“Bu salgın modern ABD tarihindeki en büyük olaylardan olacak, 11 Eylül saldırılarından bile daha büyük bir eksen kaymasına neden olacak...”
Yeni tip Koronavirüs salgını aylar içinde dünyanın büyük bir bölümünü etkisi altına aldı. Salgının başladığı Çin’den Meksika’ya birçok ülke aynı senaryoyu yaşıyor. Sokaklarda tek tük insanlar gezerken işini yeni kaybetmiş olanlar apartmanlarında hesap-kitap yapıyor, çalışmaya devam edebilenler evlerindeki bilgisayarların başında bu yeni döneme alışmaya çalışıyor ya da gitmek zorunda kaldıkları işyerlerinde kendilerini virüsten koruyacak önlemler alıyor. İnsanlar, rafları boşalmaya başlamış süpermarketlerden ne kadar süreceğini bilmedikleri bu krize karşı stok yapıyor, her ülkede akşamları televizyona farklı bir hükûmet yetkilisi çıkıyor ve korkunç rakamlar açıklıyor.
Birçok kişi tarafından dünyanın en güçlü ülkesi olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri’nde de durum pek farklı değil. Federal sisteme sahip ülkede bazı eyaletlerde çoktan yasaklar ilan edildi, bazılarında ise hala krize karşı ne önlemler alınabileceği konuşuluyor.
T24, ABD’deki durumu daha iyi aktarabilmek için krizi Kuzey Amerika’da yaşayan 8 kişiye sordu. 8 ABD vatandaşı farklı tecrübeler aktarsa da, hepsinin ortak noktası belirsizlikten duydukları endişe oldu.
Arizona eyaletinde yaşayan ve bir yardım kuruluşunda çalışan 26 yaşındaki Alexanders Swain, salgının günlük hayata etkilerini haftalar önce hissetmeye başladıklarını anlatıyor. 8 Mart tarihinde artık kilise törenlerinde el ele tutuşmayacaklarının belirtildiğini ifade eden Swain, Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilan etmesinin ardından gittiği kilisenin ofislerini kapattığını ve daha sonra tüm organizasyonlarını iptal ettiğini söylüyor.
Community Food Bank of Southern Arizona (Güney Arizona Toplum Yemek Bankası) isimli yardım kuruluşunda çalışan Swain’in aktarımına göre kurumu ilk önce çalışanlarına eyalet dışına çıkmayı yasaklamış, daha sonra da gönüllülere yönelik yeni temizlik politikaları uygulanmaya başlamış. Swain, en sonunda herkese olmasa da birçok çalışana evden çalışma çağrısını yapıldığını ve toplantıların iptal edildiğini kaydediyor.
“Her gün bin ila iki bin kişiye yemek servis ediyoruz, o yüzden açık kalmak zorundayız” diyen Swain, hizmet ettikleri kişilerin çoğu risk grubunda olduğu için salgın büyüdükçe yöntemlerini değiştirdiklerinin altını çiziyor. Swain, normalde elden ele hizmet yaptıklarını belirtirken, insanların atık yemekleri belirlenen bir noktadan temassız almaya başladığını sözlerine ekliyor.
“Testler artık sadece semptomları gösteren insanlara yapılıyor”
Michigan’ın Detroit kentinde bir hastanede laboratuvarlar arası ürünleri taşımaktan sorumlu olan Noah Groth da salgını mesleği sebebiyle evde geçiremeyenlerden. 24 yaşındaki Groth, hafta içi her gün hastaneye gitmeye devam ediyor. Uzun yıllardan beri ekonomik zorluklarla boğuşan Detroit’in sağlık sisteminin kriz sebebiyle çok zorlandığını kaydeden Groth, hastaneye her gün daha fazla kişinin test için geldiğini belirterek, “Testler artık sadece semptomları gösteren insanlara yapılıyor” diyor.
Chicago’da yaşayan Santiago Rios, yaşananları “Zaten anormal olan hayatımız daha da anormalleşti” diye özetliyor. Birlikte yaşadığı kız arkadaşının bir hastanede çalıştığını, bu yüzden eve aldıkları her şeyi dezenfekte etmeye çalıştıklarını ancak marketlerde dezenfektan bulamadıklarını ifade eden Ross’un umudu, bu durumun yakında sona ermesi.
Çalışmaya devam edenler olsa da ABD’de yasaklar sebebiyle evde kalmak zorunda olan ve bu sırada da maaşını kaybeden birçok kişi var. Michigan eyaletinde tüm restoranlar, kafeler ve barlar virüsün yayılma hızını yavaşlatmak amacıyla kapatıldı. Detroit’in biraz doğusunda bir restoranda aşçı olarak çalışan Tyler Gargala, ekonomik durumundan büyük bir endişeyle bahsediyor. Salgın süresince maaş alamayacak olan Gargala, aylarca işsiz kaldıktan sonra bu işi bulduğunu, dolayısıyla çok birikimi olmadığını söylüyor.
“Hepimiz kısa süre içinde işe dönemezsek ekonomi b.ku yiyecek”
Koronavirüs salgını, ABD’de sadece maaşlı çalışanların hayatını da etkilemedi. Salgın sonrası ABD ekonomisinde sert bir düşüş yaşanırken; 50’li yaşlarında Chicagolu emlakçı Tom Eilers, bu durumu şöyle özetliyor: “21 milyon dolarlık bir satış yapmak üzereydim. Şimdi büyük ihtimalle iptal olacak. Hepimiz kısa süre içinde işe dönemezsek ekonomi b.ku yiyecek.”
Yeni tip Koronavirüs salgınının ardından ABD ekonomisinin önümüzdeki çeyrekte küçüleceği tahmin edilirken, ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan ikinci çeyrekte yüzde 14 daralma öngördü. Alman bankası Deutsche Bank ise daralmanın yüzde 13 civarında olacağını, önlemler alınmazsa ABD’de işsizliğin yüzde 20’nin üzerine çıkabileceğini açıkladı.
Virüsten etkilenen sadece çalışma hayatı da değil, ABD de birçok ülke gibi internet üzerinden eğitime başladı. Pennsylvania eyaletinde bulunan Penn Devlet Üniversitesi’nin Hayvan Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Paul Bartell, derslerin dijital olarak anlatılmak için dizayn edilmediğini belirterek, bu süreçte materyallerle biraz oynadıklarını ifade ediyor. “Bir laboratuvar dersi internetten nasıl öğretilebilir? Ya da bir makale üzerine öğrencilerimle nasıl derinlemesine bir tartışma yapabiliriz?” diye soran Prof. Bartell’in asıl üzüldükleri ise araştırmalarını durdurmak zorunda kalan lisans öğrencileri olmuş. Sosyal mesafeyi korumak zor olacağı için kendi çalışmalarının da büyük oranda askıya alındığını kaydeden akademisyen, “Mezuniyet törenleri ertelendi, bu son sınıf öğrencileri için büyük oranda iptal edildiği anlamına geliyor” diyor.
“Başkan Trump sonunda durumu ciddiye almaya başladı ancak çok yavaş davrandı”
Kuzey Virginia’da devlet yükleniciliği yapan bir şirkette strateji analisti olarak çalışan kişi ise salgının siyasi boyutuna değiniyor. İşi sebebiyle isminin paylaşılmamasını isteyen kişi, “Başkan Trump sonunda durumu ciddiye almaya başladı ancak çok yavaş davrandı. Hâlâ çok çelişkili açıklamalarda bulunuyor” diye söze başlıyor ve ekliyor:
“Konuştuğum birçok kişi Trump’ın şu anda yaptıklarını statüsünü korumak ve seçimleri kaybetmemek için yaptığını düşünüyor, krizi umursadığından değil…”.
Eyaletler arası farklı uygulamaların da kafa karışıklığı yarattığını ifade eden strateji analisti, işe gitmek için günlük olarak eyalet değiştiren insanların uyum sağlamakta daha çok zorlandığına dikkat çekiyor.
ABD, kasım ayında genel seçimler için sandığa gidecek. Ülkede şu anda adayları belirlemek için ön seçimler yapılıyor. Cumhuriyetçilerin adayının mevcut başkan Donald Trump olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Demokrat ön seçimleri ise hâlâ Bernie Sanders ve Joe Biden arasında geçse de, eski Başkan Yardımcısı yarışı kazanmaya çok yakın. Ön seçim süreci yeni tip Koronavirüs salgınından ciddi anlamda etkilendi. Demokrat aday adayları kampanyalarını dijital ortama taşırken, seçimlere katılım oranında beklendiği üzere düşüş yaşandı. Ohio eyaleti geçen salı günü yapılması planlanan ön seçimini erteledi.
“ABD halkının tamamıyla kafası karışmış durumda, uçurumun kıyısındayız”
Kısa süre önce Indiana eyaletinden Illinois, Chicago’ya taşınan Nick Kwilinski duruma karamsar bakanlardan. ABD’nin henüz en kötü noktaya gelmediğini savunan Kwilinski, “Burada yaşayanlar henüz panik halinde değiller, ancak herkes ciddi anlamda huzursuz. Uzaklardaki bir hortumun tarlayı dağıtmasını izlerken hissettiğin türde bir huzursuzluk. En iyisini umuyoruz, ancak en kötüsünden korkuyoruz” diye konuşuyor.
Birçok Amerikalı gibi kendisinin de evden çalıştığını ifade eden ve tüm gün stüdyo dairesinde oturup, market alışverişini bile internet üzerinden yaptığını söyleyen Kwilinski, hükûmete öfkeli. “Bu çılgınlık. ABD halkının tamamıyla kafası karışmış durumda. Uçurumun kıyısında olduğumuzu düşünüyorum. Başkan Trump, vatandaşlarına doğruları söyleme yetisi yokmuş gibi davranıyor. Karanlıktayız, bilmediğimiz bir denizde, bir yelkenliyle batmamaya çalışıyoruz.”
ABD’nin diğer ülkelerin aldığı önlemler dışında bir haritası olmadığını savunan Kwilinski, kısa süre içinde ABD’nin İtalya’dan daha kötü duruma gelmesinden korkuyor:
“Bu salgın modern ABD tarihindeki en büyük olaylardan olacak, 11 Eylül saldırılarından bile daha büyük bir eksen kaymasına neden olacak”.
