15 Temmuz sonrası 1,5 milyar lira bloke edildi

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF),  15 Temmuz 2016 tarihli Darbe Girişim öncesi ve sonrasında Gülen cemaatinin mali gücünün tasfiyesine yönelik kendisinden bilgi talep eden TBMM Darbe Komisyonu’na ayrıntılı bilgileri gönderdi. 

Buna göre, “terör örgütüne aidiyeti, iltisakı (birleşme) veya irtibatı olan şahıs ve şirketlerin tespiti amacıyla” Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından yürütülen soruşturmalar kapsamında talep edilen 81 bin 241 kişiye ilişkin hesap bilgileri makam ve mercilere ulaştırdı. 

TMSF, Bank Asya’da şüpheli olarak değerlendiren 41 kişiye ait 142 adet kasa hakkında sahiplerine de bilgi verilerek hesaplar bloke edildi. 674 sayılı KHK kapsamında Fonun kayyım olarak atandığı şirketlerin gerçek kişi ortakları içerisinde Banka nezdinde sigortalı katılım fonu olduğu belirlenen 223 adet mudinin 1.316.699,85 TL bakiyesi bulunan hesapları üzerinde bloke tesis edildi. 

Banka Teftiş Kurulu raporlarına ve Fon Denetim Daire Başkanlığınca sürdürülen incelemelere konu edilen 29.160 adet mudinin toplam 205.661.741,23 TL tutarındaki hesabı üzerine bloke konuldu.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF)’nin 15 Temmuz 2016 tarihli Darbe Girişim öncesi ve sonrasında FETÖ /PDY'nin mali gücünün tasfiyesi amacıyla Darbe Komisyonu’na gönderdiği bilgiler şöyle:

15 Temmuz 2016 tarihli Darbe Girişim öncesi ve sonrasında Fetö/PDY'nin mali gücünün tasfiyesi amacıyla Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen çalışmalar, Asya Katılım Bankası A.Ş. (Bank Asya/Banka) ile 674 ve 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile kayyımların yetkileri Kurumumuza devredilen veya Kurumumuzun kayyım olarak atandığı şirketler yönünden aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

 BANK ASYA İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) 03.02.2015 tarih ve 6187 sayılı kararı kapsamında Fon Kurulunun aldığı 03.02.2015 tarih ve 2015/27 sayılı kararla, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun (Kanun) 18 inci maddesinin beşinci fıkrasına istinaden;

* Asya Katılım Bankası A.Ş.’nin (Bank Asya/Banka), Meltem Turizm Ticaret ve Sanayi A.Ş.ne ve (A) grubu imtiyazlı paya sahip diğer 122 pay sahibine ait imtiyazlı hisselerin temettü hariç ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasına,

* Ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasını teminen, Bank Asya’da görevli yönetim kurulu başkan ve üyelerinin tamamı ile Genel Müdürün görevden alınmaları ve Yönetim Kurulu Başkanlığı ve üyeliği görevlerine yeni atamaların yapılmasına karar verilmiş, buna istinaden gerekli atamalar yapılarak Banka yönetimi Fon tarafından devralınmıştır.

BDDK’nın 27.02.2015 tarih ve 6027 sayılı kararına istinaden alınan Fon Kurulunun 05.03.2015 tarih ve 2015/51 sayılı kararıyla ise, Kanunun 18 inci maddesinin yedinci fıkrasına istinaden Sürat Basım Yayın Reklamcılık ve Eğitim Araçları San. ve Tic. A.Ş. ile Forum İnşaat Dekorasyon Turizm San. Tic. A.Ş.’ye ait Bank Asya (A) grubu hisselerinin temettü hariç ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasına karar verilmiştir.

Müteakiben BDKK’nın 29.05.2015 tarih ve 6318 sayılı kararı ile Bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin, kısmen veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü gereğince Fona devredilmesine karar verilmiş, Fon Kurulunun 29.05.2015 tarih ve 2015/134 sayılı kararı ile Bankanın yönetim ve denetim yetkisi bu kapsamda Fon tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

Banka hisselerinin önemli bir kısmının halka açık olduğu ve katılım bankacılığına ilişkin olarak son dönemde dünya genelinde ve ülkemizde gözlemlenen olumlu ekonomik konjonktür dikkate alınarak, Bankanın hisse satışı yoluyla çözümlenmesinin öncelikli yöntem olarak denenmesine karar verilmiş, 15.07.2016 tarihinde yapılan ihaleye herhangi bir katılımcının teklif vermemesi üzerine ihale sonuçsuz kalmıştır.

Yapılan ihalenin sonuçsuz kalması üzerine, Fon Kurulu’nun 18.07.2016 tarihli ve 142 sayılı kararı ile, Bankadan para çıkışını engellemek amacıyla Bank Asya’nın faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasına ve Bankanın faaliyet izninin kaldırılmasının BDDK’dan talep edilmesine karar verilmiş, Fonun talebi üzerine BDDK’nın aldığı 22.07.2016 tarih ve 6947 sayılı karar uyarınca Bankanın faaliyet izni kaldırılmış ve söz konusu karar 23.07.2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak Bankanın tasfiye süreci başlatılmıştır.

15.07.2016 tarihinde yaşanan darbe girişimi sonrasında 20.07.2016 tarih ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında 17.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarının personel, eş ve çocuklarının Banka nezdindeki hesap bilgileri için 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 73 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan sınırlamanın uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda, 17.08.2016 tarihinden 24.11.2016 tarihine kadar olan dönem içerisinde 2.861 adet kamu kurum ve kuruluşundan gelen 4.225 adet yazı ile 1.542.287 adet şahsın hesap bilgilerine ilişkin bilgiler ilgili kurumlara gönderilmiştir.

Bunun yanı sıra, terör örgütüne aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan şahıs ve şirketlerin tespiti amacıyla Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından yürütülen soruşturmalar kapsamında, ilgili Cumhuriyet Başsavcılıkları ya da Emniyet Müdürlükleri tarafından gönderilen 8.401 adet yazı ile talep edilen 181.241 kişiye ilişkin hesap bilgileri talep eden makam ve mercilere ulaştırılmıştır.

Hali hazırda, Banka, Kanunun 106 ncı maddesi kapsamında ayrı bir tüzel kişilik olarak ve tasfiye işlemlerini matuf şekilde faaliyetlerine devam etmektedir. Bu çerçevede, Fon tarafından Bankanın doğrudan doğruya iflasının istenmesinden önce Kanunun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında Banka nezdindeki sigortalı katılım fonunun hak sahiplerine ödenmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda, sigorta kapsamındaki katılım fonu listesinin Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığına (MASAK) gönderilerek herhangi bir nedenle ödeme yapılmasında sakınca görülen kişilerin bildirilmesi talep edilmiş, MASAK tarafından hakkında FETÖ/PDY bağlantılı inceleme bulunan 6.342 kişinin mudi listesinde adının geçtiği belirtilmiş, MASAK’ın hakkında bildirimde bulunduğu söz konusu kişilerin hesapları üzerine bloke tesis edilerek ödeme bankasına gönderilmesinin ve bu kapsama giren kişilere bu aşamada herhangi bir ödeme yapılmasının önüne geçilmiştir.

Aynı kapsamda, Bank Asya nezdinde bulunan ve muhteviyatı Kurumumuzca şüpheli olarak değerlendirilen kiralık kasalarla ilgili olarak MASAK’tan incelemesi sonuçlanmış 101 kişi ile incelemesi sürmekte olan 41 kişiye ait olmak üzere toplam 142 adet kasa bulunduğuna ilişkin bilgi alınmış, söz konusu kasa sahipleriyle ilgili Bankaya bilgi verilerek bunların üzerinde bloke tesis edilmesi sağlanmıştır. Diğer taraftan, kasaların oluşturulan komisyon nezdinde kontrollü bir şekilde açılması işlemleri devam etmekte olup, içeriği şüpheli görülen kasaların sahiplerine teslimi yapılmamaktadır.

Ayrıca, Bank Asya Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından hazırlanan raporlara istinaden FETÖ örgütüyle bağlantısı tespit edilen ya da bağlantılı olabileceği yönünde şüphe barındıran şahısların hesapları üzerine bloke tesis edilmiş olup bu şahıslara da bu aşamada herhangi bir ödeme yapılması söz konusu değildir.

Bunların yanı sıra, 674 sayılı KHK kapsamında Fonun kayyım olarak atandığı şirketlerin gerçek kişi ortakları içerisinde Banka nezdinde sigortalı katılım fonu olduğu belirlenen 223 adet mudinin 1.316.699,85 TL bakiyesi bulunan hesapları üzerinde bloke tesis edilmiş ve ödeme kapsamı dışında tutulmuştur. Banka Teftiş Kurulu raporlarına ve Fon Denetim Daire Başkanlığınca sürdürülen incelemelere konu edilen 29.160 adet mudinin toplam 205.661.741,23 TL tutarındaki hesabı üzerine bloke tesis edilerek ödeme bankasına blokeli olarak gönderilmesine ve blokenin devamı süresince hesap sahiplerine herhangi bir ödeme yapılmamasına ilişkin çalışmalar tamamlanmıştır. Sigorta kapsamında mudilere yapılması öngörülen 974 milyon TL’den, mudilerin Maliye Bakanlığı’na olan borçları nedeniyle 27.085.845,04 TL, SGK’ya olan borçları nedeniyle 33.873.085,77 TL ve diğer blokelerle birlikte 76.404.312,15 TL bloke tesis edilerek Fon ve şirketlerinin yaklaşık 70 bin TL’lik alacaklarının tahsili sağlanmıştır.

Kanunun 64 üncü maddesi c kapsamına giren ve bu nedenle sigorta kapsamı dışında bırakılacak katılım fonu hesaplarına yönelik olarak yapılan çalışmalar neticesinde toplam 3.719 adet mudinin de ödeme listelerinde blokeli olarak yer almasına karar verilmiştir.

Bununla birlikte, Bankanın (A) grubu imtiyazlı paya sahip 123 pay sahibine ait imtiyazlı hisselerin temettü hariç ortaklık haklarının Fon tarafından kullanılmasına karar verildiği 03.02.2015 tarihinden itibaren, FETÖ/PDY kapsamında Banka Teftiş Kurulu tarafından 16 adedi inceleme raporu, 11 adedi soruşturma raporu olmak üzere toplam 27 adet rapor hazırlanmış, söz konusu raporlar FETÖ/PDY kapsamında yürütülen soruşturmalarda değerlendirilmesini teminen ilgili Cumhuriyet savcılıkları ile Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığına gönderilmiştir.

Ayrıca, Banka nezdindeki katılım fonu sahiplerinin hakları ile sigortaya tabi katılım fonlarının hak sahiplerine ödenmesi nedeniyle oluşacak Fon alacağının korunması ve güvence altına alınması amaçları doğrultusunda, Bankanın halihazırda faaliyetlerini devam ettirmekte olan bağlı ortaklık ve iştiraklerinden satış kabiliyeti olanların belirlenerek satılması, satışa çıkarılmayan ve/veya satışı gerçekleştirilmeyen bağlı ortaklık ve iştiraklerin tasfiyesine yönelik çalışmalara başlanmıştır.

Bu kapsamda, Banka tarafından 30.000.000 adet hisseden müteşekkil ortaklık yapısı bulunan Asya Emeklilik ve Hayat A.Ş.’de bulunan Bankaya ait 29.397.000 adet hisse, hisse başına 1,13 TL muhammen bedel üzerinden toplam 33.218.610,-TL olarak satışa çıkarılmış, 14.11.2016 tarihinde yapılan ihale neticesinde 40.400.000,-TL tutar karşılığı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkezi Birliği’ne ihale edilmiş, ihale Fon Kurulu tarafından onaylanmıştır.

Bununla birlikte, 60.000.000 adet hisseden müteşekkil ortaklık yapısı bulunan Işık Sigorta A.Ş.’de Bankaya ait 40.513.819 adet hisse ile iki adet hissedara ait 7.540.659 adet olmak üzere toplam 48.054.478 hissenin hisse başına 0,85 TL muhammen bedel üzerinden toplam 40.846.306,30 TL olarak satışa çıkarılmış, açık artırma sonucu 34.000.000,-TL tutar karşılığı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkezi Birliği’ne ihale edilmiş, ancak Fon Kurulu tarafından ihale kabul edilmemiştir. Bankaya ait 40.513.819 adet hisseye ilişkin olarak Fon tarafından yeni bir ihale süreci başlatılmış olup, ihale 04.01.2017 tarihinde gerçekleştirilecektir.