Dinlendirici gözlükler işe yarıyor mu? Kontak lenslerin zararı yararından fazla mı? Bilgisayar gözlerinize ne kadar zararlı? Çocuğunuzu ne zaman göz doktoruna götürmelisiniz? İşte merak ettiğiniz soruların yanıtı…
1 - Göz hekimine ne zaman başvurulmalı?
Görmede azalma meydana geldiyse, göz önünde uçuşan cisimler görülüyorsa, ışık çakmaları oluşuyorsa, ışıkların çevresinde renkli halkalar görülüyorsa, gözde ve göz çevresinde ağrı
hissediliyorsa, göz çevresindeki deride ve gözde kızarıklık varsa, gözde ödem ve sulanma meydana geliyorsa, gözde kayma ya da şehlalık oluştuysa vakit kaybetmeden bir göz doktoruna muayene olmakta fayda vardır. Diyabet, tansiyon ve böbrek hastalarının ise göz sağlıkları için düzenli olarak doktor kontrolden geçmesi önem taşıyor.
2- Gözü sağlam olanlar için ‘Dinlendirici gözlük’ var mı?
Hayır. Gözlük kırılma kusuru olanlar için yardımcı bir araçtır. Bu açıdan sağlıklı olan, yani kırılma
kusuru bulunmayanları dinlendiren bir gözlük yoktur. Gözü sağlıklı biri için numaralı gözlük
yardımcı bir araç sayılmaz, yarar sağlamaz.
3 - Televizyonu yakından seyretmek gözü bozar mı?
Televizyonu yakından izlemek, bir kırılma kusuruna neden olmaz, diğer bir ifadeyle ‘gözü bozmaz’. Ancak, bazen çocuklar uzaktan net göremedikleri için televizyona yaklaşmak eğilimi taşırlar. Bu nedenle televizyonu yakından seyretmek sebep değil, sonuçtur. Eğer çocuğunuz sürekli televizyonu yakından izleme ihtiyacı duyuyorsa onu bir göz doktoruna göstermenizde yarar vardır.
4 - Bilgisayar ekranları gözü bozar mı?
Ekrana bakma sendromu modern dünyanın yarattığı yeni bir durum olup, gerçekte bir kırılma
kusuruna neden olmaz, yani halk arasındakiifadeyle ‘gözü bozmaz’. Ancak, bilgisayar ekranlarının sürekli titreşen yapıda olmaları, yani aslında saniyede 40 ile 80 kez yanıp-sönüyor
olmaları, görme güçlüğüne, bu da dikkatle izlemekte olan kişilerde yorgunluğa neden olur.
Dikkatli bakış sırasında göz kırpma sayımızın dakikada 5-6 defaya düşmesi kırpma yoluyla
gözümüzün kurumasını önleyen mekanizmayı yavaşlatmaktadır.
5 - Çocuklarda göz muayenesi ne zaman yapılmalı?
Çocuklarda göz muayenesi yeni doğan döneminden başlayarak yapılmalı. İlk muayene yeni doğan odasında deneyimli bir hemşire veya çocuk doktoru tarafından yapılır. Bu muayenede en
önemli bulgu göz bebeğinden yansıyan ve ağ tabakaya ait olan kırmızı yansımanın her iki gözde eşit parlaklıkta ve sağlıklı olmasıdır. Daha sonra 6'ncı ve 18'inci aylarda çocuk doktoru veya aile hekimi tarafından genel göz sağlığı muayenesi yapılmalıdır, şüphe edilen bir bulgu varsa aile göz doktoruna yönlendirilmelidir. Bu dönem içinde ebeveynler göz kayması, kapak düşüklüğü, sık göz kırpma, gözlerini ovuşturma gibi normal dışı bir bulgu gördüklerinde göz doktoruna başvurmalılar.
Ailede bilinen bir göz hastalığı varsa bunun erken dönemde takip altına alınması gerekir. Gözler tamamen normal görünümde olsa bile her çocukta 3 yaşında mutlaka ilk göz muayenesi yapılmalıdır. Genellikle tek gözde ortaya çıkan göz tembellikleri muayene edilmedikçe bulgu vermezler ve saptanamazlar. Daha sonra 5 yaşında ve okula
başlarken muayeneler tekrarlanır.
6 - Kontak lenslerin avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Kontak lenslerin bazı kişiler için kozmetik faydası ve gözlük takmama rahatlığı yanı sıra optik
avantajları vardır. Yüksek dereceli kırma kusurlarında kontak lensler küçük çaplı ve kalınlıklı
olmalarının yanı sıra gözün direkt üzerinden düzeltme yapmaları nedeniyle çevresel
kısımlardaki görme bozukluklarını azaltırlar.
Gözlüklerle çok az düzelme kaydedilebilen veya görmesi hiç düzeltilemeyen keratokonuslu veya başka bir nedene bağlı düzensiz korneası olan hastalar kontak lenslerle sıklıkla iyi bir görme elde ederler. Ancak kontak lenslerin bu avantajları dışında dezavantajları da var. Gözlüklere göre biraz daha masraflıdırlar. Ancak teknolojinin gelişimi sayesinde daha hesaplı kontak lensler de piyasada bulunuyor.
Kontak lens kullanımında temizliğe çok dikkat etmek gerekiyor. Bazı göz sağlığı sorunları kontak lens kullananlarda meydana gelebilir. Bazen lensin kullanılamadığı zamanlar olur ve bu zamanlarda gözlük kullanmak gerekebilir.
7 - Gözde alerji nedir? Nasıl korunulur?
Bu hastalık, alerjen yani vücutta savunma sistemini harekete geçiren bir uyarana karşı (çoğu
zaman polenler, makyaj malzemesi gibi kimyasal maddeler veya sebebi bilinmeyen bir nedenle) gözün verdiği yanıttır. Kızarıklık, kaşıntı, batma ve sulanma gibi belirtiler verebilir, sık sık tekrarlayabilir. Bu durumda koruyucu veya tedavi edici damlalar kullanılabilir, hassas gözlerin alerjenlerden uzak durması gerekir.
8 - Glokom nedir?
Halk arasında ‘göz tansiyonu’ adıyla da bilinen glokom, milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir
göz hastalığı. Tedavi edilmez ise görme kaybına neden olabilir. Glokomda, göz içindeki sıvı basıncı, görme yeteneği için gerekli olan göz sinirine zarar verecek düzeyde yüksektir.
Sıklıkla 40 yaşın üzerinde oluşan glokom genellikle yıllar içinde çok sinsi ilerler. Bu; en sık görülen glokom tipi olup ‘Primer Açık Açılı Glokom’ olarak adlandırılır. Bu süre içinde glokomlu kişilerin bir bölümünde de hastalığa ait herhangi bir belirti görülmez. Glokom, birçok hasta tarafından ancak ileri dönemde ve belirgin görme kaybı ortaya çıktığında fark edilebilir.
Glokomda görme kaybı oluştuktan sonra geri dönüş olmadığından erken tanı çok önemli.
Normal göz muayenesi sırasında tespit edilen anormal göz içi basıncı artışı, hastalığın ilk belirtisi olabilir. Göz doktorunca düzenli aralıklarla yapılan muayeneler, glokomun erken tanı ve tedavisi için en iyi yoldur.
Diğer bir glokom türü ise yine ileri yaşlarda ani olarak krizle ortaya çıkan dar açılı glokomdur. Şiddetli göz ağrısı, görme azalması, gözde kızarıklık ve bulantı, kusma ile karakterize
bir tablodur. Acil tedavi gerektirir. Bebeklikte ve çocukluk çağında izlenen türlerinde gözde
sulanma, ışığa karşı hassasiyet ve gözde büyüme izlenir.
9 - Ani görme kaybı neden oluşur?
Ani görme kaybı, göze veya beynin görme merkezine giden damarlardan birinde daralma
veya tıkanma belirtisi olabilir. Birkaç saat içinde göz doktorunun görmesi gerekir. Bazen de
damarlarda değil, göz sinirlerinde iletim bozukluğu yapan hastalıklara bağlı olabilir. Hasta, hastalığının nedenini bilemeyeceği için, ister tek gözde ister iki gözde ani görme kaybı olduğunda acilen göz doktoruna muayene olmak gerekiyor.
10 - Gözde kanser olur mu?
Göz ve çevresinde iyi huylu veya kötü huylu (kanser) kitleler nadir gözükmekle birlikte, saptandığında, gözün kaybına kadar varabilecek olumsuzluklar yaratabilir. Göz ve çevre dokularında yerleşen tümörlerin doğru tanısı, tedavinin zamanında yapılabilmesi yönünden önem taşıyor.
(DOĞAN BURDA DERGİ - Özel Hastaneler Rehberi Eki)
