Radikal gazetesinden Neslihan Tanış'ın haberine göre, üniversite kampüslerinin kapısını türbanlı öğrencilere açan YÖK’ün ‘hiçbir öğrencinin disiplin yönetmeliğine aykırı durumu nedeniyle sınıftan çıkarılamayacağı’ yazısının üzerinden bir dönem geçti. Başörtüsünün üniversitede serbestliği hâlâ tartışma konusu olsa da, türbana dersliklerde çoktan kapılar açıldı. İstanbul üniversitelerinde türbanlı öğrenciler rahatlıkla derse giribiliyor, YÖK yazısından sonraki günlerde başlayan başörtülü öğrenci hakkında tutanak tutma uygulaması da kalkmış görünüyor. Anadolu’da da sene başında ‘kılık kıyafet’ konusunda yasak uygulayan çoğu üniversitede türban artık tamamen serbest.
YÖK Başkanı Yusuf Ziya Özcan’ın İstanbul Üniversitesi (İÜ) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden bir öğrencinin şikayeti üzerine 27 Temmuz 2010 tarihinde üniversiteye gönderdiği yazıyla, uzun yıllardır Türkiye’nin gündemini meşgul eden türban meselesi yeni bir boyut kazanmıştı. Öğretim yılı başında bazı üniversiter türban serbestisine hemen geçmiş, bazıları ise bölümden bölüme yada fakülteden fakülteye değişen uygulamarla üniversitede türbana kapı aralamıştı. Artık yurt genelindeki çoğu üniversitede türbanlı öğrenciler okul sınırları içerisinde rahatlıkla dolaşabiliyor.
‘Hiç tutanak tutulmadı’
İÜ’deki serbestlik uygulaması hakkında öğrenciler, başlarda hocaların insiyatifine kaldıklarını söylese de durumun şu anda daha net ve iyi olduğunu dile getiriyor. İşletme, hemşirelik gibi bazı bölümlerdeki ‘hocanın insiyatifine’ kalma durumun devam ettiğini belirten öğrenciler şu şekilde konuşuyor:
22 yaşındaki İÜ Felsefe Bölümü öğrencisi Z. D.: “Yazı geldiğinden beri hiçbir sorunla karşılaşmadan derslere girebiliyorum. İlk başlarda hocalarla öğrencilerli karşı karşıya getirdiler. Ama şimdi öyle bir durum yok. Benim hakkımda türbanımla derlere girdiğim için hiç tutanak tutulmadı. Bu meseleyi çok büyütmüşlerdi. Türbanlı derslere girdik de ne oldu? Mesela başı açık bir öğrenciye bu kapıdan baş örtüsü takmadan giremezsen deseler ne olur? Bizim istediğimiz sadece empati...
Kardeşim de İÜ İşletme’de okuyor ancak o derslere başı açık giriyor. Hoca buna izin vermediği için... Ve öğrenciler de tedirgin oldukları için şikayetçi olmuyorlar.”
19 yaşındaki İÜ Eğitim Fakültesi öğrencisi E. Ş.: “Başlarda bazı bölümlerdeki hocaların tutanak tuttuğu kulağımız geliyordu. Ama ben sene başımdan beri türbanla derslere giriyorum. Hakkımda hiç tutanak tutulmadı. Çevremdeki diğer türbanlı arkadaşlarımız da böyle bir sorunla karşılaşmadı.
20 yaşındaki Felsefe Bölümü öğrencisi M. K.: “Sene başından beri ne hocalarımdan ne de etrafımdaki öğrencilerden bu ‘nedenden’ dolayı bir sorunla karşılaşamadım. Hocalar ve öğrenciler ilk başlarda serbestlik hakkında ne yapacağını, nasıl davranacağını tam olarak kestirememişti. Şimdi ise öyle bir durum söz konusu değil. Ama yine de bunun okul yönetiminin, hocaların vicdanından çıkartılması tam olarak yasallaştırılması gerekiyor.”
Marmara en rahatlarından
Marmara Üniversitesi öğrencileri ise sene başından beri türbanlarıyla derse girebiliyor. Hocaların bu konuya dair hiç yorum yapmadığını ya da sorun çıkartmadığını belirten öğrencilerin görüşleri ise şu şekilde:
22 yaşındaki MÜ Matemetik Öğretmenliği öğrencisi B. S.: “Eskiden derslere şapkayla giriyorduk. Geçen sene şapka takmamıza izin vermeyen hocalar artık hiçbir şey demiyor. Ben bizim okulda türbanlı öğrencilere tutanak tutulduğunu duymadım. Evet başörtüsüyle derslere giriyoruz. ama başörtüsüyle derslere girmekte zorlanan arkadaşlarımız için şöyle bir baskı oluştu: ‘Hoca şimdi türbanıma bir şey der mi?, Ne tepki verir’ diye. Bunun hocanın insafına bırakmak doğru değil. Eskiden karşı olan hoca şimdi izin veriyor. Bu nasıl oluyor?”
27 yaşındaki MÜ Sınıf Öğretmenliği öğrencisi Ö. Y.: “Sorunla hiç karşılaşmadım. İlk başlarda teredüt yaşadık bu konuda. Derslere açık girdik. Baktık başörtüsüyle girenler var. Biz de girdik. Hocalar bunu hiç mevz-u bahis yapmadı. Okulun bahçesinde, bölümümüzde, sınıflarda rahatça dolaşabiliyoruz.”
Yıldız Teknik ile Boğaziçi Üniversiteleri’ndeki öğrenciler de türban serbestisi hakkında sorun yaşamadıklarını, derselere rahatlıkla girebildiklerini ve haklarında herhangi bir işlem yapılmadığını belirtiyor. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yetkilisi ise okullarındaki durumu şöyle özetliyor: “Türbanlı öğrenciler okula giriyorlar. Derslere de alınabiliyor. Tutanak tutma mevzusu da hocalara göre değişiyor. Ancak okulumuzda öğrenciler hakkında yapılan herhangi bir işlem bulunmuyor. “
Yasak uygulayan üniversiteler serbest bıraktı
Radikal, ‘Türbanda oynak harita’ başlığı ile 21 Ekim 2010 tarihinde ülke genelinde türbanın kısmi ya da tamamen yasaklı olduğu üniversitelerin haritasını çıkarmıştı. Söz konusu haberde de yasak uygulayan veya kısmi serbestlik tanıyan üniversiteler verilmişti.
Üniversitelerin neredeyse hepsi uygulamayı değiştirdi. Haberde ‘türban’ın tamamen yasak olduğu belirtilen üniversitelerin bazılarının şimdiki durum şöyle:
Mersin Üniversitesi: Kampüslere ve derslere girilebiliyor.
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi: 11 Ekim 2010’da rektör değişti, türban serbest kaldı.
Sinop Üniversitesi: Derslerde konu hocaların insiyatifine bırakılmış olsa da, çoğunlukta türbanla ilgili bir sorun yaşanmıyor.
Erzincan Üniversitesi: Tamamen serbest.
Kastamonu Üniversitesi: Türbanlılar okula alınmıyor.
Antalya Akdeniz Üniversitesi: Tamamen serbest.
Radikal’in 21 Ekim 2010 tarihli haberinde ‘Kısmen serbest’ gözüken bazı üniversitelerdeki son durum ise şöyle:
Eşkişehir Anadolu Üniversitesi: Türbanlı derse girmeye teşebbüs eden, ‘Bu konuda yasal bir gelişme olmadığı’ gerekçesiyle uyarılıyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi: Tamamen serbest.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi: Tamamen serbest.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ): Tamamen serbest.
Manisa Celal Bayar Üniversitesi: Üniversite, YÖK Başkanı’nın açıklaması doğrultusunda hareket ettiğini belirtiyor.
Rize Üniversitesi: Bazı hocalar tutanak tutuyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi: Kampüste serbest, dersliklerde yasak.