İnfaz düzenlemelerini içeren 10. Yargı Paketi’nde Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilen bazı maddeler de yeniden düzenlendi. Bunlardan biri de internetten içerik çıkarmayı ve Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu Başkanı’na verilen içerik çıkarma yetkisini düzenleyen madde oldu.
Söz konusu madde, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'unda yer alıyordu.
Anayasa Mahkemesi, Ekim 2023’te, ilgili kanundaki 9. maddeyi basın özgürlüğünü sınırladığı gerekçesiyle iptal etmişti.
Maddenin yeniden düzenlenen halini değerlendiren Prof. Dr. Yaman Akdeniz, ‘daha da sorunlu bir sürümü’nün yargı paketinde yer aldığını söyledi. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 9. maddenin, neredeyse aynı içerikle yeniden düzenlendiğini ve ayrıca ağır cezalar eklendiğini belirten Akdeniz, düzenleme için "Temel hak ve özgürlükler açısından büyük bir geri adım teşkil etmektedir" dedi.
İçerik çıkarma yaptırımına ilişkin düzenlemede hakimlerin yetkisine dair belirsizlik olduğunu belirten Akdeniz, “Hakimlerin ‘ayrıntılı bir inceleme yapılmasına gerek olmaksızın ihlalin ilk bakışta anlaşılabildiği hâllerde’ yaptırım uygulaması öngörülmüştür. Fakat bunun ne anlama geldiği açıklanmamış” ifadelerini kullandı.
Akdeniz sözlerini şöyle sürdürdü:
“AYM, bu değerlendirmenin hakimlikler tarafından yapılmadığını defalarca belirttikten sonra 9. maddeyi iptal etmiştir. Hatta, bu durumun itirazı değerlendiren hakimlikler bakımından da geçerli olduğunu fakat onların da bu değerlendirmeyi yapmadığını belirtmiştir.”
"İptal gerekçelerinin hiçbiri dikkate alınmamış"
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararında yer alan gerekçelerin hiçbirinin dikkate alınmadığını ifade eden Akdeniz, içerik çıkarma yaptırımına itiraz merciinin değişmediğini de söyledi. Akdeniz, “Sulh ceza hakimliklerine yapılacak itirazların değerlendirilmesi için yine süre şartı konulmamış. Yaptırım kararları 24 saat içinde verilecek fakat uygulamada, hakimlikler istedikleri zaman itirazları değerlendirecek veya hiçbir zaman karar vermeyecek. AYM’nin ‘itirazları incelemiyorsunuz’ eleştirisine cevap olarak, teklife ’Kararına itiraz edilen hâkim veya itirazı incelemeye yetkili merci gerekli görmesi halinde tarafları dinleyebilir’ cümlesi eklenmiş. En azından duruşmaların zorunlu hale getirilmesi beklenirdi” diye konuştu.
"9. maddeye bant daraltma eklenmiş"
Akdeniz, iptal edilen 9. maddede olmayan ‘bant daraltma’ yaptırımının teklife eklendiğini söyledi ve “Sosyal medya platformlarının başı daha da ağrıyacak, bizler de bundan etkileneceğiz. Teklif, 9. madde kararlarının uygulanmamasına istinaden “bant daraltma” yaptırımı da öngörüyor. Bant daraltma, iptal edilen 9. maddede yoktu” dedi.
İlgili kanunun ‘katalog suçlarla ilgili’ 8. maddesinin de pakette yer aldığını belirten Akdeniz, "Buna zaten hiç vakit ayırmamışlar. AYM ne iptal etti ise aynen geri gelmiş" dedi.
"Kozmetik kelime oyunuyla iptal kararının etrafından dolaşılmaya çalışılmış"
Teklifteki en önemli hususun BTK Başkanına verilen “içeriğin yayından çıkarılması” yetkisine ilişkin olduğunu kaydeden Akdeniz, şöyle konuştu:
“AYM, bu yetkiyi masumiyet karinesine aykırı bularak iptal etmişti. Yargı Paketine bakıyoruz, aynen geri gelmiş. Hakim onayı şartı koymuşlar mı? Tabii ki hayır. Bunu da şöyle meşru kılmaya çalışmışlar. Tanımlar kısmına ‘İçeriğin çıkarılması: İçeriğin internet ortamından çıkarılmasını’ ifade eder cümlesi eklenmiş. Açıklamasında da ‘gerektiği durumda geri döndürülebilir şekilde internet ortamından çıkarılacaktır’ denilmiş. Aslında burada kelime oyunundan başka bir şey yok. İçeriğin çıkarılmasının başka bir anlamı yok. Bu kozmetik kelime oyunuyla, AYM’nin iptal kararının etrafından dolaşmaya çalışılıyor.”
Akdeniz, içeriğin yayından çıkarıldıktan sonra ‘geri döndürülebilirliği’nin teknik değil hukuki bir güvenceyle sağlanması gerektiğini, bu düzenlemede böyle bir güvence bulunmadığını da söyledi.
