Mayıs ayı bütçe rakamlarının açıklanmasıyla birlikte 2015’in ilk 5 ayında, devletin “temsil ve ağırlama” faslından 51 milyon 740 bin lira harcama yaptığı ortaya çıktı. Cumhuriyet gazetesi Çiğdem Toker, bir önceki yılın aynı döneminde “temsil ve ağırlama” için yapılan harcama tutarının 30 milyon 567 bin lira olduğunu ve harcamadaki artış tutarının yaklaşık yüzde 70 olduğunu yazdı.
Toker, yazısında “temsil ve ağırlama” kaleminde yer alan harcamalara ilişkin olarak “Cenaze ve kutlamalarda gönderilen çiçekle başlayıp ‘bahşiş’e kadar giden geniş bir harcama alanını kapsıyor. Yanlış okumadınız. “Bahşiş”, devletin resmi dokümanı olan, analitik bütçe rehberinde sıralanan listede yer alıyor. Peki, başka neler var? Yabancı konuklara verilen yemek ve hediyeler, taşıma giderleri, diplomat eşlerinin davetleri, sancak devir teslim, ulusal gün törenleri, yurtdışından davet edilen sanatçı ve toplulukların konser ve konaklama ücretleri, ‘temsil ve ağırlama’ giderlerine kaydediliyor” ifadelerine yer verdi.
Kamu harcamaları, seçim öncesinde Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’e tahsis edilen Mercedes marka makam aracıyla gündeme gelmişti. Görmez, tartışmalar üzerine makam aracını iade edeceğini açıklamış, ancak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Görmez’e yeni bir makam aracı tahsis etmişti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Makam araçlarına harcanan para çerez parası bile değil” demesi, tartışmaları daha da alevlendirmişti.
Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, Mayıs ayı bütçe rakamlarının açıklanmasının ardından, “temsil ve ağırlama” kaleminde yapılan harcamalara dikkat çekti.
Çiğdem Toker’in Cumhuriyet gazetesinin bugünkü (17 Haziran 2015) nüshasında, “Çiçek parası” başlığıyla yayımlanan yazısı şöyle:
Hep örtülü ödenek harcamalarını aktaracak değiliz ya. Bugün de bütçe kalemlerinde gayet açık görünmesine karşın, büyük harcamaların yanında gözden ırak kalmış bir kaleme bakalım:
Temsil ve ağırlama giderleri.
Mayıs ayı bütçe rakamlarının açıklanmasıyla birlikte, bu yılın ilk beş ayında, devletin, “temsil ve ağırlama” faslından yaptığı harcama toplamını da öğrendik:
51 milyon 740 bin TL.
Bu rakamı bütçe büyüklüğüyle kıyaslayıp küçük gören, “İtibardan tasarruf olmaz” diye düşünen çıkabilir. Yok ziyanı.
Biz bu rakamı daha anlaşılır kılmak üzere, karşılaştırma yaparak sürdürelim.
Karşılaştırmanın anlamlı olması için bir önceki yılın aynı dönemine bakalım:
2014 yılının ocak-mayıs döneminde temsil ve ağırlama için yapılan harcama tutarı 30 milyon 567 bin TL.
Artış tutarı 21 milyon TL. Ama bundan da önemli olan artış oranı: Yaklaşık yüzde 70.
Ki, bütçedeki diğer giderler kıyaslandığında, yüzde 70’lik artış gösteren kalem sayısı çok değil. (Bunlardan bir diğeri bando malzemeleri harcamasındaki artış. Geçen yıl ocak-mayıs döneminde bando malzemesi için 219 bin TL harcanırken, bu kalemde yılın aynı dönemindeki harcama 346 bin TL’ye yükselmiş.)
***
Peki, “temsil ve ağırlama” kalemine neler dahil?
Cenaze ve kutlamalarda gönderilen çiçekle başlayıp “bahşiş”e kadar giden geniş bir harcama alanını kapsıyor.
Yanlış okumadınız. “Bahşiş”, devletin resmi dokümanı olan, analitik bütçe rehberinde sıralanan listede yer alıyor.
Peki, başka neler var?
Yabancı konuklara verilen yemek ve hediyeler, taşıma giderleri, diplomat eşlerinin davetleri, sancak devir teslim, ulusal gün törenleri, yurtdışından davet edilen sanatçı ve toplulukların konser ve konaklama ücretleri, “temsil ve ağırlama” giderlerine kaydediliyor.
Yine mayısa dikkat
Ocak-mayıs toplamı olan 51.7 milyon TL, aylara göre incelenirse, hızlı bir artış trendi olduğu görülüyor:
Ocak, 2 milyon 157 bin; şubat, 7 milyon 491 bin; mart, 9 milyon 384 bin; nisan, 14 milyon 494 bin; mayıs, 18 milyon 214 bin TL.
Ve yine, seçim yarışının kıyasıya sürdüğü mayıs ayına dikkat.
Mayıstaki 18.2 milyon TL’lik çiçek, hediye, yemek harcaması, 9.6 milyon TL olan 2014 yılının mayıs ayını ikiye katlıyor çünkü.
Mayıstaki bu yüksek artışı, yine bütçe rehberinde yer alan “makamın gerekli gördüğü temsil, ağırlama, hediye, tören giderleri, kısa süreli kongre, konferans ve seminer giderleri” bölümüne bakarak yorumlamakta bir sakınca yok.
“Makamın gerekli gördüğü” dediğiniz yerde akan sular durur. Hele ki diyelim, söz konusu olan, Cumhurbaşkanı’nın “temsil ve ağırlama” giderleriyse.
Temsil ve ağırlama giderlerinde bir yıl içinde ortaya çıkan, 70’lik artışta hiçbir israf, suiistimal olmadığını varsaysak bile, bu kez görünen tablonun enflasyon açısından iç açıcı olmadığı söylenebilir.
