T24 - Muğla’nın Marmaris İlçesi’ne bağlı Karacasöğüt Köyü’ndeki bir koyda yaptırılan havuzda rehabilite edilmesi için üç yıl tutulan Akdeniz foku Badem’in sopayla dövülerek eğitilmeye çalışıldığı ortaya çıktı. Veteriner Avni Gök, uygulamanın Badem’i insanlardan uzaklaştırmaya yönelik olduğunu belirtirken, bilim adamları sopa kullanmanın son derece yanlış olduğu fikrinde birleşti.
Milliyet'in haberine göre; Badem, Akdeniz Foku Araştırma Grubu (AFAG) tarafından 5 Aralık 2006 tarihinde İzmir Foça’da rehabilite edildikten sonra 28 Nisan 2007 tarihinde Gökova Körfezi’nde Karacasöğüt Köyü’ndeki bir koyda yaptırılan özel bir havuza nakledildi. Buradaki havuzda AFAG ve veterinerler gözetiminde eğitime tutulan Badem, 7 Ocak 2010 tarihinde artık yaban hayatına alıştığı belirtilerek çiftleşmesi için salıverildi. Badem, Yunan adalarını, Bozburun ve Datça’yı aylarca turlayıp gezdikten sonra Gökova Körfezi’ne döndü. Yaban hayatına alıştığı ve artık kafeste tutulmaması gerektiği AFAG yöneticileri tarafından da açıklanan Badem, misafir gibi gidip gelmeye başladı.
Karacasöğüt köylüleri 16 Şubat 2011’de kendi arazilerinin rehabilitasyon merkezi tarafından işgal edildiğini, bölgede çocuklarının balık avlayamadığını ve mağdur olduklarını öne sürerek merkezin kapatılması isteyen bir basın toplantısı düzenledi.
Ardından başlatılan imza kampanyasında toplanan onlarca imza, 3 Nisan 2008 tarihinde çekilen Badem’in sopayla vurularak eğitildiği video görüntüleri de eklenerek 13 Haziran 2011’de Marmaris Kaymakamlığı’na ve 17 Haziran 2011’de de Özel Çevre Koruma Kurumu’na (ÖÇKK) gönderildi.
Son olarak, AFAG Yönetim Kurulu Başkanı Cem Orkun Kıraç’ın, "Gökova’da Badem canlı balıklarla beslenirken, Mülki İdare Amirliği denizi kirletme gerekçesiyle ceza alınacağını iletince canlı balıkları dondurmak zorunda kaldık. Badem hiç sevmediği halde mecburen ölü balık verdik. Yetkililere sorunumuzu anlatamadık ve sonucunda Badem’in beslenmesi eski düzeninde olmadı. 2011 sonunda ise doğum yaptı, ancak yavrusu ölü doğdu" şeklindeki yazısı 14 Şubat 2012’de ulusal bir gazetede yayımlandı.
Bu sözlerin ardından ortaya çıkan ve DHA tarafından da ele geçirilen görüntüler izleyenleri şoke etti. 3 Nisan 2008 tarihinde çekildiği saptanan video görüntülerinde kaydı kimin yaptığı bilinmiyor. Ancak görüntülerde çekim yapan kişinin ’vur bir tane’ şeklindeki sözleri duyuluyor ve sopalı eğitmen veteriner Avni Gök’ün Badem’e şiddet uyguladığı, sopayla vurduğu, dürterek terbiye etmeye çalıştığı açıkca görülüyor. Badem ise bu şiddete kızgın sesler çıkararak tepki veriyor.
Açıklama yapmadılar
AFAG Yönetim Kurulu Başkanı Cem Orkun Kıraç, çekimleri duyduğunu ama o dönemde kendisinin başkan olmadığı söyledi. Bu nedenle açıklama yapmasının doğru olmayacağını kaydeden Kılıç, "Badem’in ilk bırakıldığı zaman çekildiğini duydum. Eski görüntüler. Ben 2009 Aralık ayında başkan oldum. Bu nedenle açıklama yapmak bana göre doğru olmaz" dedi.
Çekimlerin yapıldığı dönemde başkan olan Harun Güçlüsoy da "Böyle bir çekimin olduğunu ilk kez duyuyorum. ÖÇKK’da başladığım için 2009 Eylül ayından bu yana zaten dernekten uzağım. Dernekle ilgim kalmadığı için de bir şey söylemem mümkün değil" diye konuştu.
"Dernek kararıyla yaptık"
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve AFAG’da uzman veteriner hekim olarak görev yapan Avni Gök ise olayın ’dövme değil, eğitim olduğunu’ öne sürdü. Avni Gök, "Dernek yönetiminin ortak kararı ile böyle bir işlem yapıldı. Ama buradaki amaç hayvana zarar vermek değildi. Bademin insanları öldürme riski vardı. Bu nedenle de kendisine yiyecek veren insanlardan uzaklaştırmayı amaçlayan bir çalışmaydı. Aslında bir nevi hem insanların kendisine zarar verebileceğini ve hem de Badem’in insanlara zarar vermemesini öğretmeye yönelik bir çalışmaydı" dedi.
"İnceleme başlattık"
Marmaris Kaymakamı A. Serdar Polat, şikayet dilekçesinin kendilerine ulaşması ve video görüntüleri üzerine bölgede inceleme başlattıklarını söyledi. Polat, "Kendilerine bakanlıktan izin alarak bu işi yapmalarını söyledik. Bizi dinlemediler. Sopalı eğitim haddini aşan bir hareket olmuş. Biliyorsunuz oraya iki yunus getirildi. Bunlar için geçici olarak başka bir yer gösterdik. Badem’i de oraya alabilirdik. Karacasöğüt’te bu tür hayvanlar için bir yer ve balık çiftliği artık olmayacak" dedi.
"Bilim adamı olarak şiddetle kınıyorum"
Muğla Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Nuri Tarkan sopayla eğitimin son derece yanlış olduğunu belirtti. Prof. Dr. Tarkan "Buna ne denebilir ki? Son derece yanlış çünkü o da bir canlı. Zaten nesli tükenmekte olan bir memeli hayvan. Korumamız gerekirken eziyet ederek eğitmek gibi yanlış bir uygulamanın içine girilmiş. Bilim adamı olarak şiddetle kınıyorum" dedi.
Marmarisli Veteriner Alev Baltacıgil de hiçbir hayvanın sopa ile rehabilite edilmesinin normal olamayacağını belirtti. Baltacıgil, "Bu insanın normal birisi olduğunu düşünemiyorum. Her türlü canlıya zarar vermek suçtur ve buna dernekler veya yetkililer gerekeni yapacaktır diye düşünüyorum" dedi.
Badem kafesinden bırakıldıktan sonra Gökova’da yine insanlara yakın yerleri tercih etmiş, çıktığı plajlarda uzmanların tüm uyarılarına rağmen kendisini sevmek isteyenlerin bazılarını ısırmıştı.
