Emlak Konut ve TOKİ tarafından kura ile satılan evler yatırım aracı oldu. Dar ve orta gelirli için yapılan evler ‘devir bedeli’ ile satılıyor. İstanbul Başakşehir’de emlak ofislerinde devir satışları olağan satışların önüne geçti. 1+1 bir ev için istenen devir ücreti 150 bin lirayı buluyor.
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine göre, TOKİ ve Emlak Konut’un İstanbul’da kura ile sattığı evler ihtiyaç sahibinden çok yatırımcıların gözdesi oldu. Kuraya girerek bu evleri alanlar üzerine kâr marjını ekleyerek devir ediyor. Fiyatların uygun olması, banka kredisi kullanmadan ödeme seçeneği ve taksitlerin teslimde başlaması bu evleri cazip kılıyor. Bu evlerin kiminde satış şartnamesinde teslime kadar devir yasağı var, kimin de ise yok. Devir yapılması serbest olan evlerde işlemler hızlı ilerliyor. Yasak olan yerlerde ise noterde gönüllülük esasına dayalı sözleşme yapılıyor.
"Alıcı devirli ev istiyor"
Bölgede faaliyet gösteren emlak ofisleri çalışanları son aylarda en çok işlemin devir üzerinden olduğunu, fiyatların artması ve faiz oranlarının yüksekliği nedeniyle normal yoldan satış yapamadıklarını söylüyor. Kura ile ev satışlarına yoğun katılım olduğunu, bunun büyük bir kısmının yatırımcı grup ve emlakçılar olduğunu savunan bir emlak ofisi sahibi “Emlak Konut Başakşehir Evleri’nden örnek vereyim. Bu projesinin ilk etabında devir var, ancak bu yaygınlaşınca ikinci etapta teslime kadar 3. şahsa devir yasaklandı. İlk etapta kurayı kazananlar evlerine göre 20 - 40 bin lira gibi değişen oranda peşinat verip aldı. Şimdi o evlerin 1+1’ini 125-150 bin, 2+1i’ini 175 bin, 3+1’ini 230 bin liraya devrediyorlar. Evi alan kişi ödemelere ise teslimde başlıyor. Başakşehir bölgesi ciddi prim yaptı ve alıcı bu prim ile kârını koyacak ev hakkını devrediyor” dedi.
"İkinci eli önlemeye çalışıyoruz"
Hedeflerinin dar gelirli, konuta erişmekte zorlanan vatandaşları konut sahibi yapmak olduğunu belirten TOKİ Başkanı M. Ergün Turan, konutların gerçek sahiplerine ulaşması için sözleşmelere şartlar koyduklarını belirtti ve şunları söyledi: “Bazı durumlarda sözleşmeyi bozan nedenler ortaya çıkabiliyor. Sözleşmeyi bozan nedenlerin ortadan kaldırılması için tebligat ve ihtar gönderiyoruz. Sözleşme şartları yine de yerine getirilmediği takdirde yasal süreç başlıyor.”
Alt gelir grubundaki vatandaşlara yönelik konut satışında vatandaşların borçlarını bitirene kadar devir hakkı olmadığını vurgulayan Turan, “Konutların geçek hak sahiplerine ulaşması için sözleşmelere şartlar koyuyoruz. Türkiye genelinde başka hiçbir gayrimenkulünün olmaması, hane halkı toplam gelirinin 3.200 TL’nin altında olması (İstanbul için 3.700 TL) ve ikamet şartı aranıyor. Bu şartları alt gelir grubu için hazırladığımız sözleşmede aynı zamanda madde olarak da yazıyoruz” dedi. Sözleşme şartlarına ilişkin durumları takip ettiklerini aktaran Turan, “Konutlarımızın gerçekten hak sahiplerine ulaşabilmesi ve kalabilmesi için elimizden gelen bütün gayreti gösteriyoruz. Bunu sağlamak için her projede sadece sözleşmeyi imzalamakla kalmıyoruz. Ayrıca değişik ilan yöntemleriyle tebligat yaparak bunu denetlemeye çalışıyoruz. Amacımız ikinci elin oluşmasını önlemek” dedi.
“Müdahale edemeyiz”
Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, konut alıcısının devir yasağı olan evlerden uzak durması gerektiğini söyledi. Emlak Konut tarafından konu ile ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Hükümetimizin başlatmış olduğu altyapı projeleri bu bölgelerde bulunan projelerimizdeki fiyatları çok kısa sürede hızlı bir şekilde arttırdı. Merkez Bankası’nın yayınladığı fiyat endeksine baktığımızda İstanbul ‘daki fiyat artışlarının yıllık ortalama yüzde 23 olduğunu görmekteyiz. Bu oran yeni alt yapı yatırımlarının yapıldığı şehrin çeperlerinde daha da yükselmekte ve diğer yatırım araçlarına bakıldığında değer artışının hepsinden daha fazla olduğu görülmekte. Konut alıcıları da söz konusu fiyat artışlarından istifade etmek için devir yoluna gitmektedir. Her ne kadar satış sözleşmelerinde belli bir süre devir yasağı koysak da alıcılar bizim dışımızda noter aracılığı ile devir yapmaktadır. Borçlar kanunun sözleşme serbestiyeti hükmü ve serbest piyasa şartları doğrultusunda bu devirlere müdahale etmemiz söz konusu değil”.
“Devrili satışa dikkat edin”
Konut alıcılarını devirli satışlar konusunda uyaran Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, “Gayrimenkul alım satımında esas olan tapu devridir. İstisnası da noterden yapılacak olan satış vaadi sözleşmeleridir. Satış vaadi yapabilmek için o tapuda hak sahibi olmak esastır. Aksi halde noterden yapılan satış vaadi ile kişinin hak sahibi olmayan kişiden tapu talep etmesi mümkün değildir. Henüz tapu ile hak sahibi kılınmayan kişilerin yaptıkları satış vaadi sözleşmeleri, bu sözleşmelerde devir yetkisi yok ise mümkün değildir. Satış vaadinde devir yetkisi var ise bu kişilerden devir alınan hak ileride tapu oluştuğunda talep edilebilir. Ancak devir yasağı olan sözleşmelerde hak sahibi olunmayacağı için bu hem hukuki olarak kabul edilmeyecek hem de pratikte kişi birden fazla kişiye devrederse bu şekilde ciddi bir suçlar oluşacaktır” dedi.