Suriye'deki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeliler, resmi rakamlara göre son 7 yılda 7.243 yeni şirket açtı. Kayıt dışı açılan firmalarla birlikte sayının 10 binden fazla olduğu tahmin ediliyor. Kurulan şirketlerin başında, toptan ticaret, gayrimenkul ve inşaat sektörleri geliyor.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerini inceleyerek hazırladığı Suriye Sermayeli Şirketler raporuna göre, son 6 ayda Suriyeliler tarafından açılan firma sayısı 778. Şirketlerin toplam sermayesi ise 195 milyon 835 bin lira.
Rapora göre, Suriye Ortak Sermayesi 119 milyon 343 bin 550 lira. Ocak-Haziran 2018 tarihleri arasında Suriyeliler en çok İstanbul'da işletme açarken, kent genelinde 473 ayrı firmanın kurulduğu tespit edildi.
İstanbul'u 182 firma ile Mersin, 43 firma ile Bursa, 41 firma ile Hatay, 28 firma ile Kilis, 3 firma ile Şanlıurfa, 1'er firma ile Sakarya, Konya, Kocaeli, Gaziantep, Ankara, Antalya, Adana ve Isparta takip etti.
TEPAV'ın raporunda, Suriye Ortak Sermayeli kurulan şirket sayılarının en yüksek olduğu 15 sektör de sıralandı. Buna göre, Suriyelilerin en çok tercih ettiği sektörü 317 şirket ile toptan ticaret oluşturuyor. Bu şirketler, genellikle İstanbul gibi büyük kentlerde açılıyor ve bunu açılan 102 firma ile gayrimenkul faaliyetler takip ediyor.
Şirketleri sırasıyla 78 firma ile inşaat, 47 firma ile perakende ticaret, 28 firma ile seyahat acentesi, 22 firma ile idari danışmanlık, 21 firma ile kara taşımacılığı, 20 firma ile yiyecek, 13 firma ile tekstil, 13 firma ile motorlu kara taşıtları ticareti ve onarımı, 11 firma ile gıda imalatı, 10 firma ile eğitim, 9 firma ile mühendislik ve mimarlık faaliyetleri, 8 firma ile bilgisayar programlama ve teknik destek, 8 firma ile de diğer hizmet sektörleri takip ediyor.
İstanbul'da en çok Suriyeli işletme Fatih, Esenyurt, Bağcılar, Küçükçekmece, Avcılar ve Zeytinburnu'nda bulunuyor. Sadece Fatih Aksaray'da bulunan işletme sayısı 100'ün üzerinde. Bölgede en çok elektronik eşya satımı, gıda ve nargile kafe gibi işletmeler yer alıyor.
Aksaray'da 3 yıldır işletmecilik yapan Ali Şehmuz, "Burada çok rahatız. Hiçbir sıkıntımız yok, çalışıyoruz. Aylık kazancımız da iyi. Parayı tutuyoruz. Biz burada bilgisayar, cep telefonu ve aksesuar satışları yapıyoruz. Aynı zamanda bu ürünlerin alımı ve ikinci el satışlarını da yapıyoruz. Ben Suriye'de üniversite öğrencisiyim. Sonra buraya geldik. Ben burada çalışanım. Bu dükkan kayınpederimin. Yabancıya çalışmıyorum. 3 sene Konya'da yaşadım, sonra buraya geldim. Burada da 3 yıldır yaşıyorum ve çalışıyorum. Toplam 6 yıldır Türkiye'deyim. Hiçbir sıkıntı yok" diye konuştu.