Türkülere konu olan telli turnalar 17 yıl sonra ilk kez Türkiye’de yuva kurdu. Kuş fotoğrafçısı Engin Bıyıkoğlu tarafından yumurtlama ve yavrulama dönemi Amasya’da görüntülenen telli turnaların yuva sahası koruma altına alındı.
Çorum’da yaşayan doğa fotoğrafçısı Engin Bıyıkoğlu, 3 ay önce fotoğraf çekimleri için Amasya’ya gitti. Bıyıkoğlu, çekim yaptığı sırada Türkiye’nin önemli figürlerinden olan telli turnanın yumurta üzerine kuluçkaya yattığını fark etti. Yıllar sonra göç eden bir turnanın yuva kurduğunu gören Bıyıkoğlu, bu anı kayıt altına aldı.
Çekimin ardından Bıyıkoğlu, Doğa Koruma ve Milli Parklar yetkilileri ve kuş gözlemcileri ile irtibata geçip bilgi vermesi üzerine turnaların bulunduğu alan ekipler tarafından koruma altına alındı. O günden sonra bir daha izine rastlanmayan telli turnalar Bıyıkoğlu tarafından yavrusuyla birlikte tekrar görüntülendi. Türkiye’nin üreyen çok nadide türlerinden olan turnaların yavrusuyla birlikte kayıt alınması bu kuşların ülkede gelecek yıllarda tekrar yuva kurması noktasında umut verirken görüntüler bu alanda çalışma yapan herkesi heyecanlandırdı.
Uzun yıllar kuş fotoğrafçılığı ile ilgilendiğini bunun bir tutkuya dönüştüğünü belirten Engin Bıyıkoğlu, İHA muhabirine zamanının büyük bölümünü doğada kuş fotoğrafları çekerek geçirdiğini söyledi.
Türkiye’nin birçok bölgesinde o bölgenin dönemi, ayları ve göçlerine göre kuş türlerini gözlemlediklerinin anlatan Bıyıkoğlu, “Gittiğimiz bölgelerde kuşların fotoğraflarını çekmeye çalışıyoruz. Bundan büyük bir haz alıyoruz. Kuş fotoğrafçılığının yayılması için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Bir Çorumlu olarak yaşadığım şehrin göletlerindeki, ormanlarındaki birçok kuş türü arıyoruz. Gözlemler yapıyoruz ve bu alanda Çorumla ilgili envanter girmeye çalışıyoruz” dedi.
“Telli turnaların 17 yıldır ülkemizde üreme kaydı yok”
Telli turnaların uzun senelerdir ülkede üreme kaydı olmadığına dikkat çeken Bıyıkoğlu, “Uzun zamandır Amasya, Suluova bölgesine sık sık giderek gözlemler yapıyorum. Bundan 2.5 ay önce orada gözlem yaparken enteresan bir olayla karşılaştım. Bendeki kuş türleri listesinde olmayan telli turnayı gördüm. Çok sevindim. Telli turnaları göç esnasında görüyorduk. Ancak üzücü olan telli turnaların 17 yıldır ülkemizde üreme kaydı olmamasıydı. Turnayı kuluçkaya yatarken görünce bekledim. Dikkatlice bakınca yumurtayı gördüm. Bununla ilgili bakanlık nezdinde Doğa Koruma ve Milli Parklar, kuş bilimcileri, biyologlarla irtibata geçtik. Türkiye’de ilk kez 17 yıl sonra üreme kaydının olduğunu gördük. Bu çok olumlu ve mutlu bir haberdi. Turnaların önümüzdeki yıllarda da üreyebilmeleri için fotoğraf ve video çekimi yaptığım bölgenin koruma altına alınmasını sağladık” ifadelerini kullandı.
“Adına şarkılar yazılan turnayı ailesiyle birlikte görüntülemek mutlu edici bir olaydı”
Turnaları yavrusuyla birlikte görüntüledikten sonra yaşadığı duyguları anlatan Bıyıkoğlu, “Fotoğraf çektikten sonra turnaların akıbetini öğrenmek için birçok kez bölgeye gittim. Yavru yumurtadan çıkmış mıydı? Çıkmış ise uçabilmiş miydi? Karasal hayvanlara, avcılara ve yırtıcı kuşlara takılmadan üreme sürecinin tamamlanıp, tamamlanmadığını görmek için tekrar tekrar bölgeye gittim. Bir sürü kuş fotoğrafçısı, biyologlar ve kuş bilimciler de bölgeye gitti. Ama hiç kimse bir daha turnalara rastlamadı. Bu bizi çok üzdü. Morallerimizi bozdu. 5 gün önce eşimle beraber Amasya’ya gezmeye giderken bölgeye giderek tekrar bakmak istedim. Bir saatlik gözlemin ardından ayçiçeği tarlasının içerisinden erkek ve dişi birey ile yavru turnayı gördüm ve görüntülerini kaydettim. Bu gözlem bizi çok mutlu etti. Tekrar ilgili yerlerle iletişime geçtim. 3 ay o bölgede kaldıklarını, üremenin gerçekleştiği sürecin tamamlandığını görmek hepimizi mutlu etti. İlk üreme kaydını görüntülemek, o yumurtadan bir yavrunun çıkıp 2,5-3 ay beslenmesini tamamlayarak o hale gelmiş olmasını ve yavru turnayı ailesiyle birlikte tekrar fotoğrafını çekmem benim çok mutlu edici bir olaydı. Bu konuda kendimi çok şanslı hissediyorum. Bunun nedenleri var. Boş zamanlarımızın tamamını kuş gözlemine, kuş fotoğrafçılığına ayırıyor olmamız bunun en büyük etkenlerinden birisi. Telli turna malum adına şarkılar, türküler yapılmış çok kıymetli bir tür. Tekrar 17 yıl sonra üreme yapması ve bu sürecin başarıyla tamamlanmış olmasını müjdelemekten mutluyum” diye konuştu.