Sağ popülist Almanya için Alternatif (AfD) genel seçimde yüzde 12,6'lık oy oranıyla üçüncü parti olarak resmi olmayan nihai sonuçlara göre meclise 94 milletvekili sokmayı başardı. AfD genel görüşmelerde söz alabilecek, meclise yasa tasarıları sunabilecek ve hükümeti soru önergeleri verebilecek. Partinin popülizme dayalı seçim kampanyası üslubun sertleşeceğini gösteriyor. Sağ muhafazakâr partinin meclise girmesinin getireceği somut değişiklikler şöyle sıralanıyor:
AfD'nin üçüncü parti olmasının özel bir önemi var mı?
CDU ve SPD yeniden büyük koalisyon hükümeti kurarlarsa, AfD ana muhalefet konumuna gelir. Ana muhalefet partisi şimdiye kadar meclis bütçe komisyonu başkanlığını üstlenmekteydi. AfD aynı zamanda hükümet açıklamaları ve genel kurula sunulan yasa tasarıları hakkında söz alan ilk parti olarak daha fazla dikkat toplayacak. Koalisyon hükümeti CDU, FDP ve Yeşiller arasında kurulursa SPD ana muhalefete geçecek. Partinin genel başkanı Martin Schulz seçimden sonra, muhalefet sıralarında yer alacaklarını söylemişti.
AfD meclis başkan vekili çıkarabilir mi?
İç tüzüğe göre grubu bulunan her partiye en az bir başkan vekilliği düşüyor. Meclis başkanlığına gösterilen adaylar arasında genel kurulda oylama yapılıyor. Bu durumda otomatikman başkan vekili çıkarmak söz konusu olmuyor.
AfD milletvekilleri komisyon başkanlıklarına getirilebilir mi?
Komisyon başkanlıkları, meclis başkanlık divanı ile partilerin milletvekili sayılarına göre belirledikleri 23 milletvekilinin de dâhil olduğu ihtiyarlar heyeti tarafından paylaştırılıyor. Tüzük komisyon başkanlıklarının partilerin milletvekili sayılarına göre dağıtılmasını öngördüğünden AfD'ye de komisyon başkanlığı düşecek.
AfD'nin meclise girmesi mali bakımdan ne anlama geliyor?
AfD 2016 yılında eyalet meclisi seçimlerindeki başarısından dolayı devletten 6 milyon euro yardım almıştı. Yardımlar partilerin topladıkları oyların sayısı ile aldıkları bağışlara göre belirleniyor. Genel seçimde AfD'nin kazandığı oylar da partiye para kazandıracak. Ayrıca meclis grupları da belli bir formüle göre yardım alıyor. 2013 genel seçimlerinde yüzde 8 oranında oy toplayan Yeşiller ve Sol Parti'ye yılda 12 milyon euro tutarında ödeme yapılmıştı.
AfD'nin eyalet parlamentolarındaki durumu
AfD Almanya'daki 16 eyaletten 13'ünde oy barajını aşarak meclise girmeyi başardı. 10 eyalette yapılan araştırmalar AfD milletvekillerinin farklı stratejiler izlediklerini ortaya koydu. Buna göre kimi AfD milletvekili diğer parlamenterlere kendini kabul ettirmeye çalışırken, kimi ise ‘parlamentoyu siyaset kültürünü değiştirmenin yapı taşı' olarak görüyor. Genel kuruldan provoke etmede ve taraftar toplamada yararlanılıyor. Araştırma aynı zamanda AfD'nin sözlü soru önergelerine de önem verdiğini gösterdi. 2014 – 2017 yılları arasında AfD'li parlamenterlerin on eyalet meclisindeki soru önergelerinin toplamı 22 bin 600'i bulmaktaydı.
AfD ‘hassas' bilgilere de erişebilecek mi?
Hassas bilgilerin paylaşılmasına, istihbarat servislerini de denetleyen Meclis Kontrol Kurulu karar veriyor. Kurul üyeleri genel kurul tarafından seçiliyor. AfD Brandenburg eyaletinin anayasayı koruma teşkilatı denetleme kuruluna seçilmeyi başaramamıştı.
DW, epd/AG, BÖ
© Deutsche Welle Türkçe
