Elden kira dönemi bitiyor. Bankalarda havale ücreti ödemek zorunda kalacak kiracıya bir kötü haber de Yargıtay'dan geldi. Sözleşme dolmadan çıkan kiracı, ev sahibinin zararını ödeyecek.
İş yeri kiraları ile konutlarda 500 YTL ve üzerindeki kiralar, yarından itibaren zorunlu olarak bankalar veya posta
işletmesi aracılığıyla ödenecek. Maliye Bakanlığının 29 Temmuz’da yayımlanan "Gelir Vergisi Genel
Tebliği" çerçevesinde, kira gelirlerinin tahsilinde yarından itibaren yeni bir dönem başlayacak.
Yarın yürürlüğe girecek tebliğ uyarınca, konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, iş yerlerinde de iş yerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin, banka veya Posta Müdürlüğü (PTT) tarafından düzenlenen belgelerle belgelenmesi (tevsik) zorunlu olacak.
Banka ya da PTT Genel Müdürlüğü aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılarak yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont ya da hesap bildirim cetveli düzenlendiğinden, bu
belgeler de tevsik edici belge kabul edilecek. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamda olacak. Her bir konut için 500 YTL’nin altında kalan aylık kira gelirleri ile
mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve iş yeri kira geliri tahsilatları bu kapsamda değerlendirilmeyecek.
En az 320 YTL ceza ödeyecek
Kiralarla ilgili getirilen bu zorunluluğa uymayan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabına 1.490 YTL’den, ikinci sınıf tüccarlara, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenlere 680 YTL’den ve bunların dışında kalanlara 320 YTL’den az olmamak üzere, her bir işlem için, işleme konu tutarın yüzde 5’i oranında ceza uygulanacak.
Düzenlemede her bir konutun aylık kira tahsilatının belgelendirilmesinde 500 YTL ve üzerindeki kiralar baz alınıyor. Bu nedenle, aylık kirası 500 YTL olan konut için kiranın banka ya da PTT ile ödenmesi şartı aranacak. Dolayısıyla mülkiyeti aynı kişiye ait olan ve biri 500 YTL, diğeri ise 300 YTL karşılığında kiraya verilen 2 konuttan ikincisinin kirası elden tahsil edilebilecek.
Kira kontratının 3. bir şahıs tarafından düzenlenip, imzalanması durumunda da, kira, mülk sahibinin hesabına yatırılacak. Vergi Usul Kanunu uyarınca tarla, bağ, bahçe ve çiftlikler de iş yeri olarak değerlendirildiği için bu tür yerlerin kira gelirleri de, tutara bakılmaksızın banka ya da posta idarelerince belgelenecek.
Erken çıkan kiracı zararı karşılayacak
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, kiralanan yeri süresinden önce boşaltan kiracının, kiralananın yeniden kiraya verileceği süre içerisindeki zarardan sorumlu olacağına karar verdi. Bu kararla, kiracılar, sözleşme süresi dolmadan oturdukları yeri boşaltırlarsa, boşalttıkları yer kiralanana kadar ev sahibinin uğradığı zararı karşılayacak.
Ev sahibi, kiracısının eve girdikten 4 ay sonra evi tahliye ettiğini, sözleşmenin bitmesine 8 ay kala evi tahliye ettiği için 8 aylık kiranın kendisine ödenmesi talebiyle dava açtı. Mahkeme davayı kısmen kabul etti. Davanın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, kiralanan yeri süresinden önce boşaltan kiracının, kiralananın yeniden kiraya verileceği süre içerisindeki zarardan sorumlu olacağına karar verdi.
Yargıtay’ın emsal kararında şu görüşler dile getirildi:
“Taraflar arasındaki sözleşmenin 4. maddesinde aylık kira parasının ödenmemesi halinde yıllık kira bedellerinin tamamının ‘muacceliyet kesbedeceği’ kararlaştırılmıştır. Bu hüküm uyarınca yıllık kira bedelinin muaccel olabilmesi, öncelikle kira borcunun varlığına bağlıdır. Kira bedeli kiralananın kullanılmasının karşılığı olup, kiralananın süresinden önce boşaltılması halinde kira borcu yerine, sözleşmenin ihlali nedeniyle tazminat borcu doğmaktadır. O bakımdan kiralananı boşaltan kiracı, muacceliyet şartı nedeni ile bir yıllık kira parasından sorumlu tutulamaz. Kiralananın yeniden kiraya verilebileceği süre içerisindeki zarardan sorumludur."