ABD Başkanı Donald Trump, milyarlarca dolarlık bir masraf yapıp, ülkesinin Meksika sınırı boyunca bir duvar inşa etme konusunda ısrarcı davranıyor. Trump'ın bu planlarını hayata geçirebilmek için Kongre'nin finansman planını onaylaması gerekiyor. Ancak Kongre, duvar inşasına şiddetle karşı çıkıyor ve Demokrat üyeler de finansmanı onaylamayı kabul etmiyor.
Bununla birlikte Trump, duvarın inşası konusunda kaydadeğer bir ilerleme olduğunu söylüyor.
Sınırda inşa edilmesi planlanan duvarın önemli bir kısmının ya mevcut duvarın yenilenmesi ya da sıfırdan inşa edilmesiyle tamamlandığı;.yeni ABD-Meksika-Kanada ticaret anlaşmasıyla, Meksika'nın bu duvarın maliyetini ödeyeceği iddia ediliyor.
Peki ne oldu?
Sınır güvenliğinden sorumlu kurumlar, sınır güvenliği altyapısının iyileştirilmesi için çalışmaların başladığını söylüyor. Şu ana kadar serbest bırakılan ödeneğin önemli bir kısmı halihazırda var olan bariyerlerin tasarlanmasına gitti. Meksika ve Kanada ile yapılan ticaret anlaşması ise henüz yürürlüğe girmedi ve bunun nasıl Meksika'nın duvarını parasını ödemesini sağlayacak bir gelir yaratacağı ise net değil.
Trump, Twitter mesajında, "Duvarın büyük bir bölümü zaten ya tamamen yenilenmiş ya da inşa edilmiş durumda. Çok fazla çalışma yaptık" dedi.
Peki duvarın ne kadar bir bölümü tamamlandı ve bunun parasını Meksika mı ödüyor?
Meksika sınırına duvar inşa edilmesi, Trump'ın seçim öncesi verdiği en önemli vaatler arasında yer alıyor.
Beyaz Saray, sınırdan yasa dışı göçmen ve uyuşturucu girişlerinin engellenmesi için kritik önemde olduğunu savunuyor.
Duvarın uzunluğu 3 bin 145 kilometre olarak hesaplanıyor ve bunun California, Arizona, New Mexico ve Texas eyatlerinden geçen yaklaşık 1000 kilometrelik bölümünde çeşitli bariyerler bulunuyor.
2018 yılının başlarında CNN tarafından ulaşılan belgelere göre, Kongre'ye bilgi veren yetkililer, Trump'ın planının 1400 kilometresini yeni duvarın inşası ve yaklaşık 1870 kilometrelik kısmını ise yeniden inşa edilecek bölüm oluşturuyor. Bunun toplam maliyeti de 33 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Trump neden duvar konusunu şimdi gündeme getiriyor?
Başkan Trump, Oval Ofis'ten halka seslendi ve başta duvar olmak üzere bir dizi konuda açıklamalar yaptı.
Trump ile Kongre arasında yaşanan mevcut uyuşmazlık, duvarın için öngörülen 5 milyar dolarlık ödenek nedeniyle yaşanıyor.
Ancak Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu oluşturan Demokratlar, duvar için ek ödenek ayrılması yönündeki talepleri şu ana kadar reddetti. İzleme ve fiziki yapının güçlendirilmesi gibi adımlarla sınır güvenliğinin artırılması için 1,3 milyar dolarlık bir ödenek ayrılmasını önerdiler. Ancak bu önerinin içinde duvar yer almıyor.
Bu ödenek, Kongre'de görüşülen bütçe tasarısının bir parçasını oluşturuyor. Bu görüş ayırılıkları nedeniyle bütçenin zamanında geçememesinden dolayı 22 Aralık'ta hükümet "kapandı".
Trump ise içinde duvarla ilgili devlet kurumlarının yeniden çalışmasını sağlayacak olan harcamalar yasa tasarısını onaylamayacağını söylüyor.
Temsilciler Meclisi, geçen yılın sonlarında henüz halen Cumhuriyetçilerin kontrolü altında olduğu dönemde Trump'ın taleplerini karşılayan bir tasarıyı kabul etti ancak bu tasarı Senato'da onaylanmadı.
Sınırda şu ana kadar duvarın ne kadarı inşa edildi?
Trump, Ocak 2018'de inşaatın ilk aşamasının yapılması için Kongre'den önümüzdeki 10 yıl boyunca 18 milyar dolar talep etti. Ancak bu talep reddedildi.
Duvarın toplam maliyetinin 12 ile 40 milyar dolar arasında olacağı tahmin ediliyor.
Mart 2018'de Trump, sınır bölgesindeki projeler için Kongre'den 1,6 milyar dolar ödenek çıkarttırmayı başardı.
ABD Gümrük ve Sınır Güvenliği Kurumu, yaklaşık 160 kilometrelik bir "sınır duvar sistemi" için yeterli miktarda finansman sağladığını açıkladı.
Kurum, San Diego'da 22,5 kilometrelik hurda metal bariyerleri "kısa kalın direklerden oluşan duvarla" değiştirdiğini, California'da 3,2 kilometre uzunluğunda "birincil duvar" inşa ettiğini ve New Mexico'da da 21 kilometrolik bir "yeni sınır duvarı" yaptığını açıkladı.
Kurum, Aralık 2018'de de 22,5 kilometrelik bir "ikincil" duvarın inşası için de ihale sürecini tamamladığını söyledi.
Meksika, duvarın parasını ödeyecek mi?
Trump'ın duvarın maliyetini Meksika'nın ödeyeceği yönündeki tutumu son aylarda kayda değer ölçüde değişim gösterdi. Kampanyası boyunca ve başkanlığının ilk dönemlerinde Meksika'nın sınıra çekilecek duvarın maliyetini ödeyeceğini söylüyordu.
Ancak geçen yılın sonlarından itibaren Trump, duvarın kendi maliyetini çıkarmaya başlayacağını söylemeye başladı:
"Lütfen birileri Demokratlara, ülkemizin her yıl yasa dışı göç nedeniyle, korkunç uyuşturucu trafiği hariç 250 milyar dolarlık kayba uğradığını anlatabilir mi? Duvarda da dahil olmak üzere, en üst düzeyde sınır güvenliğinin maliyeti 25 milyar dolar. Kendi kendini 2 ayda çıkartıyor."
Trump şimdi ise Meksika'nın ABD-Meksika-Kanada ticaret anlaşması aracılığıyla "duvarın parasını ödediğini" söylemeye başladı.
Capital Economics'in kıdemli ABD ekonomisti Andrew Hunter, Trump'ın yeni ticaret anlaşmasının ABD'nin şu anda Meksika ile olan ticaret açığını azaltacağını ve uzun vadede ABD'ye para girdisi sağlayacağını düşündüğünü söyledi.