Van’da yaklaşık iki yıl önce yaşanan depremden sonra evsiz kalanlar için yaptırılan konteynırlarda yaşayan deprem mağduru aileler konteynırlardan çıkarılmak istenmeleri üzerine başladıkları açlık grevini sürdürüyor.
BBC Türkçe’ye konuşan depremzedeler açlık grevlerinde bir aya yaklaşırken barınma ve eğitim sorunlarına kalıcı çözüm istediklerini ancak yetkililerin çözüme yanaşmadığını belirtiyor.
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Van Valisi Aydın Nezih Doğan ise açlık grevi eylemi yapan depremzedelerin kendilerinin sunduğu ve son derece makul olduğunu belirttiği çözüm önerisine yanaşmadığını söylüyor.
Van Tabip Odası Başkanı Çetin Kotan ise konteynır kentteki koşullar ve açlık grevinin depremzedelerde birçok sağlık sorununa neden olabileceğini söylüyor.
Vali: Kira yardımı sözü verdik kabul edilmedi
Van Valisi Doğan, depremden sonra kurulan çadırları takiben Türkiye’de Van'da ilk kez konteynır kentlerin kurulduğunu, bunların hayatın normalleşmesiyle birlikte boşaltılmaya başlandığını, boşaltılamayan az sayıdaki konteynır kaldığını, burada kalanların çözüm önerilerini kabul etmediğini söyledi.
Doğan, açlık grevinin yapıldığı konteynır kentte elektriğin kesilmesini şöyle açıkladı:
“175 bin insanın kaldığı toplam 31 konteynır kentten dört konteynır kent kaldı. Ben 20 gündür görevdeyim. Önceki valimize 'konteynırlar için okullar kapanıncaya kadar izin verin' demişler. Kabul edilmiş. Sonra tekrar gelip 'Ramazan başlayacak onun için izin verin' demişler. Vali Bey ‘tamam’ demiş. Ama sonrasında da ‘biz yaşamaya devam edeceğiz’ dediklerinde Valilik elektriği kesmiş.”
Tepki gösterenler arasında desteğe ihtiyacı olmayanların da bulunduğunu belirten Doğan, desteğe ihtiyacı olanlara bir çözüm önerdiklerini ama bunun kabul edilmediğini belirtiyor.
‘Konteynırlardaki bazı ailelerin durumu iyi’
Doğan, Valiliğin bu tespitini ve önerisini şu sözlerle açıklıyor:
“Bizim tespitimiz buradaki yaklaşık 255 hanemizden 100 civarında ailenin yardıma ihtiyacı olmadığı yönünde. 100 civarındaki ailenin durumu iyi. Arabası olan, başka kentlerde evleri olan, kamu kurumunda çalışıp maaşı olanlar var. Bana bazı kişilerin 4X4 cipleri olduğunu söylediler. Arkadaşlarımız hane hane herkesin durum grafiğini çıkarttı. Biz diyoruz ki sizi maddi durumunuz iyi oluncaya kadar size kira desteği ve diğer destekleri verelim. Makul bir yerde ev kirala, durumun iyi oluncaya kadar biz bu kirayı karşılayalım” diyoruz.
Depremzedelerle hem kendisinin hem de diğer yetkililerin birçok kez görüştüğünü belirten Doğan, konuyu görüşmek üzere açlık grevinin yapıldığı konteynırı ziyarete gitmeyeceğini belirtti.
“Biz burada durursak devlet bize ev verir” diye düşünüldüğünü belirten Doğan, açlık grevlerinin arkasında ideolojik yaklaşımlar olduğunu söyledi.
‘Devlet bize çözüm sunmuyor’
BBC Türkçe’ye konuşan, açlık grevindeki depremzedelerin sözcülerinden Ali Ahi ise kendilerine önerilen çözümün sözle verildiğini ve kalıcı olmadığını belirtti.
Ahi, kendilerine önerilen çözümle ilgili şunları söyledi: “Yeşil kartları olan ailelere altı ay boyunca kira yardımı yapabileceklerini söylediler. Bunu sözlü olarak söylediler. 110 aileyi ilgilendiren, çözüme yönelik hiçbir şey olmadı. Biz kalıcı çözüm istiyoruz. Kalıcı konut gerekiyor. Burada çöpten ekmek toplayan insanlar var, bu insanlar yoksullar.”
Ahi, soruna çözüm olarak ilk başta acilen elektriklerinin açılmasını ve çocuklarının okula kaydının yapılmasını istedi:
“En azından şu anda elektrikler açılabilir ve çocuklarımızın eğitim sorunu çözülebilir. Sonrasında kalıcı çözüm bulunması gerekiyor. Bu konutlar yapılıncaya kadar, mesela bahara kadar bu çözülürse biz geçici kira yardımını kabul edebiliriz ya da o süreye kadar yine konteynırlarda kalabiliriz.”
Sosyal bir devlette barınma ve eğitimin hak olduğunu belirten Ahi, konteynırlardaki yoksul insanların depremle birlikte durumlarının daha da kötüleştiğini, istihdam açısından da kendilerine destek olunması gerektiğini söylüyor.
Açlık grevindeki başka bir isim olan Meliha Çiçek devletin kendilerini yüzüstü bıraktığını, ortadakinin vicdansızlık olduğunu bu yüzden açlık grevine başladıklarını söyledi ve özellikle konteynırlardaki kadınlar ile çocuklarının fiziki ve psikolojik sağlıklarının bozulduğunu belirtti.
Sağlık sorunu uyarısı
Aralarında Van Tabip Odası, Van Barosu ve Van Kadın Derneği gibi meslek ve sivil toplum örgütleri de sorunun çözümü için faaliyet yürütüyor.
Tabip Odası’ndan doktorlar konteynırlara giderek sağlık taraması yapıyor.
Van Tabip Odası Başkanı Çetin Kotan dün akşam (Çarşamba) Oda üyesi doktorlar olarak yaptıkları taramada konteynır kentte bedensel olarak bazı sağlık soruları olanların bulunduğunu, ancak çok ciddi bir sağlık problemi olan kimseye rastlamadıklarını söyledi.
Kotan bununla birlikte bu koşullarda yaşamın sürmesi durumunda ciddi sağlık problemlerinin ortaya çıkacağını belirtti.
Özellikle kadınların ve çocukların bu durumdan etkileneceğini belirten Kotan, gördüklerini Valiliğe ileteceklerini ve sorunun çözülmesini rica edeceklerini ekledi.