Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İran'ın ürettiği zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye'ye gönderme isteğine destek istendiği takdirde kayıtsız kalmayacaklarını söyledi. AB enerji başlığını açmadan Fransa'yı Nabucco'ya almanın doğru olmadığını belirten Yıldız, kendilerine böyle bir teklifin gelmediğini vurguladı.
Hükümetten, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun, İran'ın ürettiği zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye'ye göndermesi teklifine sıcak yanıt geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, bu konuda destek istenmesi halinde kayıtsız kalamayacaklarını belirterek, bu talebe yanıtlarının 'Evet biz varız' olacağını söyledi. Yıldız, Fransa'nın Nabucco Projesi'ne taraf olma talebine ise 'AB enerji başlığı açmadan Fransa'nın Nabucco'ya alınması teklif dahi edilemez' diyerek net bir dille karşı çıktı. Akşam gazetesinin haberine göre, Yıldız, Mersin'de kurulacak nükleer santral ihalesine ilişkin Danıştay kararlarının projenin akıbetini etkileyeceğini belirterek 'iptal' sinyali verdi. Yıldız, 'Hem Mersin hem de Sinop'taki nükleer santralları kimin yapacağı 2010'da netleşecek' diye konuştu. Bakan Yıldız'ın değerlendirmeleri şöyle:
İran sorununu çözmek için 'evet biz de varız'deriz
Son dönemde İran'ın nükleer programı nedeniyle gözler Türkiye'ye çevrildi. İran'ın uranyumunun Türkiye'ye getirilmesi önerisine nasıl bakıyorsunuz?
Bir problemin çözümünün parçası olmamızı isteyen bir yapıya tek cevabımız olur: 'Evet biz varız.' Biz buna kayıtsız kalmayız. Biz, İran'ın ikinci ülkelerle, üçüncü ülkelerle probleminin çözümüyle alakalı taraflar, ister BM, ister Baradey, ister Fransa, ister ABD bu konuda bizden çözümle alakalı yardım istemişse, biz buna 'evet' deriz. Bu net. İran tarafıyla bu konuyu görüşmedim. Çok olumsuz bakmayacaklarını düşünüyorum.
Avrupa Birliği'nde önce 'enerji' başlığı açılmalı
Fransa'nın da Nabucco Projesi'ne katılması talebine nasıl bakıyorsunuz?
Çok net bir şey söyleyeyim. AB'de enerji başlığı açılmadan böyle bir şey olması doğru değil. Fransa'nın, Sayın Sarkozy'nin demeçlerini hiçbir şey yokmuş gibi dinleyemeyiz. Aa ne güzel bu demeç de böyle oldu diye dinleyemeyiz. Nabucco'yla alakalı, AB'nin enerji tedarikiyle alakalı problemin en büyük çözüm parçası olduk. AB'nin enerji sorununu çözerken benim enerji başlığımın Güney Kıbrıs tarafından açılmamasını görmek bana zor geliyor. Enerji başlığı açılmadan bu konuyu gündeme getirmek şık olmaz. Haksızlık olur. Bunun bizden istenemeyeceği kanaatindeyiz. Bize teklif edilemeyeceği kanaatindeyiz.
Açılımı Kayseri'de biraz daha anlatmamız lazım
Son dönemde gündemdeki en önemli konulardan birisi açılım. Seçim bölgeniz olan Kayseri'de açılım konusuna nasıl yaklaşıyorlar?
Kayseri'de biraz daha anlatılması lazım. Birtakım muğlak yanları var. Açılımda neler olduğundan ziyade nelerin olmadığını net olarak aktarmamız lazım. 'İzindeyiz' diye pankart açmayla izinde olunmuş olmuyor. Beni, bir işadamı aradı: 'Gönlümden geçen şuydu. 'Bir mahzuru var mı, çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz' diye pankart açsaydınız. İşadamı olarak içim daha da rahatlayacaktı' dedi. Sloganik laflar ve bir kısım cümlelerin arkasına sığınarak bu olmuyor. Sırtında yumurta küfesi olmayanların çayını, kahvesini rahat yudumlayanların yapacağı bir iş değil. Bu, parmak, el değil, gövdeni altına sokarak yapacağım bir iş.
'Temyizde haklı çıkmanın bir manası yok'
Danıştay'ın nükleer santrala yönelik kararına karşın ne adım atacaksınız?
Danıştay'ın kararı da bizi etkiler. Bir şey yokmuş gibi davranmayız. 'Neyse bu da aradan geçsin' gibi davranamayız. Bu yüzden bizi etkiler. Kasım sonuna kadar yönetmelik düzenlemesi yapmamız gerekiyor. En kısa sürede netleştirmemiz lazım. Temyize gidip 6 ay sonra haklı çıkmanın bir faydası yok. Haklı çıkmak gibi bir derdimiz yok. Zaman bizim için daha önemli. Nükleer santral kurulumu gecikmemeli. İptal de bir ihtimaldir.
Bir iptal söz konusu olursa bu durum, Rusya ile olan diplomatik ve enerji işbirliklerini etkiler mi?
Kompakt paket olarak değil. Bunun içinden bir şey çıkarılabilir de eklenebilir de. Kapalı sistem değil. Bu olmazsa diğeri olmaz diye bir şey yok. İster istemez nükleerle alakalı çalışma istemi olur. Tarafları olan bir proje bu. Mahkeme mutlaka makul bir gerekçe olur.
Doğalgaza % 70 zam yok
Hazine'nin öngörülerine dayanarak doğalgaza yüksek oranlı zamlar yapılacağı beklentisi doğdu?
Yüzde 70 civarında zam yapılacak dendi. Yüzde 70'i Enerji Bakanlığı bünyesinde telaffuz eden kimse yokken, nasıl bunu yazıyorlar anlamıyorum. Nasıl hesap yapıyorlar bilmiyorum. Nerden çıkarıyorlar. Botaş'ın mali durumu yeni bir şey değil. Alacakları, borçları yeni değil. Bizim hesaplarımızda yüzde 70 gibi bir rakam görünmüyor. Şu an bizde bir rakam görünmüyor. Zaten bunu belirleyen de Enerji Bakanlığı'nın politikası değil, bu ay ne kadar zam yapalım diye oturmuyoruz. 3 kuruş da olsa zam adı altında açıklandığı için oran değil kavramı ön plana alınıyor.
Rusya, İran ve Azerbaycan'a 'Fiyatları düşürün' çağrısı
Bu zammı en az şekilde yansıtmak için ne yapıyorsunuz?
Biz, gaz aldığımız ülkelerden fiyatın düşürülmesini istiyoruz. Bu fiyatın global krizin tesiriyle düşürülmesini, kontratın gereği olarak değil, ikili ilişkilerin gereği olarak istiyoruz. Global kriz anlamlında sıkıntı var, üretimde de tüketimde de. Bununla alakalı böyle bir isteğimiz var. Bunun kabul edilebilirliğini göreceğiz. Rusya, İran gibi bütün gaz aldığımız ülkeler bunu teklif ediyoruz. Kayıtsız kalmayacaklarını, değerlendireceklerini söylediler.
Sinop ve Mersin'deki ihaleler 2010'da netleşir
Mersin'de kurulacak nükleer santral iptal edilirse yeni ihale ne zaman olur? Sinop'ta kurulacak nükleer santral için de bir takvim oluşturdunuz mu?
Sinop'u 2010'da büyük bir ihtimalle belirleriz. Daha hızlı bir süreç olur. İnşallah ihaleye çıkılır. 2010'da hem Mersin hem Sinop'un adreslerini belirlemiş oluruz. Yapacakları belirleriz. İlgilenen çok fazla ülke var. Kanada var, ABD var, Westinghause var, Kore var, Japonya var. 7-8 ülke bu işle ilgileniyor.
Ermenistan'la yapılan protokolde enerji maddesi de yer alıyor. Bu konuda ne yapılacak?
Ermenistan'dan bir hat geçmesi projesi yok. İleriye dönük de bir zihni çalışma yok. Bunun, elektrik alıp verme olarak anlaşılması lazım.
