Ekonomi

ABD'de tarihin en büyük banka çöküşü

ABD'de tarihin en büyük banka çöküşü: WaMu'yu JP Morgan kaptı

28 Eylül 2008 03:00

Ne işten çıkarılan 10 binin üzerinde çalışan sayesinde gidilen maliyet kesintileri ne de güven sağlamak adına koltuğundan indirilen 17 yıllık emektar CEO'su Henry Killenger'ın ayrılışı ABD finans tarihinin en büyük banka çöküşünün önüne geçemedi. 30 milyar doları üzerindeki varlığı ikinci çeyrekte 3,3 milyar dolarla yazdığı rekor zararı ile köşeye sıkışan Washington Mutual'a da devlet el koydu. Perşembe gecesi yapılan bir operasyon ile ABD bankacılık sektörünü düzenleyici kurumu FDIC, Washington Mutual'ı devlet kontrolüne aldı, bankanın varlıkları ise daha önce de Bear Stearns bankasını satın alan yatırım bankası 1,9 milyar dolar gibi komik bir paraya JP Morgan'a satıldı. Lehman Brothers'ın iflası ile küresel piyasalarda iki hafta önce başlayan panik sonrası mevduat sahipleri WaMu şubelere akın ederek hesaplarından toplam 16,7 milyar dolar birden çekince devreye giren FDIC bankayı perşembe gecesi kapattı. Saatler sonra ise JP Morgan'ın WaMu'nun varlıklarını satın aldığı açıklandı. JPMorgan Chase, böylece 2,04 trilyon dolar varlıkla Citigroup'un ardından ülkenin ikinci büyük bankası oldu.

119 yıllık bağımsızlık bir gecede sona erdi

WaMu ülkenin en büyük mevduat ve kredi kuruluşlarından biriydi. Dağıttığı konut kredilerini geri toplayamayan Washington Mutual'ın hisseleri yıl başından bu yana yüzde 80 değer kaybetmişti. Washington Mutual'a el konulması, bankanın 119 yıllık bağımsızlık deneyimini sona erdirirken, bu el koyma ve satış işlemi Washington yönetiminin bankacılık endüstrisini adeta ölüm döşeğine yatıran sorunlu mortgage kredilerini temizleme girişimlerindeki son tarihi adım olarak değerlendiriliyor.

ABD'de WaMu'dan önce gerçekleşen en büyük bankacılık iflası Continental Illinois National Bank & Trust olmuştu. Banka 1984 yılında çöktüğünde 40 milyar dolar varlığa sahipti.
WaMu yöneticileri için bile süpriz olan bu hamle ile ABD finans sektörü üzerindeki devlet müdahalesi iyice ağırlaşmış oldu. Üstelik tam da Kongre'den Hazine'ye bankaların 700 milyar dolara kadar zarar eden varlıklarını satın alma yetkisi verecen kurtarma planının geçmesinin beklendiği bir dönemde kararı bekleyemeyecek kadar acil bir şekilde WaMu'ya el konulması ise finansal sektöre ilişkin kafalarda oluşan soru işaretlerini artırdı.

176 milyar dolar varlığı yüzde 1 fiyatına aldı

FDIC yaptığı açıklamada WaMu'dan kredi alan müşterilerinin ödemelerine devam etmesi gerektiğini, kredi ödemelerine ilişkin faiz oranlarının ise cuma gününden itibaren JP Morgan tarafından yeniden gözden geçirileceğini duyurdu. Anlaşmanın detayları henüz netleşmemiş olmakla beraber WaMu'nun toplam mevduatları, şubeleri ve 176 milyar dolalrık portföy varlığı için 1,9 milyar dolar ödeneceği belirtildi. Eylül ortasında 3'üncü çeyrekte 4,5 milyar dolar zarar beklediğini açıklayan WaMu'nun kredi notu Moody's tarafından düşürülmüştü.WaMu'nun talipleri arasında ise kısa bir süre önceye kadar Citigroup ile Bank of America (BoA) da bulunuyordu. BoA, Lehman'ın iflas açıkladığı gün de Merrill Lynch'i 50 milyar dolara satın aldığını duyurmuştu. ABD'nin 5'inci büyük bankası Wells Fargo'nun yönetim kurulu başkanı Richard Kovacevich'in bu yıl emekliliğinden önce bir büyük birleşme gerçekleştirmek istediği ve Washington Mutual'a göz koyduğu da konuşuluyordu. WaMu, daha önce de kendisine teklifle gelen JP Morgan'ı reddetmesinin ardından geçen nisan ayından girişim sermayesi şirketi Texas Pasific Group'a (TPG) da 7 milyar dolarlık hisse satışı yapmıştı.

ABD’de 13. banka da battı

Sayılarla VaMu

* Toplam varlığı 307 milyar dolar
* Toplam mevduat büyüklüğü 188 milyar dolar
* Çalışan sayısı 43 bin 198
* 1889 yılında bir yangın sonrası Seattle'da yaşayanlara kredi açmak amacıyla kuruldu
* Temmuz 1930'da Büyük Buhran sırasında Continental Mutual ilk alımını yaptı
* 1983 yılında 72 milyon dolar ile halka arz oldu
* 1999'da subprime yatırımlarına başladı, mortgage kreditörü Long Beach Financial'ı satın aldı.
* 2005'te kredi kartı şirketi Providian Financial'ı satın aldı
* 2006'da mortgage karları zayıflamaya başlayınca 10 binden fazla çalışanını işten çıkardı
* Nisan 2007'de ilk çeyrek karında yüzde 20 düşüş açıkladı
* Aralık 2007'de temettülerini yüzde 73 azaltınca hisse senetleri 11 yılın dibini gördü
* 17 Ocak 2008'de 1,8 milyar dolar ile ilk yıllık zararını açıkladı
* 2 Haziran 2008'de Başkan Kerry Killinger 17 yıl sonra işten çıkarıldı, yerine Stephen Frank geldi
* 14 Temmuz 2008'de şirket hisseleri yüzde 35 düşerek 1991'den bu yanaki en düşük seviyesine indi
* 22 Temmuz 2008'de ikinci çeyrek için 3,3 milyar dolar zarar açıkladı
* 7 Eylül 2008'de Killinger CEO koltuğundan da alındı yerine, Alan Fishman geldi
* 25 Eylül 2008'de mevduat sahiplerinin paalarını çekmeleri ile devlet WaMu'ya el koydu, varlıklar JP Morgan'a satıldı.