbaşkanı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılması, cumhurbaşkanı adaylığı ve seçimine ilişkin değişiklikler, birlikte yapılacak ilk TBMM ve cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihte yürürlüğe girecek.
Daha önce teklifin 17. maddesi de 342 oyla kabul edilmişti.
Bu maddede "TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak. Seçimin yapılacağı güne kadar milletvekillerinin ve cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27. Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve cumhurbaşkanı seçimiyle beraber yapılacak" düzenlemesi yer alıyor.
İçtüzük gereği iki gün ara verildikten sonra Meclis Genel Kurulu'nda ikinci tur görüşmelere başlanacak.
"En erken 26 Mart, en geç 16 Nisan'da referandum"
Anadolu Ajansı (AA), ikinci turda en az 330 oya ulaşılması halinde, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) anayasa değişikliğine ilişkin referandumunun en erken 26 Mart, en geç 16 Nisan'da yapılmasını planladığını duyurdu.
AA'nın haberine göre AKP, TBMM Genel Kurulu'nda ikinci tur oylamanın 18 Ocak Çarşamba günü başlatılmasını, günde 6 maddenin kabul edilmesini, teklifin tümünün de en geç 21 Ocak Cumartesi günü kabul edilerek kanunlaşmasını hedefliyor.
Erdoğan'ın onayına sunulacak
Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun, TBMM Genel Kurulu'nda ikinci turda en az 330 oy alması halinde, 23 ya da 24 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulması planlanıyor.
İkinci tur belirleyici
İkinci tur, Anayasa değişikliği teklifinin TBMM'de kabul edilmesi için belirleyici olacak. Çünkü ilk turda maddeler 330 oyun altında bir kabulle geçmiş olsa bile ikinci tur oylamada bu sayının üstüne çıkılması maddenin kabul edileceği anlamına geliyor.
TBMM Genel Kurulu'nda, ikinci turda, teklifin tümü ve maddeleri görüşmeye açılmayacak.
Vekiller, maddeler ve teklif üzerine konuşma da yapmayacak, sadece maddeler üzerinde verilen değişiklik önergeleri görüşülecek.
Birinci turda üzerinde değişiklik önergesi bulunmayan bir madde hakkında ikinci turda önerge verilemiyor.
İkinci turda da teklifin kabul edilmesi için Meclis üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun, yani en az 330 milletvekilinin "Evet" oyu vermesi şartı aranıyor. Bu oylamalar gizli yapılacak.
İkinci turda, 330'un altında oy alan madde tekliften düşecek.
Teklifin tamamının oylamasında da kabul oylarının 330'un altında kalması halinde anayasa değişiklik teklifi tamamıyla düşecek.
Resmi Gazete'de yayımlanacak
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmesi halinde teklif, Cumhurbaşkanınca da onaylanıp Resmi Gazete'de yayımlandıktan 60 gün sonraki ilk pazar günü referanduma sunulacak.
Teklifin referandumda kabul edilmiş sayılması için, kullanılan geçerli oyların yarısından bir fazlasının "Evet" olması gerekiyor.
TBMM tarafından reddedilen kanun tasarı veya teklifler, reddilmesinin üzerinden 1 yıl geçmedikçe aynı yasama dönemi içinde tekrar TBMM'ye getirilemiyor.
Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor. Cumhurbaşkanın bu kanunları 15 gün içerisinde incelemesi gerekiyor.
CHP'den yeni eylem
CHP, oylama sırasında yaptıkları eylemlere yenisini ekledi. Milletvekilleri oyların atıldığı kupaların yanına anayasa bıraktı. Bazı AKP'li vekillerin anayasaları aldığı görüldü.
Bahçeli-HDP sohbeti
HDP’li milletvekillerinin tutuklanmasına destek veren MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, anayasa değişikli teklifinin son gününde Genel Kurul salonuna gelişinde MHP sıralarının en önüne otururken yan sırasında oturan HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım ile selamlaştı. Bahçeli, Yıldırım ve Pervin Buldan ile kısa bir süre sohbet etti.
Kürdistan tartışması
TBMM’de anayasa görüşmeleri sırasında HDP'li milletvekillerin kullandığı “Kürdistan” kelimesine AKP ve MHP’den tepki geldi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçmiş ‘Kürdistan’ açıklamaları tartışma konusu oldu.*
"4'üncü madde,19 Mayıs 1919'da Samsun'dan başlayan Kuva-yi Milliye ruhunun kapısıdır"
Hakverdi'den eleştiri: Çoluğun çocuğun kandırdığı...
CHP Milletvekili Ali Haydar Hakverdi, Meclis’te devam eden anayasa değişikliği teklifi görüşmelerine ilişkin olarak sert eleştirilerde bulundu. Hakverdi, “FETÖ’nün ABD’nin PKK’nın çoluğun çocuğun kandırdığı bir adamın başkan olmasını istemiyorum” dedi.
Bugüne kadar neler yaşandı?
Birinci gün yaşananlar
İkinci gün yaşananlar
Üçüncü gün yaşananlar
Dördüncü gün yaşananlar
Beşinci gün yaşananlar
Altıncı gün yaşananlar
