Celal Özcan

26 Şubat 2011

İşçi Ücretlerinin Bankalar Aracılığıyla Ödenmesi Zorunlu Mudur?-3

... SGK kayıtlarından vergi kimlik ve T.C kimlik numaraları esas alınarak Türkiye genelinde...


Hangi işverenler zorunluluk kapsamı dışında tutulmuşlardır?

İlgili Bakanlıklara verilen yetkiye istinaden,

-5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu kapsamında tesis güvenlik belgesine sahip işyerleri,
-4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında bulunan gizlilik dereceli işyerleri,
-2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen görevleri yerine getirmekle görevlendirilenlerin çalıştığı işyerleri,

çalıştırdıkları kişilere yapacakları ödemeleri, bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğundan istisna tutulmuşlardır.
Ayrıca, 818 sayılı Borçlar Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran işverenlere de şuana kadar ücretlerin bankalar aracılığıyla ödenmesi konusunda herhangi bir zorunluluk getirilmemiştir. 
Dolayısıyla, 818 sayılı Borçlar Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran işverenler, işçi sayıları ne olursa olsun ödemelerini banka vasıtasıyla yapabilecekleri gibi, elden de yapabileceklerdir.

Çalışanların ücretlerini bankalara yatırma zorunluluğuna uymayan işverenlere nasıl bir yaptırım uygulanacaktır? 

Zorunluluk kapsamına girdiği halde,
-Çalıştırdığı gazeteciye yaptığı ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverenlere, 5953 sayılı Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili birimi tarafından ücreti bankaya yatırılmayan her bir gazeteci için 1.848 TL  tutarında,

-Çalıştırdığı gemi adamına yaptığı ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverenlere, Deniz İş Kanununun 51 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının geminin bağlama limanının bulunduğu yer ilgili birimi tarafından ücreti bankaya yatırılmayan her bir gemi adamı için 1.478 TL tutarında,

-Çalıştırdığı işçiye yaptığı ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverenlere, İş Kanununun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili birimi tarafından ücreti bankaya yatırılmayan her işçi ve her ay için 122 TL tutarında,

idarî para cezası uygulanacaktır.
SGK kayıtlarından vergi kimlik ve T.C kimlik numaraları esas alınarak Türkiye genelinde 10 ve üzerinde gazeteci, gemi adamı ve işçi çalıştıran işverenlerin tespit edilip, daha sonra da bankalardan alınacak bilgilerle karşılaştırma yapılarak, zorunluluk kapsamına girdiği halde çalıştırdıkları kişilerin ücretlerini banka aracılığıyla ödemeyen işverenlerin tespit edilmesi ve gerekli yaptırımların uygulanması mümkündür.
Ancak, uygulamanın yürürlüğe girdiği 2009 yılı başından bugüne kadar olan sürede ilgili bakanlıklar ve SGK tarafından hangi işverenlerin zorunluluk kapsamına girdiği, zorunluluk kapsamına girdiği halde hangi işverenlerin çalıştırdıkları gazeteci, gemi adamı ve işçilerin ücretler ve diğer ödemelerini bankalar aracılığıyla ödemediği konusunda herhangi bir araştırma ve kontrol yapıldığı yönünde herhangi bir bilgi mevcut değildir.
Bu konuda görev ve yetkisi bulunan kurumlarca aradan geçen iki yıla rağmen düzenli bir araştırma ve kontrol mekanizmasının kurulamamış olması yapılan kanuni düzenlemeden beklenen faydayı  ortaya çıkaramamıştır.
Son söz olarak şunu belirtmeliyiz ki, sorunları sadece kanun ve yönetmelik çıkararak değil, yapılan düzenlemeleri uygulayarak, bunların hayata geçirilmesini sağlayarak çözebiliriz.