Yeni yılda ne olacak?
1 Ocak'ta dünya genelinde aynı anda saatlere ekstra 1 saniye eklenecek. 00:59:59'u normalde olduğu gibi 1:00:00 değil 00:59:60 takip edecek ve 1:00:00 bunun ardından gelecek. Ekstra saniye uygulaması 1972'den beri hemen hemen iki yılda bir yapılıyor. Yeni yılda 27'nci kez uygulanmış olacak.
Ekstra saniye neden gerekli?
Kabaca söylemek gerekirse, Dünya 24 saatte bir kendi ekseni etrafında dönüyor. Ancak çok detaylı gözlemlenince dönüş için biraz daha uzun zaman gerektiği görülüyor. Dünya genelinde zamanı belirleyen atom saatleri Dünya'nın dönüşüyle oluşan gece gündüz ritmine paralel ilerleyebilsin ve herhangi bir anda arada fark kalmasın diye, gerektiğinde ekstra saniye uygulaması yapılıp denge sağlanıyor. Uzun vadede bakılınca Güneş birkaç milyon yıl sonra ancak öğlene doğru doğacak.
Değişiklik uygulamasıyla kim ilgileniyor?
Dünyada ekstra saniye uygulamasının gerekli olup olmadığına Uluslararası Dünya Rotasyon ve Referans Sistemi (IERS) adlı kurum karar veriyor. IERS'in Frankfurt'taki çalışanları, Dünya'nın dönüşüyle ilgili gözlem ve ölçümleri yapıyor. Her 1,5 ya da 2 yılda bir 1 saniye eklenip eklenmemesine karar veriliyor. Braunschweig'daki Alman Fiziksel ve Teknik Test Enstitüsü'nden (PTB) Andreas Bauch, "Dünya düzensiz bir hızla dönüyor. Bu nedenle ekstra saniye uygulaması düzenli olarak uygulanmıyor” diyor.
Uygulamanın ne gibi sonuçları var?
İnsanların ekstra 1 saniye uygulamasını fark etmeleri mümkün değil. Pek çok saat, bu sıçrayışın üstesinden çok iyi bir şekilde geliyor. Ancak bazı firmalarda sorunlar yaşanabilir. Örneğin hizmetlerini saniyesi saniyesine hesaplayan telekomünikasyon firmaları ya da mikro saniyelerle çalışan yüksek gerilim şebekeleri bundan olumsuz etkilenebiliyor. 2012 yılındaki ekstra saniye uygulamasında pek çok internet sitesi felce uğramıştı. Avustralya havayolları firması Quantas'ın rezervasyon sistemi çökmüştü. 2015 yılında ise her şey yolunda gitti.
Ekstra saniye uygulamasına alternatif var mı?
Bu uygulamayı eleştiren ve kaldırılmasını isteyenler var. Rusya ve İngiltere uygulamayı desteklese de ABD ve Japonya kaldırılması taraftarı. Bazı zaman uzmanları, her iki yılda bir 1 saniye eklenmesindense 1 dakika eklenmesi uygulamasını talep ediyor. Ancak Alman Fiziksel ve Teknik Test Enstitüsü'nden (PTB) Andreas Bauch bu talebi "garip” buluyor. Bauch, "1 saniye bile bazıları için sorun yaratıyorsa, 1 dakika çok daha kötü olabilir” diyor.
© Deutsche Welle Türkçe
dpa, BS/BK
