* Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) tarafından yayınlanan raporda Türkiye’yle Amerika’nın pek çok alanda ortak çıkarları bulunduğu vurgulanıyor, ancak potansiyel sorunların bulunduğuna da dikkat çekiliyor. Raporun tanıtımı Brookings Enstitüsü’nde yapıldı.
* Raporda ABD'ye, PKK’nın bütün arz yollarının ve lojistik desteğinin kesilmesi için Türkiye’yle işbirliği yapılması çağrısı da yapıldı.
TÜSİAD tarafından kaleme alınan Türk Amerikan ilişkileri konulu rapor Washington’daki Brookings Enstitüsü’nde yapılan toplantıda kamuoyuna açıklandı. Toplantıda TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ bir konuşma yaptı.
Yalçındağ, Başkan Obama’nın Türkler arasındaki desteğinin yüzde 52’yi bulduğunu bildirdi ve ikili ilişkilerinin yeniden canlandırılması açısından bir fırsat bulunduğunu kaydetti. Başkan Obama’nın Türkiye’de verdiği mesajların önemine dikkat çeken Yalçındağ, demokrasi ve laiklik vurgusu yapması ve Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecine dikkat çekmesinin memnunluk yarattığını belirtti.
'Ortaklığın Yeniden İnşa Edilmesi'
“Yeni Dönemde Türk Amerikan İlişkileri: Ortaklığın Yeniden İnşa Edilmesi” başlıklı raporda, Türkiye’yle Amerika’nın pek çok alanda ortak çıkarları bulunduğu vurgulanıyor. Raporda, Afganistan, Pakistan, Irak, İran, Kafkaslar ve Ortadoğu barışı gibi konularda Türkiye’nin Amerika’ya yardım edebileceği, bunun da yeni dönemde Türk Amerikan ilişkilerinin yeniden inşa edilmesi açısından son derece önemli olduğu vurgulanıyor.
Raporun yazarlarından Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve TÜSİAD Dış İlişkiler Danışmanı Prof. Dr. Soli Özel, ortak gündeme rağmen bazı sorunlar olabileceğini, bunlar arasında Ermeni tasarısı konusu ve İran meselesinin bulunduğunu vurguladı.
Brookings Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Ömer Taşpınar, Başkan Obama’nın 24 Nisan Ermeni anma gününde yayınlayacağı mesajda “soykırım” sözcüğünü kullanmayacağına dair bir garanti bulunmadığını, böyle bir gelişmenin de Türk Amerikan ilişkilerini sarsacağını söyledi. Taşpınar, Başkan 24 Nisan’da soykırım sözcüğünü kullanmasa da, Temsilciler Meclisi’nin gündeminde bir soykırım tasarısının bulunduğunu hatırlattı.
Taşpınar, Avrupa Birliği sürecindeki yavaşlamayı göz önünde bulundurarak Ermeni meselesi nedeniyle Türk Amerikan ilişkilerinde de bir bozulmayla Türkiye’nin her iki batılı ortağıyla sorun yaşayacağını, bunun da Türkiye’deki milliyetçiliği arttıracağını ve kutuplaşmayı derinleştirebileceğini vurguladı.
Avrupa Birliği sürecine dikkat çeken bütün konuşmacılar gibi, Taşpınar da son iki yılın harcandığını söyledi ve bu konuya öncelik verilmesi çağrısında bulundu.
TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ toplantıda gündemdeki diğer konuları da değerlendirdi. Yalçındağ, Türkiye’de siyasetin sivilleştirilmesini ve güvenlik güçlerinin temizlenmesini desteklediklerini belirtti ancak, Ergenekon soruşturmasının dikkatsizce yürütüldüğünü belirtti.
Yalçındağ, “süreç açısından soruşturmanın dikkatsizce yürütüldüğünü ve temel hukuki hakların ihlal edilmiş olabileceğini” söyledi.
Yalçındağ Türkiye ve Ermenistan arasındaki yakınlaşmayı da desteklediklerini, yakında bir açılım olmasını umduklarını belirtti. TÜSİAD Başkanı, Gazze operasyonlarından sonra Türkiye – İsrail ilişkilerinin fazla zedelenmemesinin memnunluk yarattığını kaydetti. Türkiye’yle Iraklı Kürtler arasındaki yakınlaşmayı da öven Yalçındağ, Iraklı Kürtlerin PKK terör örgütüne karşı daha fazla önlem almalarını temenni ettiklerini vurguladı.
Ancak Yalçındağ bu olumlu gelişmelere rağmen, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde bir ilerleme kaydedilmemesini eleştirdi.
Yalçındağ, “Avrupa Birliği dosyasında bir ilerleme kaydedilmediğini üzülerek belirtmek durumundayım. İki taraf da sürecin yeniden canlandırılmasında istekli davranmıyor,” diye konuştu.
“Hükümetin ekonomik krizin derinliğini doğru bir şekilde değerlendirmediğini” söyleyen TÜSİAD Başkanı, yerel seçimler nedeniyle hükümetin önlem almadığını, bu arada endüstriyel üretimin büyük bir düşüş sergilediğini ve işsizliğin de arttığını belirtti. Yalçındağ, Uluslararası Para Fonu’yla varılacak üç yıllık bir anlaşmanın şartları arasında vergilendirme sürecinin bağımsızlığa kavuşturulmasının önemine işaret etti. TÜSİAD Başkanı Yalçındağ, hükümetin vergilendirme yetkisini kötüye kullandığını söyledi.
TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, yerel seçimler sürecinde hükümetin otoriter bir çizgi benimsediğini ve basın özgürlüğü ilkesinin sorgulanmasına yol açtığını belirtti. Bu otoriter eğilimin derinleşmesinden kaygı duyulduğunu belirten Yalçındağ, seçmenin Türk siyasetini dengelediğini kaydetti. Yalçındağ, “umarım Türkiye’deki bütün partiler seçmenin bu uyarısını dikkate alır” diye konuştu.
Raporda özetle şunlar vurgulandı
* AB ve Türkiye ile birlikte çalışarak, Türkiye’nin AB sürecinin sağlıklı işlemesine yardımcı olunması.
* Türk demokrasisinin güçlenmesinin desteklenmesi, Türkiye’nin Batılılığını sadece stratejik yönelimiyle sınırlandırmaktan kaçınılması ve siyasi yapının Batılı özelliklerinin korunmasına özen gösterilmesi.
* Hamas’ın politik sürece entegre edilmesi için formül bulunması.
* Kerkük’ün Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne zorla entegre olmamasının sağlanması.
* PKK’nın bütün arz yollarının ve lojistik desteğinin kesilmesi için Türkiye’yle işbirliği yapılması.
* Ermeni Yasa Tasarısı konusuna, Ermeni diyasporasını gözönünde bulundurarak yalnızca bir iç politika konusu olarak yaklaşılmaması. Tasarı geçtiğinde Türk-Amerikan ilişkilerine ve Türk-Ermeni ilişkilerine yansıyacak olumsuz sonuçların gözönüne alınması.
* Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun çözüm çabalarının desteklenmesi.
* ABD şirketlerinin, Türkiye’yi bölge pazarlarına bir giriş kapısı olarak görmesinin desteklenmesi.
Raporda, Türk hükümetine de, “Reform sürecine devam edilmesi ve demokratik/Batılı özelliklerin geliştirilmesi, AB üyeliğinin tekrar ciddiyetle ele alınması; Kıbrıs’la ilgili yeni yaklaşımlar denenmesi; İsrail ve Suriye arasındaki arabuluculuk çabalarının devam ettirilmesi; Erbil’de konsolosluk açılması tavsiye edildi” ve Ermenistan sınırının açılmasının “önemli sonuçlar doğuracak bir adım olacağı” vurgulandı.