Berlin Başkonsolosluğu’nun verdiği bilgiye göre, Almanya’da seçimlere katılım oranı yüzde 45 olarak belirlendi. Buna göre, Almanya'daki 1 milyon 400 bin civarındaki Türk seçmenin yaklaşık 574 bini sandık başına giderek oy kullandı. 7 Haziran seçimlerinde ise Almanya’da katılım oranı yüzde 35 olarak kaydedilmişti.
Berlin Başkonsolosluğu’na bağlı 140 bin civarındaki seçmenin yaklaşık 49 bin 100’ü oy kullandı. Buna göre, Berlin’de 7 Haziran seçimlerine kıyasla oy kullananların oranı yüzde 10 artarak, yüzde 35’e ulaştı. Brandenburg ve Saksonya Eyaletleri’ndeki Türk seçmenler de Berlin’de oy kullandı.
Almanya’da başkonsolosluklar tarafından belirlenen 13 merkezde oy kullanıldı. 8 Ekim’de başlayan oy verme işlemleri 25 Ekim saat 21.00’de sona erdi.
Ancak yurtdışındaki seçmenler 1 Kasım akşamına kadar gümrük kapılarında oy kullanılabilecek. Bu nedenle, belirlenen rakamlara gümrük kapılarındaki katılım oranı dâhil edilmedi.
Almanya’daki oy pusulaları, 27 Ekim sabahı Türkiye’den gelecek özel uçak ile Ankara’ya gönderilecek ve 1 Kasım akşamı oy verme işlemleri tamamlandıktan sonra sayılacak.
Türkiye'deki siyasete ilgisizlik
Berlin Başkonsolosluğu bahçesinde kurulan seçim sandıklarında görevli ve gözlemci olarak bulunanlar, 18 gün devam eden oy verme işlemlerinin ilk 9 gününde katılımın düşük olduğunu belirtiyor. Gözlemciler, ancak sonraki günlerde seçmenin ilgisinin arttığını hatta son gün Berlin’de rekor kırılarak oy kullananların sayısının 5 bini aştığını ifade ediyorlar.
Türkiye’de 7 Haziran seçimlerinde katılımın yaklaşık yüzde 85 olduğu göz önünde bulundurulduğunda Almanya’da oy kullanma oranının oldukça düşük olduğu dikkat çekiyor. Gözlemcilere göre bunun farklı nedenleri bulunuyor. Adalet ve Kalkınma Partili Seçim Komisyonu Üyesi Bülent Sever, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, oy kullananların oranının düşük olmasının nedenlerinden birinin “İnsanların Türkiye’den uzak yaşaması sebebiyle Türkiye siyasetine kendilerini yabancı hissetmeleri” olduğunu söyledi.
HDP’ye yakınlığı ile bilinen Berlin Halkların Demokratik Platformu Eş Sözcüsü Erkin Erdoğan da “Türkiye’den uzakta olmanın” seçimlere katılımı olumsuz etkilediği görüşünde. Erdoğan, bu görüşünü DW Türkçe’ye şu sözlerle ifade etti: “Türkiye'nin siyasi gündemi özellikle son zamanlarda iyice yakıcı hale gelmiş ve oy kullanmak iyice önem kazanmış olsa da, yurtdışında yaşayan seçmen bu gündemden çok uzak olabiliyor.”
Seçmenin önündeki teknik zorluklar
CHP Berlin Birliği derneğinin Başkanı Sonay Ataç ise seçimlerin zamanının katılımı etkilediği görüşünde. Ataç, DW Türkçe'ye şunları söyledi: “Burada Türk vatandaşlığına sahip olanların çoğunu birinci ve ikinci kuşak göçmenler oluşturuyor. İkinci kuşak seçimlerle pek ilgilenmiyor. Oy kullanma hakkını bilinçli olarak kullanmak isteyenler ise genellikle birinci kuşak. Ancak birinci kuşak Türklerin çoğu nisan ayından ekim sonuna kadar Türkiye’de kalıyor. Seçimler ocak veya şubatta yapılsaydı katılım daha fazla olurdu.”
Adalet ve Kalkınma Partili Seçim Komisyonu Üyesi Sever’e göre, Almanya’da seçimlere katılımın düşük olmasının bir nedeni de yurtdışında yaşayan Türklere seçme hakkı verilmesinin oldukça yeni olması. “Yıllarca insanlar yurtdışında seçme hakkını kullanamadı. Geçen cumhurbaşkanlığı seçiminden beri bu hakkı elde ettiler. Bu insanlar için çok yeni” diyen Sever insanların “Seçim kültürünün gelişmediğini ya da oy kullanmayı unuttuklarını” savundu.
Gözlemcilere göre Almanya’da seçmenin sandığa yeterince ilgi göstermemesinin bir nedeni de teknik zorluklar. Zira Almanya’daki Türklerin, eylül ayı başında yurtdışı seçmen kütüğüne kayıt yaptırması veya kaydını kontrol etmesi gerekiyordu. Ancak verilen süre içinde kaydını yaptıramayanlar, seçimlerde oy kullanamadı. Sever, bu nedenle oy kullanamayanların oranının tam olarak bilinmediğini, fakat yüzde 5 ilâ 7 arasında tahmin edildiğini belirtti. Sever, oy verme hakkı oldukça yeni olduğu için seçmenlerin bazılarının bu işlemlerden haberdar olmadığını söyledi.
Berlin Halkların Demokratik Platformu Eş Sözcüsü Erdoğan da yaşanan teknik zorlukları, “birçok yurttaş yüzlerce kilometre yol kat edip, işinden izin almak zorunda kalıp, oy kullanmaya gitmek durumunda kalabiliyor” sözleriyle dile getirdi.
Türkiye'deki siyasi partilerin Berlin'deki uzantıları niteliğinde olan yurttaş girişimler, seçmenin oy kullanmasını sağlamak ve özellikle bu teknik zorlukları aşmasına yardımcı olmak için çeşitli önlemler aldı. CHP Berlin Birliği derneği, vatandaşlara seçimler öncesinde seçmen listelerinin kontrol edilmesinde yardımcı oldu, seçimler sırasında da yine isteyenlerin sandığa ulaşımasını sağladı. Benzer bir hizmeti Halkların Demokratik Platformu da verdi.
