Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2022 yılı Ocak-Nisan bütçe gerçekleşmelerini az önce yayımladı. Buna göre 2022 yılı Nisan ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 214,3 milyar TL, bütçe gelirleri 164,1 milyar TL ve bütçe açığı 50,2 milyar TL olarak açıklandı. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 195,1 milyar TL ve faiz dışı açık ise 31 milyar TL olarak açıklandı.
Nisan ayı bütçe dengesi
Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Nisan ayında 16 milyar 917 milyon TL açık vermiş. 2022 yılı Nisan ayında da 50 milyar 167 milyon TL açık vermiştir. Faiz dışı fazla 2021 yılı Nisan ayında 1 milyar 666 milyon iken 2022 yılı Nisan ayında 31 milyar 33 milyon TL faiz dışı açık verildiği görülmektedir. Aşağıdaki tabloda Nisan 2021 ile Nisan 2022 bütçe gerçekleşmeleri karşılaştırılmıştır.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere bütçe gideri Nisan 2021’e nazaran yüzde 93,6 oranında, bütçe gelirleri yüzde 75 oranında, vergi gelirleri ise yüzde 78,6 oranında artmıştır.
Ocak-Nisan dönemi bütçe gider gerçekleşmeleri
2022 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon TL ödenekten Nisan ayında 214 milyar 281 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 110 milyar 708 milyon TL harcama yapılmıştır. Nisan ayı bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 93,6 oranında artmıştır. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 8,2 iken 2022 yılında yüzde 12,2 olmuştur. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 111,8 oranında artarak 195 milyar 146 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 7,9 iken 2022 yılında yüzde 12,9 olmuştur.
Ocak-Nisan dönemi gelir gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak –Nisan itibarıyla 591 milyar 438 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 136 milyar 281 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 23 milyar 7 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda 2022 Ocak-Nisan dönemi vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı gösterilmiştir.
Ocak-Nisan dönemi bütçe gerçekleşmeleri içinde KDV ve ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 50,83, dolaylı vergilerin payı yüzde 64,5 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 35,5 olarak gerçekleşmiş.
Ocak-Nisan dönemi-2021 ile Ocak-Nisan dönemi 2022 vergi tahsilatı karşılaştırılması
2021 yılı Nisan ayında bütçe gelirleri 93 milyar 791 milyon TL iken 2022 yılının aynı ayında yüzde 75 oranında artarak 164 milyar 114 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Nisan ayı gerçekleşme oranı 2021 yılında yüzde 8,5 iken 2022 yılında yüzde 11,1 olmuştur. 2022 yılı Nisan ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 78,6 oranında artarak 136 milyar 281 milyon TL olmuştur. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 8,3 iken 2022 yılında yüzde 10,8 olmuştur.
Aşağıdaki tabloya göre 2021 Ocak-Nisan dönemine göre tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi ithalde alınan KDV’dir. 2021 Ocak-Nisan döneminde 70 milyar 797 milyon TL tahsilatı olan ithalde alınan KDV, 2022 Nisan ayında yüzde 120,97 artarak 156 milyar 443 milyon TL’ye yükselmiştir.
Geçen yıl aynı döneme göre ÖTV’nin tahsilatında yüzde 49,28 artış görülürken özelliklerden son zamlardan enflasyondan kaynaklı petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV yüzde 50,54 oranında artış göstermiş.