ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, savunma bütçesine ilişkin Kongre'ye gönderdiği mektupta, Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması teklifine karşı olduğunu bildirdi.
7 Temmuz tarihli mektupta Mattis, Ulusal Savunma Yetki Yasa Tasarısı olarak bilinen savunma bütçesine ilişkin kaygılarını vurguladı.
Senato ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitelerine yolladığı mektubunda Mattis, "Şu aşamada, Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasına karşıyım." ifadesine yer verdi.
Bakan Mattis, Türkiye'nin programdan çıkarılması girişiminin F-35 uçağının uluslararası tedarik zincirini bozacağı uyarısında bulundu.
Mattis şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye, bir NATO müttefiki, 2002'den beri F-35 programının ortağı, 1,2 milyar dolar yatırım yapmış, tedarik zincirine katkı sağlıyor ve 100 F-35A uçağı almayı planlıyor. Türkiye'yi programdan çıkarmak, ABD ordusu ve ortaklarımız için tedarik zincirinin bozulmasını tetikleyebilir; aynı zamanda programın diğer maliyetlerini yükseltebilir. Eğer Türk tedarik zinciri bugün bozulursa, uçak üretiminin durmasına yol açar. Bu, 50-75 civarında uçağın teslimatını geciktirir ve (Türkiye'nin ürettiği) parçaları tedarik etmek ve durumu düzeltmek 18-24 ay alır."
Mektubunda, "Türkiye'nin otoriterliğe doğru kayması ve bunun Papaz Brunson gibi Amerikan vatandaşlarının tutukluluğu dahil insan hakları ve hukukun üstünlüğüne etkisini anlıyorum" ifadelerine yer veren Mattis yönetimin hem S-400 füze sistemlerinin alımı hem de Papaz Brunson davası konusunda Türkiye ile görüştüğünü kaydetti.
Türkiye'nin F-35 programındaki rolü
F-35 programının üçüncü dereceden ortağı olan Türkiye, F-4 Phantom tipi uçaklarının yerini alacak en az 100 F-35 uçağı satın almayı planlıyor. Ayrıca, 10 Türk savunma şirketi F-35 uçağı için parça tedarik ediyor.
Türkiye geçen ay ilk iki F-35 uçağını teslim almış ve Türk pilotlar ile bakım personeli F-35 için eğitim almak üzere Arizona'da bulunan Luke Hava Kuvvetleri Üssü'ne gelmişti.
Bu gelişmelere karşı ABD Senatosu papaz Brunson'u ve Türkiye'nin Rus S-400 füze sistemleri almasını bahane göstererek Pentagon'un 2019 bütçe yasası olan Ulusal Savunma Yetki Yasa Tasarısına Türkiye'nin F-35 programından çıkarılmasına ilişkin bir madde eklemişti.
Tasarının Temsilciler Meclisi versiyonunda ise Türk-Amerikan ilişkileri konusunda Dışişleri Bakanlığı'nın Savunma Bakanlığı'na danışarak bir rapor hazırlamasını ve bu rapor Kongre'ye iletilene kadar Türkiye'ye tüm silah satışlarının durdurulmasına ilişkin bir madde eklenmişti.
Senato ve Temsilciler Meclisi'nin Ulusal Savunma Yetki Yasa Tasarısı birleştirilerek tek yasa haline getirilmek üzere şu anda Konferans Komitesi'nde görüşülüyor.
