Tam bir israf. Gerek bina kiralama, gerekse taşınır mal, örneğin araba ya da herhangi bir hizmet satın alma gibi faaliyetlerde çeşitli bakanlıklarda israf alabildiğine artıyor.

CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu taşınır ve taşınmaz malların kiralanması ile ilgili çeşitli bakanlıklara soru yöneltiyor. Onlardan gelen yanıtlar, bu alandaki harcamalarla ilgili belli bir fikir veriyor.

Gelen yanıtlar şöyle.

Maliye Bakanlığı.

2010 - 2016 arasında taşınmaz mallara ödediği kiralama toplamı 169 milyon 175 bin 613 lira. Taşınır mallara ödenen kiralama 106 milyon 901 bin 298 lira. Maliye Bakanlığı yılda ortalama 24-25 milyon lira kira ödüyor. Türkiye’nin her yerindeki vergi daireleri, denetmenlikler, vs. Neden bina satın almıyor Maliye, bilinmez.

Taşınır mallar, yani araç kiralama, ağırlama, armağan ve diğer hizmetler için de, yılda ortalama 15 milyon lira. İyi para.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.

2012 ile 2015 arasında Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlar için taşınmaz kiralama karşılığı 203 milyon 40 bin 800 lira ödeniyor. 

Taşıt kiralama için ödenen miktar 119 milyon 544 bin 477 lira.

Çok yüksek paralar. Tanrıkulu soru önergesinde ayrıca, “kiralama AKP’ye yakın kişilere mi veriliyor” diye soruyor.

Bu soruya Bakanlık yanıt vermiyor, pas geçiyor.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı.

Bu Bakanlıktan gelen yanıtta “hizmet binası ve lojman gibi, taşınmaz malların mülkiyeti Hazineye aittir, başka bir kiralama söz konusu değildir” deniyor.

Taşınır malların kiralaması ve diğer hizmetler için yaplan harcamalarla ilgili herhangi bir yanıt verilmiyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.

2012 - 2016 arasında araç kiralama karşılığı olarak 77 bin 593 lira ödeniyor. 

Bakanlığa bağlı Ereğli Kömür Havzası Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı için hizmet araçları kiralanıyor, 2011 - 2016 arasında bunun için 94 bin 980 lira ödeniyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı.

İstanbul Sanayi Odasından Rekabet Kurumu irtibat bürosu için yer kiralanıyor, 354 milyon 90 bin  lira ödeniyor. 

Hizmet binası kirası için 2011 - 2015 arasında 635 bin 810 lira ödeniyor.

Taşınır mallara yapılan harcama için bir bilgi yok.

Tuğrul Türkeş’e bağlı Başbakan Yardımcılığı.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığına ait bina ve arsa bulunmadığı bildiriliyor. Ankara, Edirne ve İzmir’de bu başkanlık binaları için 2010 - 2016 arasında 14 milyon 991 bin 883 lira ödeniyor. 

Aynı başkanlığın bu yıllar içinde araç kiralama karşılığı olarak 1 milyon 602 bin 44 lira ödediği belirtiliyor.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve bünyesinde bağlı yer alan kurumlar 2010 - 2016 arasında taşınır mallar için 1 milyon 255 bin 111 lira harcıyor.

Başbakan Yardımcılığı taşınmaz mal karşılığı için bu yıllarda 6 milyon 324 bin 391 lira ödüyor.

“Hizmet binası kiralama” başlığı altında yapılan bir başka harcama 9 milyon 416 bin 234 lira.

“Kiralama gideri” başlığı altında bir başka rakam daha veriliyor, o da 8 milyon 669 bin 237 lira tutuyor.

Bankaların durumu

Sezgin Tanrıkulu devlet bankalarıyla ilgili olarak Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’e soru yöneltiyor.

Vakıfbank, Halkbank, Ziraat Bankası ve Türkiye Kalkınma Bankası aynı yanıtı gönderiyor:

“Kiralama için ödenen tutarlar ve bunların kimlerden kiralandığı 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 73 ve 159. maddeleri göre, banka ve müşteri sırrı kapsamına girdiğinden, cevaplandırılmamıştır.”

İlgili yasanın o maddeleri, gerçekten “bankanın dışarıdan destek hizmeti aldığı kişi ve kuruluşları açıklayamaz” diyerek, bunu “banka sırrı” kabul ediyor.

Kimden kiraladığı, kaça kiraladığı neden “banka sırrı” anlayan beri gelsin.

Söz konusu yasa 2006 ve 2010’da iki kez revize ediliyor ve bu maddeler böyle.

Kimlerden kiralanıyor?

Bunlar adı geçen bakanlıklardan gelen resmi yanıtlar, resmi rakamlar.

Bu kadar çok bina kirası, bu kadar çok taşıt kirası hayli yüklü. Elbet bu harcamaların hepsi ilgili Bakanlıkların bütçeleri içinde yer alıyor ama, çok yüksek. 

Geçmiş iktidarlar dönemlerine göre, bir israf söz konusu.

Bakanlıklar sadece ödenen paraları açıklıyor, “binalar ve taşıtlar kimlerden kiralanıyor”, o konuda bilgi yok.

Asıl merak konusu da bu. İlki tamam, ödenen miktarlar açıklanıyor, peki “kimlere ödeniyor” bu paralar, onlar da “sır”. Bankalar yasaya dayanarak açıklamıyor ama, Bakanlıklar da açıklamıyor. O da, “sır.”

“Sır” deyip geçmek mümkün değil, kiralama üzerinden kimlere ne aktarılıyor, yurttaş olarak bunu bilmek hakkımız.